Spis treści
Położenie geograficzne Doliny Pięciu Stawów Polskich
Dolina Pieciu Stawów Polskich jest niezwykle malowniczą i popularną doliną położoną w Tatrach Wysokich. Od Doliny Roztoki oddziela ją ściana stawiarska, z której spływa najpopularniejszy tatrzański wodospad – Siklawa. Dolina 5 Stawów ma aż 4 km długości, a jej powierzchnia wynosi aż 6,5 km2. Wysokość doliny to 1625-1900 m. Dolina Pięciu Stawów Polskich ma pochodzenie lodowcowe, tzw. glacjalne. Nazwa doliny pochodzi oczywiście od znajdujących się w jej obszarze pięknych jezior polodowcowych. Ich nazwy to: Przedni Staw, Mały Staw, Wielki Staw, Czarny Staw i Zadni Staw. Ciekawostką może być fakt, że oprócz tych znanych stawów, których jest pięć, jest jeszcze staw szósty – Wole Oko. Nie jest on jednak brany pod uwagę, bo często zdarza się, że okresowo całkowicie wysycha.
Dolina jako atrakcja turystyczna odwiedzana jest tłumnie od początku XIX wieku. Jej popularność wzięła się przede wszystkim z piękna okolicznych krajobrazów, strzelistych szczytów i niezwykłego górskiego klimatu. Śnieg utrzymuje się tutaj bardzo długo, zazwyczaj panuje tutaj wietrzna i chłodna pogoda. Górski klimat sprzyja jednak rzadkim gatunkom roślin, takim, jak np. turzyca Lachenala czy ukrzyp karpacki. Występują tu też typowo górskie zwierzęta – niedźwiedzie, świstaki czy kozice, a także rysie. Przy północnej części Przedniego Stawu ulokowane jest schronisko górskie, stanowiące najwyżej położone schronisko w całej Polsce. Dawniej Dolina Pięciu Stawów Polskich była miejscem wypasania owiec jednak w roku 1968 Tatrzański Park Narodowy wprowadził zakaz tego typu działań. Doliny należą do Tatrzańskiego Parku Narodowego i są ściśle chronione.
Jak dotrzeć do Doliny Pięciu Stawów Polskich?
Do Doliny Pięciu Stawów wiedzie kilka szlaków, różniących się między sobą długością trasy i punktem jej rozpoczęcia. Możemy wycieczkę rozpocząć od Palenicy Białczańskiej. Pierwszy odcinek trasy pokonujemy asfaltową drogą, a zajmie nam on około 50 minut. Po tym czasie rozpoczniemy wędrówkę zielonym szlakiem, którym po około 40 minutach dotrzemy do rozwidlenia szlaków na Równię Waksmundzką i Rusinową Polanę. Wybierając drogę prowadzącą w górę, dotrzemy do Wodogrzrzmotów Mickiewicza. Tutaj warto odpocząć przed dalszą drogą.
Od Wodogrzmotów Mickiewicza zielonym szlakiem docieramy do potoku Roztoka, a następnie do szałasu na Polanie Nowa Roztoka. Tą drogą dotrzemy do wyciągu, którym dostarczane jest zaopatrzenie do schroniska PTTK. Idąc dalej zielonym szlakiem dotrzemy do Wielkiej Siklawy. Tutaj także warto zatrzymać się na dłużej. Stąd już tylko 15 minut dzieli nas od Wielkiego Stawu Polskiego. Dalsze szlaki prowadzą wzdłuż wszystkich Stawów Polskich, a czas potrzebny na przejście całego tego szlaku to około 7,5 ha.
Jeziora w Dolinie Pięciu Stawów Polskich
Przedni Staw Polski
Przedni Staw Polski ma głębokość 34,6m i powierzchnię 7,7 ha. Położony jest na wysokości 1668 m, a przy jego północnym brzegu zlokalizowane jest najwyżej położone w Polsce schronisko górskie. Przedni Staw Polski, a dokładniej jego brzegi, to miejsce występowania kosodrzewiny. Jezioro obecnie jest sztucznie zarybione pstrągiem źródlanym.
Mały Staw Polski
Mały Staw Polski jest, jak sama nazwa wskazuje, nieco mniejsze od innych jezior. Ma powierzchnię 0,18 ha i głębokość około 2 m. Leży na wysokości 1668 m. Z racji niewielkiej głębokości, zimą jest ono w całości zamarznięte. Ciekawostką jest fakt, że w roku 1876 nad brzegiem tego właśnie jeziora powstało pierwsze w całej dolinie schronisko górskie. Wybudowane było z kamieni w prowizoryczny, najprostszy sposób. Przetrwało 20 lat, po tym czasie zostało przebudowane i unowocześnione. Obecnie znajduje się tutaj mały drewniany budynek, który wybudowany został po II wojnie światowej przez Andrzeja Krzeptowskiego. W budynku mieści się strażnicówka Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Wielki Staw Polski
Drugim co do wielkości jeziorem leżącym w Dolinie Pięciu Stawów Polskich jest Wielki Staw. Ma 34,14 ha powierzchni i niemal 80m głębokosci. Położone jest na wysokości 1665 m n.p.m. Dno jeziora pokryte jest żwirem i mułem, a brzegi jeziora porośnięte są piękną kosodrzewiną. Nie sposób nie zauważyć tutaj oryginalnego drewnianego obiektu ze spadzistym dachem – to zabytkowa koliba powstała w XVII wieku. W roku 1952 tafla zamarzniętego Wielkiego Stawu Polskiego załamała się pod niedźwiedziem brunatnym. Jego ciało wyłowiono, wypchano, a dziś można go podziwiać w Muzeum Tatrzańskim.
Czarny Staw Polski
Powierzchnia Czarnego Stawu Polskiego wynosi 12,7 ha, a jego głębokość to ponad 50 m. Jezioro położone jest na głębokości 1722 m n.p.m. Wody tego jeziora zasilają Wielki Staw Polski, a od strony południowej-zachodniej do jeziora opadają zbocza Kotelnicy.
Zadni Staw Polski
Zadni Staw Polski jest jeziorem, które spośród wszystkim jezior Doliny Pięciu Stawów Polskich jest najbardziej wysunięte na północny zachód. Jego powierzchnia wynosi 6,5 ha, a głębokość to 31,6 m. Jezioro położone jest na wysokości 1890 m n.p.m. Jest to drugie poz wzzględem wysokości swojego położenia jezioro w całej Polsce.
Wole Oko
Jak juz było wspomniane, Wole Oko nie jest brane pod uwagę w nazwie Doliny Pięciu Stawów . Położone jest w zachodniej jej części, pomiędzy Zadnim Stawem Polskim i Czarnym Stawem Polskim. Ma niewielką głębokość, która zmienia się w ciągu roku.Zdarza się, że jezioro całkowicie wysycha. Zimą natomiast zamarza w całości, aż do samego dna.
Dlaczego warto odwiedzić Dolinę Tatrzańskich Jezior?
Dolina Pięciu Stawów Polskich słynie przede wszystkim z niesamowitych widoków. Strzeliste szczyty otaczające dolinę sprawiają niezwykłe wrażenie. Wiele osób twierdzi, że Dolina Pięciu Stawów Polskich i Dolina Roztoki to najpiękniejsze doliny w całych Tatrach i trudno się z tym nie zgodzić. Zapaleni miłośnicy górskich wędrówek mogą potraktować trasę do doliny jako wstęp do dalszej wspinaczki, np. na Orlą Perć czy wyższe szczyty. Dużą popularnością cieszy się także schronisko PTTK w dolinie Pięciu Stawów jako jedyne tego typu w całym kraju. Dolina ta to miejsce, które warto odwiedzić choćby ze względu na to, że sam spacer wzdłuż jezior nie jest wycieczką trudną, może byą wspaniałym pomysłem na miły spacer z rodziną.
Atrakcje w pobliżu Doliny Pięciu Stawów Polskich
Niewątpliwą atrakcją jest schronisko w dolinie, jedyne tego typu w całej Polsce. Turyści chętnie korzystają z jego usług, szczególnie, że ceny noclegów są niskie, a miejsc nie brakuje. Przebywając w dolinie trzeba oczywiście zobaczyć wszystkie jej jeziora, można stąd także udać się w dalszą wędrówkę, np. na Zawrat, Kozią Przełęcz czy na Szpiglasową Przełęcz i Morskie Oko. Okolica doliny to miejsce w które warto udać się zarówno, jeśli kochamy długie górskie spacery, jak i wtedy, gdy zadowalają nas krótkie wypady i nieforsujące szlaki. Każdy odnajdzie tu coś dla siebie, a panujący tutaj unikalny górski klimat bardzo korzystnie wpływa na nasze zdrowie. Dolina zachwyca swoim pięknym otoczeniem, a odpoczynek tutaj pozwala naładować się pozytywną energią. Wielu turystów uważa to miejsce za najpiękniejsze w całych Tatrach.
Wodospad Siklawa – jak do niego dotrzeć?
Wodospad Siklawa nie jest trudnym celem, trzeba tylko przygotować się na bardzo zmienne warunki atmosferyczne. Najłatwiejsza trasa przebiega z Palenicy Białczańskiej, skąd najpierw udajemy się w górę szlakiem czerwonym – wzdłuż doliny i do Wodogrzmotów Mickiewicza, a następnie szlakiem zielonym – od Wodogrzmotów Mickiewicza aż do samego wodospadu. Dobrze jest wybrać się w tę wycieczkę po deszczu, gdy nad wodospadem unoszące się kropelki deszczu tworzą malowniczą tęczę. W upalne dni natomiast delikatna mgiełka pochodząca z wodospadu przyjemnie chłodzi i dodaje energii. Zimą szlak na wodospad jest nieczynny, a wszelkie szlaki, które latem prowadzą w jego rejonie są oznakowane w inny sposób, by zapobiec niebezpieczeństwom wypadków.
Wybierając się nad wodospad Siklawa, jak w przypadku każdej wyprawy w góry, pamiętajmy przede wszystkim o wygodnym obuwiu. Po deszczu wilgoć osiadająca na kamieniach szlaku sprawia, że są one bardzo śliskie i nie trudno jest o wypadek. Warto zabrać ze sobą także aparat fotograficzny, bo widoki, jakie tutaj zobaczymy z pewnością będziemy chcieli zachować ze sobą na dłużej.
Baza noclegowa
W Dolinie Pięciu Stawów znajduje się najwyżej położone schronisko górskie w Polsce. Ulokowane jest na wysokości aż 1671 m n.p.m. i nosi nazwę Schronisko PTTK im. Leopolda Świerza. Znajduje się w nim 67 miejsc noclegowych. Można tu odpocząć, a także posilić się i kupić pamiątkę. Mieści się tu również Biuro Turystyki Górskiej, można więc dowiedzieć się ciekawych rzeczy na temat okolicznych szlaków i historii, jest możliwość także wykupienia wycieczki wysokogórskiej z przewodnikiem czy wzięcie udziału w organizowanych tu szkoelniach. Ciekawostką jest fakt, że schronisko PTTK im. Leopolda Świerza to jedyne w całej Polsce schronisko w dolinie, do którego nie da się dotrzeć samochodem. Droga prowadząca do niego nie jest przejezdna dla pojazdów osobowych. Zaopatrywanie schroniska odbywa się przez wyciąg towarowy umiejscowiony w Dolinie Roztoki. Warto podkreślić, że nie jest to pierwsze i jedyne schronisko w obszarze , jest jednak z pewnością najciekawsze i najbardziej popularne.
Aby dotrzeć do schroniska, musimy udać się niebieskim szlakiem z Doliny Roztoki w kierunku zachodnim. Przemierzyć musimy szeroki pas kosodrzewiny, a następnie wał morenowy prowadzący wzdłuż jezior. Ścieżka jest wygodna, ułożona z kamieni. Mijając Mały Staw Polski warto zwrócić uwagę na strażnicówkę Tatrzańskiego Parku Narodowego. Idąc dalej, dotrzemy do Przedniego Stawu Polskiego, a na jego końcu zobaczymy już schronisko PTTK. Trasa jest bardzo łatwa i krótka, jej długość to około 0,5 km, a czas potrzebny na jej przejście to około 10 minut.
Zatrzymując się w tym rejonie, warto wspomnieć też o bogato rozwiniętej bazie noclegowej w Zakopanem. Tutaj miejsc zakwaterowania nie zabraknie nikomu, choć w sezonie, ale tez i poza nim, liczba turystów jest ogromna. Z tego względu zawsze warto pamiętać o odpowiednio wczesnej rezerwacji dla uniknięcia rozczarowania brakiem wolnych miejsc, szczególnie w sezonie letnim, a także w czasie ferii zimowych. Trzeba przecież pamiętać, że rejony te to także rozchwytywany ośrodek narciarski.
Kiedy najlepiej odwiedzić Dolinę Pięciu Stawów ?
Dolina Pięciu Stawów Polskich piękna jest przez cały rok. Zimą jednak dojście do doliny stawia przed wędrowcami nowe wyzwania. Szalk prowadzi nieco inaczej niż w sezonie letnim. Bardzo niebezpieczne, a często nawet niemożliwe jest dotarcie do celu szlakiem przez Siklawę z uwagi na bardzo śliskie kamienie. Jeżeli mamy ochotę na zimową wędrówkę, której celem będzie Dolina Pięciu Stawów Polskich, powinniśmy rozpocząć od Doliny Roztoki. W Palenicy Białczańskiej obieramy kierunek do Wodogrzmotów Mickiewicza. Prowadzi do nic czerwony szlak. Następnie odbijamy w prawo na szlak zielony, którym przez Dolinę Roztoki dotrzemy do schroniska PTTK. Później wędrujemy dalej czarnym szlakiem, omijając Niżnią Kopę. Najczęściej w sezonie jesiennym i zimowym ten szlak oznaczony jest powbijanymi niebieskimi palikami. Ważne, by ominąć trawers, z którego często schodzą lawiny śnieżne. Jeżeli marzymy o górskiej wędrówce, której celem ma być Dolina Pięciu Stawów , szlaki które aktualnie są najbezpieczniejsze warto wcześniej prześledzić.
Do Doliny Pięciu Stawów warto wybrać się szczególnie jesienią, kiedy kolory są wprost zapierające dech w piersiach. Turyści chętnie wybierają się do Doliny Chochołowskiej, gdzie wczesną wiosną pojawiają się cudowne krokusy. Wielu z nich jednak uważa, że w całych polskich Tatrach nie ma drugiego tak wspaniałego miejsca jak Dolina Tatrzańskich Jezior. Schronisko w dolinie stanowi miejsce niemalże kultowe, trudno wyobrazić sobie pobyt w polskich Tatrach bez wizyty w tym miejscu. Spacer w doliny polskich Tatr to wspaniały pomysł na spędzenie weekendu z dala od gwaru wielkich miast. Pamiętajmy jednak o odpowiednim przygotowaniu się, bez względu na to, czy mamy ochotę na spacer w doliny, czy może chcemy zdobyć wysokie szczyty. W górach pogoda zmienia się niezwykle szybko i jest bardzo trudne do przewidzenia. Dolina, w której zaczniemy wycieczkę może być skąpana w słońcu, na szczycie jednak może leżeć śnieg, nawet, jeśli jest to środek lata. Wygodne buty i odpowiedni strój to podstawa.
Zdjęcia pochodzą z serwisu Pixabay.pl