Trzy korony: szlak, atrakcje, ciekawostki

Masyw Trzech Koron

Trzy Korony, czyli obok Sokolicy najbardziej spektakularny szczyt w całych Pieninach, to jeden z symboli charakteryzujących region. Z tego też powodu, miejsce jest licznie odwiedzane przez turystów. Masyw Trzech Koron wznosi się na ok. 500 m ponad całą okolicę. Ten najwyższy szczyt Środkowych Pienin należy do całego masywu o tej samej nazwie. Trzy Korony (i najwyżej położona na wysokości 982 m Okrąglica) nie są najwyższym wzniesieniem w Pieninach, jest nim szczyt znajdujący się w (o dziwo) Małych Pieninach – szczyt Wysoka (1050 m n.p.m.). Masyw Trzech Koron rozgraniczony jest trzema przełęczami: przełęcz Szopka, Wyżni Łazek oraz Koszarzyska.

Pięć tworzących koronę turni

Szczytową partię całego masywu Trzech Koron, czyli charakterystyczną koronę skalną, tworzy pięć zbudowanych z wapieni turni:

• Okrąglica (982 m np.p.m.) z platformą widokową dostępną po uiszczeniu opłaty (bilet normalny lub bilet ulgowy);
• Płaska (950 m np.p.m.);
• Nad Ogródki (940 m np.p.m.);
• Pańska Skała, zwana też Bryłową (920 m n.p.m.);
• Niżnia Okrąglica, zwana też Gankiem czy Siodłem (902 m n.p.m.).

Historia Trzech Koron

Pierwotnie masyw nazwany był po prostu Pieninami. W XIX wieku  pojawiła się w dokumentach nazwa związana z koroną: Kronenberg (przetłumaczona na polski jako Korona). Pierwsza trasa turystyczna na Trzy Korony została wyznaczona w 1096 roku. Uprzednio turnie tworzące skalną koronę należały do właścicieli prywatnych, i musiały zostać wykupione od nich przez polski rząd (transakcja odbyła się w 1929 roku).

Pieniny

Jeśli chodzi o Pieniny, szlaki tutejsze uważane są za jedne z najbardziej malowniczych. Pasmo górskie leży w południowej części naszego kraju, oraz w północnej części Słowacji w Karpatach Zachodnich. Z Pieninami sąsiadują Gorce, Magura Spiska , Pogórze Spisko-Gubałowskie, Kotlina Nowotarska oraz Beskid Sądecki.

Dunajec

Główną rzeką Pienin jest Dunajec. Pieniński Przełom Dunajca przechodzi przez pienińskie pasmo górskie na długości ok. 8 km, między miejscowościami Sromowce Niżne i Szczawnica. Dunajec tworzy tutaj wiele zakoli, a ściany skalne osiągają spore wysokości sięgające 300 m. Spływ tą trasą to wielka atrakcja na skalę europejską. W Pieninach nie występują większe naturalnie utworzone zbiorniki wodne, natomiast po wybudowaniu dwóch sztucznych zapór wodnych (Niedzica, Sromowce Niżne), utworzyły się Jezioro Czorsztyńskie i Zbiornik Sromowski.

Dunajec przedzielił Pieniny na grupy górskie: Pieniny Spiskie, Pieniny Środkowe i Pieniny Małe. Szczyty Trzech Koron należą do grupy Pienin Środkowych.

Pieniński klimat

Można rzec, że pasmo to posiada jeden z najbardziej korzystnych i łagodnych górskich klimatów. Zachmurzenie zazwyczaj jest umiarkowane, południowe zbocza gór są silnie nasłonecznione, suche i ciepłe, choć doliny potoków są nieco chłodniejsze i bardziej wilgotne. Mało jest dni deszczowych. Poszczególne mikroklimaty pasm górskich znacznie się różnią (z powodu różnorodnie ukształtowanego terenu). Pod koniec jesieni, jak i przez całą zimę, w kotlinach często zalegają gęste mgły.

Przyroda Trzech Koron

Zbocza całego masywu są porośnięte lasem, pomiędzy zboczami malują się głębokie doliny. Na Trzech Koronach i w ich okolicy istnieje wiele niespotykanych nigdzie indziej gatunków roślin (siedem z nich rośnie tylko tutaj), m.in. mniszek pieniński, złocień Zawadzkiego, mokrzyca szczeciolistna, oset klapowany czy dwulistnik muszy. Dzieje się tak dzięki nietypowemu, wapiennemu podłożu i obecności niedostępnych turni. W tej różnorodnej florze znaleźć można również wiele roślin naskalnych, jak rozchodnik wielki (żywiciel larw rzadkiego motyla niepylaka apollo). Pieniński Park Narodowy został założony w celu ochrony rzadkiej flory i fauny 1 czerwca 1932 r.

Fauna Trzech Koron

Wśród ssaków w przewadze są drobne gryzonie i nietoperze. Większe ssaki występują tutaj stosunkowo rzadko, ponieważ pasma górskie są niewielkie, a zabudowa utrudnia migrowanie z innych pasm górskich, jak i też ze strony słowackiej.

Trzy Korony turystycznie

Na Okrąglicy (982 m), czyli najwyższej z turni, znajduje się platforma widokowa na ok. 30 osób, z piękną panoramą na tereny Pienińskiego Parku Narodowego, dolinę Dunajca, Beskid Sądecki, Gorce i Tatry. Czasem nawet dojrzeć można przy dobrych warunkach pogodowych oddaloną o ponad 60km Babią Górę. Wszystkie drogi wytyczone na masyw Trzech Koron prowadzą do skrzyżowania szlaków nazwanego Siodło. Od Siodła podejście na szczyt Trzech Koron na wysokość 982 m (na Okrąglicę) i platformę widokową zajmuje już tylko 15 minut. Uwaga – wstęp w sezonie turystycznym jest płatny. Bilet normalny to koszt 5 zł, bilet ulgowy to koszt 2,5 zł. Dobra wiadomość jest jednak taka, że jednorazowa opłata umożliwia dalsze korzystanie z pienińskich atrakcji (ten sam bilet upoważnia do wejścia na Sokolicę). Przy pięknej pogodzie, w sezonie, miejsce odwiedza spora rzesza turystów, i czasem tworzą się sporych rozmiarów kolejki. Dla widoków z platformy warto jednak poczekać!

Różnorodność szlaków

Na Trzy Korony wejść można kilkoma szlakami, prowadzą one z:

• Szczawnicy;
• Krościenka nad Dunajcem;
• Sromowców Niżnych;
• Czorsztyna;
• Sromowców Wyżnych.

Szlaki pod względem kolorów

Szlaki są zróżnicowane pod względem długości trasy i stopnia trudności. Niebieskim szlakiem dojdziemy ze Szczawnicy. Z Krościenka dojdziemy szlakiem żółtym (przez przełęcz Szopka) i następnie prowadzeni jesteśmy niebieskim szlakiem (przez Siodło) lub żółtym i niebieskim szlakiem (przez Zamkową Górę). Z kolei ze Sromowiec Niżnych dojdziemy kierując się drogowskazem żółtym (przez Wąwóz Szopczański), a potem niebieskim szlakiem (znów przez Siodło). Inna opcja ze Sromowiec Niżnych to droga żółta do Wąwozu Szopczańskiego, potem zielona przez przełęcz Wyżni Łazek i dalej niebieskim szlakiem przez Siodło. Niebieskim szlakiem dotrzemy także z Czorsztyna przez przełęcz Osice, przełęcz Szopka i Siodło.

Schronisko PTTK Trzy Korony

U południowych podnóży masywu, w miejscowości Sromowce Niżne (w pobliżu wylotu Wąwozu Szopczańskiego) znajduje się popularne schronisko PTTK Trzy Korony. Do schroniska możliwy jest dojazd samochodem przez cały rok. Znajduje się ono na wysokości 470 m n.p.m., powstało w latach 1929-1930. W czasie II wojny światowej schronisko wykorzystywali Niemcy jako swoją strażnicę graniczną.

Który szlak na Trzy Korony wybrać?

Najbardziej popularną turystycznie trasą jest ta z Krościenka nad Dunajcem. Tutaj też najłatwiej się dostać, nie posiadając samochodu. Do trasy przez Sromowce Niżne czy też Sromowce Wyżne na pewno łatwiej dostać się autem, niż komunikacją publiczną. Poza tym, wszystkie te szlaki spotykają się w jednym miejscu, czyli na przełęczy Szopka (inaczej przełęcz Chwała Bogu) i łączą się w jeden prowadzący na samą górę. Czas przejścia z tych trzech szlaków to około 2 godziny.

Trasa z Krościenka, według opinii, oferuje najbardziej zachwycający widok na Trzy Korony. Ten szlak z Czorsztyna z kolei charakteryzuje najbardziej łagodne podejście. Szlak ze Szczawnicy prowadzi najdłuższą trasą, której pokonanie zajmie ok. 3 godziny. Tutaj po drodze zahaczyć można o jeszcze jeden pieniński szczyt, Sokolicę. Niestety nie przez cały rok można korzystać z tej trasy, ponieważ konieczna tutaj jest przeprawa przez Dunajec, która nie odbywa się o każdej porze roku.

W zależności od tego, na czym nam zależy, wybieramy odpowiednią trasę. Nie ma tutaj dobrych ani złych odpowiedzi!

Szlak na Trzy Korony ze Szczawnicy

Startujemy ze schroniska Orlica w Szczawnicy (niebieskim szlakiem), następnie osiągamy szczyt Sokolicy, i dalej Czertezik – Czerteż – Bajków Groń (Sokolą Perć). Następnie kierujemy się szlakiem żółtym przez Polanę Wyrobek i stajemy na przełęczy Szopka. Kończymy szlakiem niebieskim na Okrąglicę na wysokość 982 m.

Jest to trasa najdłuższa na dotarcie do Trzech Koron. Wybieramy ją tylko w cieplejsze miesiące, kiedy odbywają się przeprawy przez Dunajec – w zimowe miesiące, dalsze korzystanie z tego wariantu uniemożliwia brak przepraw. Droga prowadzi dosyć ostro w górę, po drodze obejrzeć można pienińską sosenkę. Dalsza droga wiedzie przez Sokolą Perć. W ten sposób docieramy na Przełęcz Chwała Bogu. Drugą opcją jest wariant przez Zamkową Górę. Wydłuża to trasę o ok. 15 minut, ale warto ten czas poświęcić.

Szlak na Trzy Korony z Krościenka nad Dunajcem

Startujemy w Krościenku i idziemy szlakiem żółtym. Stajemy na Przełęczy Szopka, potem idziemy dalej niebieskim szlakiem, aż osiągamy przełęcz Siodło i jesteśmy u celu na Trzech Koronach.

Krościenko oferuje bezpłatny parking nieopodal kościoła. Trasa ta jest najstarszą turystyczną drogą jeśli chodzi o Pieniny. Rozpoczynamy szlakiem żółtym skrajem lasu. Po drodze odbija szlak zielony, następnie prowadzący na szczyt Sokolica szlak niebieski i kolejno też niebieski na Zamek Pieniński. Od tego rozdroża po 15 minutach dojdziemy do przełęczy Szopka. Dalej idziemy szlakiem niebieskim na Okrąglicę na wysokość 982 m.

Szlak na Trzy Korony ze Sromowców Niżnych

Punkt startowy to Sromowce Niżne, idziemy żółtym szlakiem – do wylotu Wąwozu Szopczańskiego – i osiągamy Przełęcz Chwała Bogu. Dalej idziemy szlakiem niebieskim, następnie z Siodła prosto na Trzy Korony na wysokość 982 m.

Inna droga z tego samego miejsca przedstawiona poniżej:

Punkt startowy to Sromowce Niżne, idziemy żółtym szlakiem – do wylotu Wąwozu Szopczańskiego – a następnie kierujemy się szlakiem zielonym i osiągamy Wyżni Łazek i polanę Kosarzycką. Idziemy niebieskim szlakiem, następnie z Siodła prosto do Trzech Koron na wysokość 982 m.

Interesujący turystycznie Wąwóz Szopczański jest położony pomiędzy Trzema Koronami a Podskalną Górą. Żółtym szlakiem przetniemy to pasmo. Przejście przez Wąwóz Szopczański jest bardzo wąskie, a ściany wręcz napierają na siebie, tworząc ścieżkę.

Szlak na Trzy Korony z Czorsztyna

Startujemy w Czorsztynie i idziemy szlakiem niebieskim. Osiągamy kolejno: Osice – Macelak – Przełęcz Chwała Bogu – dalej idziemy szlakiem niebieskim, następnie z Siodła prosto do Trzech Koron. Jest to trasa na Trzy Korony określana jako najbardziej łagodna, ale też najdłuższa. Tutejsze ścieżki są dużo mniej uczęszczane przez turystów.

Szlak na Trzy Korony ze Sromowców Wyżnych

Startujemy na przystani spływu Dunajcem, idziemy szlakiem czerwonym do przełęczy Trzy Kopce – następnie szlakiem niebieskim (z Czorsztyna) i osiągamy Przełęcz Chwała Bogu. Dalej kierujemy się szlakiem niebieskim, następnie z Siodła prosto do Trzech Koron na wysokość 982 m.

Na przełęczy Szopka Chwała Bogu!

Legenda głosi, że nazwa ta pochodzi od turystycznych okrzyków ulgi po osiągnięciu przełęczy. Z przełęczy rozpościera się malownicza panorama na Tatry i Spisz.

Pieniński Park Narodowy

Obszar Pienińskiego Parku Narodowego obejmuje cenne krajobrazowe i przyrodnicze pod względem fauny i flory obszary Pienin Właściwych, w tym Masyw Trzech Koron, Pieniny Czorsztyńskie, Pieninki, a także Pieniński Przełom Dunajca. Nietypowe widoki, jakie można ujrzeć to wapienne skały, liczne wąwozy, urwiska, a także górskie łąki. Charakterystyczną atrakcją Pienińskiego Parku Narodowego jest spływ Dunajcem. Wstęp na teren parku jest darmowy. Pasma Parku rozdziela dolina Dunajca, którego Przełom również wchodzi w skład Parku Narodowego.

Inne pienińskie atrakcje

Pod względem liczby turystów pienińskie pasmo górskie zajmuje drugie miejsce w kraju – a królują niezmiennie Tatry. Oprócz szlaków górskich, atrakcje jakie oferuje nam to właśnie pasmo górskie to m.in.:

• Wodospad Zaskalnik;
• Zamkowa Góra;
• Rezerwat krajobrazowy „Biała Woda”;
• Wąwóz Homole;
• Elektrownia wodna w Niedzicy;
• Jezioro Czorsztyńskie;
• Zamek w Niedzicy.

Ciekawostki

• W miejscu największego zwężenia przełomu Dunajca znajduje się skałka nazywana „Janosikowym Skokiem” lub „Zbójnickim Skokiem”. Legendy głoszą, że Janosik, uciekając przed hajdukami, przeskoczył w tym miejscu rzekę, a na skale odcisnął się ślad jego kierpców.
• Kolejna legenda dotycząca Przełomu: ujście rzeki podobno wyrąbał mieczem sam Bolesław Chrobry.
• Z powodu zawalenia stropu, Zamek Pieniny na Zamkowej Górze został zamknięty aż do odwołania.
• Jeszcze przed I wojną światową, w ruinach Zamku Pienińskiego powstała tzw. „Pustelnia Pienińska”, w której do 1949 roku rzeczywiście mieszkał pustelnik.
• Według legendy, w Wąwozie Szopczańskim górale uratowali króla Jana Kazimierza przed Szwedami. W wąwozie były także kręcone sceny do „Potopu” Jerzego Hoffmanna.

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny