Góry Dynarskie, zwane Alpami

Położenie geograficzne

Góry Dynarskie, zwane także Alpami Dynarskimi (Dinarsko gorje / Alpet Dinaride) położone są na Półwyspie Bałkańskim w kilku państwach: Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Serbii, Czarnogórze, Kosowie, a także Albanii. Najwyższy szczyt całego łańcucha górskiego to dwutysięcznik Maja e Jezercës (2694 m n.p.m.), położony w Górach Północnoalbańskich.

Góry Dynarskie rozciągają się wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Adriatyckiego, na długości prawie 700 kilometrów, od Alp Julijskich (północ), aż do doliny rzeki Drin (południe). Góry powstały w orogenezie alpejskiej.

Największe miasto, jakie położone jest w Górach Dynarskich, to stolica Bośni i Hercegowiny – Sarajewo.

Czym zachęcają Góry Dynarskie?

Najczęściej obieranym kierunkiem jeśli chodzi o te góry, jest Chorwacja. Góry w Chorwacji może i nie należą do najwyższych w całym tym paśmie, ale oferują dzikie, w większości niezmącone działalnością człowieka krajobrazy. Charakterystyczną cechą jaką oferują góry są także puste, spokojne szlaki turystyczne i przepiękne górskie panoramy, rozciągające się wzdłuż Morza Adriatyckiego. Zaś po górskich, mozolnych wspinaczkach, możemy zrelaksować się i odpocząć na plażach nad wodami Morza Adriatyckiego. Gdy nie wiemy, jaki kierunek obrać na wakacje, i chcielibyśmy połączyć w jedną wyprawę zarówno morze, jak i góry: Chorwacja jest idealną odpowiedzią.

Podział gór

Góry Dynarskie dzieli się na trzy główne części:

  • część północno – zachodnią, gdzie najwyższy szczyt to Veliki Snežnik (1796 m n.p.m.) w masywie Snežnik;
  • część centralną, gdzie najwyższy szczyt to Pločno (2228 m n.p.m.) w masywie Čvrsnica,
  • część południowo – wschodnią, gdzie najwyższy szczyt Maja e Jezercës (2694 m n.p.m.), w masywie Prokletije (Góry Północnoalbańskie).

Ze względu na znaczną rozpiętość w terenie, Góry Dynarskie podzielone zostały również na sześć mniejszych podgrup:

  • pasmo Vranicy, z najwyższym szczytem Nadkrstac – 2112 m,
  • góry Fliszowe, z najwyższym szczytem Kozara – 978 m,
  • pasmo Podrinje, z najwyższym szczytem Jablanik – 1275 m,
  • pasmo Šumadija, z najwyższym szczytem Rudnik – 1132 m,
  • pasmo Stari Vlah i Raška, z najwyższym szczytem Ogoreljica – 1913 m,
  • pasmo Nadmorskie, z najwyższym szczytem Zubački Kabao – 1895 m.

Pochodzenie nazwy

Nazwa gór wywodzi się od pasma Dinara, które przebiega na granicy Chorwacji oraz Bośni. Pomimo tego, że góry bywają nazywane Alpami Dynarskimi, faktycznie nie stanowią części Alp. Wysokości bezwzględne nie należą do światowej czołówki, a więc nie nie mamy do czynienia z wiecznym śniegiem czy lodowcami Gory Dynarskie są trzecim z największych górskich łańcuchów europejskich, zaraz po Alpach i Górach Skandynawskich.

Popularne szczyty – Góry Dynarskie

Jakie szczyty są najbardziej znane i warte odwiedzenia? Na pewno należy wymienić tutaj Bobotov Kuk (2523 m n.p.m.) w masywie Durmitor w Czarnogórze, oraz Deravica (2656 m n.p.m.) znajdującą się na granicy Albanii i Kosowa. W Górach Północnoalbańskich położony jest również najwyższy szczyt Gór Dynarskich, Maja e Jezercës (2694 m n.p.m.).

Bobotov Kuk

Góra położona w Czarnogórze, jest najwyższym szczytem górskiego pasma Durmitor. Wejście na ten dwutysięcznik jest dosyć wymagające i trudne kondycyjnie, dlatego polecane jest dla osób wyćwiczonych i pewnych swoich sił w górach. Na trasie, ze względu na niebezpieczeństwa związane z wielkimi głazami czy wąskimi graniami, zastosowano w wielu miejscach sztuczne zabezpieczenia szlaku w postaci łańcuchów czy stalowych linek. Po zdobyciu szczytu, czyli trudnej, mozolnej, i wyczerpującej wędrówce, oczom ukazują się jedne z najpiękniejszych widoków z całego Durmitoru.

Bobotov Kuk

Deravica i Góry Przeklęte

Szczyt Deravica (Gjeravica) wd 2008 roku został ogłoszony najwyższym szczytem górskim Kosowa. Wcześniej , zanim ogłoszono niepodległość Kosowa, góra była najwyższym wierzchołkiem Serbii. Wierzchołek i szlak na niego prowadzący nie są jeszcze zbyt często odwiedzane przez turystów, ze względu na ciągle utrzymującą się niestabilność polityczną w regionie.

Interesujące jest całe pasmo górskie, w jakim położona jest Deravica. Jest to bowiem część pasma Gór Przeklętych (Prokletije) – Gór Północnoalbańskich, położonego na granicy trzech państw – Czarnogóry, Kosowa i Albanii. Pochodzenie nazwy gór nie jest do końca znane, natomiast przypuszczalnie związana jest ona ze sporymi trudnościami w zdobywaniu kolejnych górskich przełęczy i skalistych, niedostęnych szczytów. Nawet przy żwawo rozwijającwej się turystyce w Bałkanach, rejon Gór Przeklętych do dzisiaj pozostaje dziki i odrębny i nieco niebezpieczny. Wyprawę w Góry Dynarskie w część „Przeklętą” można można rozpocząć od miejscowość Theth lub od wschodu od Valbonë.

Maja e Jezercës

Jest najwyższym szczytem zarówno w Górach Przeklętych, jak i całych Gór Dynarskich. Nazwa góry pochodzi od jezior w dolinie Buni Jezerce. Szczyt jest nie tylko wysoki, zatem wymagający kondycyjnie, ale i niebezpieczny . Po pierwsze, góra w większej części zbudowana jest z dolomitu. Oznacza to, że występuje duże zagrożenie skruszenia skał, czego wynikiem mogą być różne niebezpieczne sytuacje. Po drugie, nawet latem na górze utrzymuje się w niektórych miejscach śnieg, a temperatura jest zaskakująco niska.

Dinara

Dinara (inaczej Vrh Dinare / Sinjal) to najwyższy szczyt w Chorwacji, wznoszący się na wysokość 1831 m n.p.m., należący do pasma górskiego o tej samej nazwie.

Vidakov Kuk

Niski szczyt na wysokości 882 m, jednak oferujący niesamowite widoki na część Morza Adriatyckiego oraz przeciwległy półwysep. Szlak jest różnorodny – rozpoczynający się przyjemnym spacerem, a kończący surowymi skałami i olbrzymim głazem, będącym w zasadzie szczytem góry. Szczyt oddalony jest zaledwie 4 kilometry od poziomu morza.

Vaganski vrh

Vaganski Vrh położony jest na wysokoścu 1757 m. Nie jest zatem sporym dwutysięcznikiem, aczkolwiek „nadrabia” naprawdę imponującym przewyższeniem na szlaku – jest to ok. 1800 metrów w górę! Wyprawa jest bardzo wymagająca kondycyjnie i wydolnościowo.

Via Dinarica – szlaki górskie w Chorwacji

Via Dinarica to górski szlak, jak sama nazwa wskazuje – prowadzący przez Góry Dynarskie, przeznaczony zarówno do pieszych wycieczek, jak i dla rowerzystów. Składa się z trzech części, stanowiących równoległe do siebie szlaki turystyczne:

  • część niebieska, biegnąca wzdłuż Morza Adriatyckiego,
  • część biała, obejmująca jedne z wyższych szczytów Gór Dynarskich,
  • część zielona, obejmująca wewnętrzne partie Gór Dynarskich.

W samej Chorwacji szlak poprowadzony jest przez aż sześć pełnych przyrodniczych treści Parków Narodowych: Risnjak, Sjeverni Velebit, Paklenica, Plitvička jezera, Krka, Mljet, a także przez cztery parki przyrodnicze i dwa rezerwaty przyrody.

Via Dinarica – szlak biały

Trasa oznakowana na biało pozwala na poznanie różnorodnej i bogatej przyrody górskiej w Chorwacji. Najwyższym jego punktem jest Dinara. Od szczytu tego pochodzi cała nazwa Góry Dynarskie. Jest on najwyższym szczytem górskim Chorwacji. Przejście tym szlakiem jest dosyć trudne i dlatego polecane jest przede wszystkim osobom doświadczonym w górskich wyprawach. W porze zimowej trudność szlaku jeszcze bardziej wzrasta, ponieważ najwyższe partie górskie pokryte są śniegiem.

Via Dinarica – szlak niebieski

Szlak ten prowadzi wzdłuż chorwackiego wybrzeża Adriatyku. Jego część prowadząca przez Chorwację łączy cztery chorwackie wyspy i prowadzi przez trzy parki narodowe, a także schodzi do kanionów nadmorskich rzek Zrmanja i Cetina. Jednak to nie koniec treści tej trasy – wytyczona została ona przez najdłuższe z mostów w Chorwacji oraz liczne pola krasowe i historyczne, zabytkowe miejsca. Ta niebieska część wyprawy w góry polecana jest dla wszystkich. Nie ma na niej wymagających lub trudnych górskich fragmentów, bez problemu pokonuje się ją spacerowym tempem, a nawet na rowerach.

Via Dinarica – szlak zielony

Przy opisie zielonego szlaku, w treści można zawrzeć słowa „dziki”, „nienaruszony” czy „naturalny”. Wiedzie on bowiem przez tereny kontynentalne Gór Dynarskich. Niesamowita jest wodna odsłona tej części szlaku, mianowicie górskie rzeki, tworzące niesamowite widokowo kaniony wraz z kaskadami licznych, sporych wodospadów. Napotkamy na nim na dwa największe wodospady Chorwacji: wodospad potoku Curka na Zelenim virze i wodospad Plitvice na Jeziorach Plitwickich. Tak jak szlak niebieski, także zielony nie przysparza sporych trudności technicznych, zarazem kusząc zapierającymi dech w piersiach widokami przyrodniczymi.

Morze Adriatyckie

Morze Adriatyckie jest północnym odgałęzieniem Morza Śródziemnego, nieodłącznym elementem jeśli chodzi o Góry Dynarskie. Rozciąga się ono pomiędzy Półwyspem Apenińskim, a północną częścią Półwyspu Bałkańskiego. Charakterystyczną i przyciągającą turystów cechą Adriatyku są występujące wzdłuż wybrzeża na terenie Chorwacji wyspy, w przytłaczającej ilości – jest ich ok. 1200. Wybrzeże zyskało nazwę wybrzeża dalmatyńskiego.

Morze Adriatyckie

Góry a przyroda

Góry Dynarskie, ze względu na sporą rozpiętość, charakteryzują się zróżnicowaną florą i fauną, w zależności od części pasma. W górach wyróżnione zostały trzy pasma roślinności:

  • strefa nadmorska w okolicach Morza Adriatyckiego. Wbrew pozorom jest uboga w roślinność, czemu przyczyniły się dwa powody: warunki atmosferyczne i skalne ukształtowanie terenu, a także długotrwałe wypasanie zwierząt na tych terenach;
  • strefa górska na większych wysokościach – dominują tutaj obszary porośnięte niskimi i wysokimi trawami, bardzo rzadko tereny zalesione. Napotkać można gdzieniegdzie rzadkie gatunki roślinności, m.in. szarotkę alpejską czy skalnicę;
  • strefa kontynentalna, w głębi lądu, jedyna charakteryzująca się w większości terenami zalesionymi. Dominują lasy bukowe, występują także lasy iglaste – sosny, jodły i świerki.

Góry Dynarskie zamieszkują zwierzęta zbliżone do naszych rodzimych tatrzańskich – występują tu niedźwiedzie, wilki, lisy, oraz łatwe do napotkania na górskich szlakach kozice i dziki oraz jaszczurki.

Propozycje wycieczek – Góry Dynarskie i ich rejon

Góry to nie tylko szczyty. To także ich okolice. Z powodu bliskości Morza Adriatyckiego, Góry Dynarskie znajdują się nieopodal najpopularniejszych nadmorskich, wakacyjnych kurortów. Najczęściej odwiedzane przez turystów, zwłaszcza polskich, to te znajdujące się w Chorwacji, jednak coraz częściej wybierane są także okolice Czarnogóry. Oprócz odpoczynku w nadmorskich kurortach, bardzo polecane są oferujące malownicze widoki i niezapomniane doznania Parki Narodowe, bogate w imponujące kaniony i wodospady.

Propozycje wycieczek - Góry Dynarskie i ich rejon

Chorwacki Park Narodowy Paklenica

Osnuty sławą Park Narodowy słynie z malowniczych widoków oraz wąskich wąwozów. A co najważniejsze… to właśnie w nim kręcono film Winnetou. Miejscowość położone w rejonie parku są w większości doskonałą bazą wypadową na szlaki turystyczne oraz przepiękne chorwackie plaże. Park położony jest w górach Welebit, utworzono go w roku 1949. Jego dwoma głównymi częściami są kaniony o charakterze krasowym: Mala i Velika Paklenica. Najwyższy szczytem pasma Welebitu jest Vaganski vrh (Vaganski Wierch) położony na wysokości 1757 m, oraz Sveti brdo (Święta góra), położona na wysokości 1753 m. W części północnej znajduje się jaskinia Manita peć. Miejsce przyciąga miłośników wspinaczek, ponieważ na krasowych zboczach utworzono i udostępniono liczne drogi wspinaczkowe.

Kanion Mala Paklenica

Mala Paklenica, wraz z siostrzaną Veliką Paklenicą, zaliczana jest do cudów geologicznych Velebitu. Jest ona kanionem, położonym na terenie najstarszego chorwackiego Parku Narodowego, o charakterze bardziej dzikim niż Velika Paklenica.

Kanion Velika Paklenica

Wąwóz ten ciągnie się prze ok. 14 km. Przejście nim dostarcza niesamowitych wrażeń, ponieważ ścieżki otoczone są wysokimi ściankami skalnymi (w najwęższym miejscu to ok. 50 m). W kanionie płynie potok Velika Paklenica, który podczas pory suchej całkowicie wysycha. Dodatkową atrakcją na miejscu jest jaskinia Manita Peć (176 m), z panującą we wnętrzu stałą temperaturą ok. 10 stopni Celsjusza.

Kanion Velika Paklenica

Chorwacki Park Narodowy Jezior Plitwickich

Niesamowicie interesujące, turystyczne miejsce – Park położony jest w centralnej części Chorwacji (niedaleko wschodniej granicy z Bośnią i Hercegowiną). Założono go w 1949 roku. W 1979 Park został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Największa atrakcja to aż 16 położonych blisko siebie jezior krasowych – są to Jeziora Plitwickie, połączone ze sobą siecią wodospadów. Łączna powierzchnia jezior to niemalże 200 hektarów. Jeziora tworzą dwa zespoły, połączonych ze sobą kaskadowo wód: Górne Jeziora i Dolne Jeziora.

Największym z jezior jest Kozjak, o powierzchni ok. 80 hektarów i głębokości 49,5 m. Koniecznym punktem do zobaczenia jest wysoki na 78 m Wielki Wodospad (Veliki slap), będący największym chorwackim wodospadem. Warto również odwiedzić jaskinie, z których największa to Golubinjaca ciągnąca się na długości 160 metrów.

Park Narodowy Jezior Plitwickich to często wybierany przez turystów cel wycieczek. Wewnątrz Parku, do którego wejść można z czterech różnych stron, wytyczono aż kilkanaście różnych tras – nie tylko pieszych. Dodatkowym urozmaiceniem jest na pewno przeprawa niewielkimi statkami pasażerskimi na jeziorze Kozjak oraz przejazdy pociągami . Najkrótsze przejścia zajmą niecałe 2 godziny, zaś najdłuższe mogą zająć nawet 8 godzin wędrówki.

Chorwacki Park Narodowy Jezior Plitwickich

Park Narodowy Krka

Park Narodowy zajmuje powierzchnię ok. 109 km2. Jest punktem wartym odwiedzin, ponieważ w osadach wapiennych utworzone zostały na jego terenie liczne wodospady na rzece Krka. Jest parkiem niesamowicie bogatym i zróżnicowanym pod względem flory i fauny, lecz najważniejsza w tym przypadku jest wyjątkowa liczność gatunków ptaków. Z tego też powodu Park Narodowy Krka jest jednym z najważniejszych obszarów Europy pod względem ornitologii. Park czynny jest dla turystów przez cały rok.

Konieczne do odwiedzenia są wodospady Skradinski Buk, będący najdłuższym ze wszystkich wodospadów rzeki Krki. Składa się na niego siedemnaście kaskad, które osiągają nawet do 400 m szerokości. W okolicach stoją wybudowane w XVIII wieku, niedawno odnowione młyny wodne. Miłośnicy historii na pewno zaciekawią pozostałości po pierwszej europejskiej elektrowni wodnej (jej uruchomienie przypada na 1895 rok). Niestety, o ile same pasmo górskie i góry są rzadko uczęszczane przez turystów, w Parku Narodowym jest ich sporo, zwłaszcza w potrze letniej.

Park Narodowy Krka

Poprzedni artykuł
Następny artykuł