Sokolica – góra słynąca z sosenki

Zwykły, lecz niezwykły pieniński szczyt

W niepozornie brzmiących Pieninkach (są one częścią Pienin Środkowych) wznosi się na wysokość 747 m n.p.m. góra słynąca z najsłynniejszej polskiej sosny. Wraz z niedalekim, popularnym szczytem Trzy Korony, oraz innymi skarbami Pienińskiego Parku Narodowego, tworzą malowniczy rejon, coraz tłumniej odwiedzany przez turystów.

Od sąsiedniego szczytu Czertezika, leżącego w tej samej grani oddziela Sokolicę Przełęcz Sosnów. Sokolica wznosi się na wysokość ok. 300 m od poziomu Dunajca.

Czy nazwa słusznie się kojarzy?

Pierwsze skojarzenie do nazwy szczytu to oczywiście silne, drapieżne, dumne sokoły. Skojarzenie to jest jak najbardziej trafne… ale niestety tylko historycznie. Dawniej rzeczywiście ptaki te gniazdowały w tutejszych rejonach.

Czy nazwa słusznie się kojarzy?

Niegdyś na szczycie gnieździły się majestatyczne sokoły…

Różne podejścia na Sokolicę

Najbardziej popularne i najlepsze trasy prowadzące bezpośrednio na szczyt góry to:

  • wyjście ze Szczawnicy i kierowanie się szlakiem niebieskim. Po drodze czeka na nas przeprawa przez Dunajec (która czynna jest tylko w okresie turystycznym letnim, od połowy kwietnia do końca października, w określonych godzinach). Czas całego podejścia wraz z przeprawą to ok. 1 h 30′, sam szlak jest krótki, ale dosyć stromy.
  • zielony szlak z Krościenka, trasa bezpośrednia, łącząca się w ostatnim etapie (podejścia na szczyt) ze szlakiem ze Szczawnicy. Ten wariant zajmie ok. 1h.

To jednak, jeśli chodzi o szlaki, nie wszystko, co oferują Środkowe Pieniny: szlaki można łączyć, udając się najpierw na masyw Trzech Koron, a potem Sokolą Percią na Sokolicę. Tutaj trzeba poświęcić kilka dobrych godzin (6 – 7 h), lub nawet cały 1 dzień, jeżeli planujemy zwiedzanie atrakcji na trasie – n.p. Zamku Pienińskiego czy wąwozu Szopczańskiego. Na Okrąglicę, najwyższy wierzchołek Koron, możemy dostać się:

  • obierając jako punkt startowy Sromowce Niżne. Trasa przedstawia się następująco: Sromowce Niżne → wylot wąwozu Szopczańskiego → przełęcz Chwała Bogu → Okrąglica;
  • rozpoczynając w Czorsztynie, również osiągniemy przełęcz Chwała Bogu i następnie szczyt Okrąglicy;
  • rozpoczynając w Krościenku, ale idąc żółtym i następnie niebieskim szlakiem (zielony poprowadziłby nas bezpośrednio na Sokolicę).

Wariant podejścia ze Szczawnicy

Szlak ten jest pozornie krótki (ok. 2 km), ale intensywny. Sporo na nim stromych podejść, o czym należy pamiętać, wybierając się na wyprawę z dziećmi.

W Szczawnicy możemy zostawić na parkingu samochód i stąd wystartować, przechodząc przez mostek nad potokiem Grajcarek. Szeroka droga wzdłuż wód Dunajca prowadzi nas do czerwonego szlaku.

Przy Białej Skale docieramy do miejsca przeprawy – jest to przystań flisacka Nowy Przewóz. Przeprawa jest szybka, trwa dosłownie kilka minut. Po tym krótkim przepływie schodzimy na brzeg, i tutaj zaczynają się strome odcinki, gdzieniegdzie wspomóc możemy się wbudowanymi poręczami. Zanim dotrzemy na szczyt, przed wejściem na galerię widokową należy uiścić opłatę wstępu.

Malownicza Szczawnica

Wariant podejścia z Krościenka

Szlak zaliczany jest do tych bardzo łatwych. Początkowo prowadzi nas zielony szlak (od rynku w centrum Krościenka). Po drodze warto zwrócić uwagę na rosnące przy szlaku stare lipy (niektóre są pomnikami przyrody). Po opuszczeniu Krościenka, wchodzimy na tereny Pienińskiego Parku Narodowego. Trasa prowadzi wzdłuż Dunajca. Za brzegiem rzeki szlak zaczyna prowadzić węższą ścieżką, i trzymając się jej, lekkimi stromiznami docieramy do skrzyżowania szlaków niebieskiego i zielonego. Wybieramy ten pierwszy i idziemy dalej niebieskim szlakiem. Podobnie jak w przypadku szlaku ze Szczawnicy, zanim dotrzemy na szczyt, przed wejściem na galerię widokową należy uiścić opłatę wstępu.

Na szczycie Sokolicy

Symboliczna, kilkuzłotowa opłata uprawnia nas do wejścia na Sokolicę (747 m), a także, tego samego dnia, na platformę widokową Okrąglicy – najwyższego szczytu Trzech Koron. Aby osiągnąć obydwa szczyty tego samego dnia, należy zaplanować całodzienną wyprawę.

Widoki i panoramy

Oto Sokolica: szlak nie tylko doprowadzi nas na dostarczający pięknych widoków szczyt, ale sam w sobie również prezentuje się malowniczo. Panoramy podziwiamy już z poziomu Dunajca, przez całą trasę wiodącą z Sokolicy na Trzy Korony (szlak Sokola Perć).

Na szczycie osiągnęliśmy wysokość 747 m. Trudy podejścia wynagradzają zachwycające widoki: Małe Pieniny, Pieniny Środkowe, Magura Spiska czy nawet Tatry. Kierując wzrok niżej, widzimy lśniące wody przełomu Dunajca, którymi spływ to jedna z największych atrakcji tego regionu.

Najsłynniejsza polska sosna

Sosna na Sokolicy należy do grupy sosen zwyczajnych, jest jednakże sosną reliktową (a są one już coraz rzadziej spotykane). Nie jest to jedyna w Polsce reliktowa sosna: Pieniny to główny region, w którym można znaleźć te rzadkie sosenki, rosnące w niewielkich skupiskach zwanych laskami. Na samej Sokolicy (pod szczytem) jest ich kilkanaście.

Charakterystycznym jest dla nich fakt, że roczne przyrosty są niewielkie, a gałęzie są skręcone w charakterystyczny sposób, tworząc typową dla nich architekturę korony.

Drzewko na szczycie jest charakterystycznym elementem widniejącym na niezliczonej ilości zdjęć, a także na widokówkach i w przewodnikach. Niestety, w 2018 roku jedna z gałęzi została naruszona silnym podmuchem wiatru spowodowanym przez śmigłowiec ratunkowy podczas akcji. Z powodów bezpieczeństwa gałąź (będąca niestety jednym z głównych konarów) została odcięta, a przyrodnicy ocenili, że incydent może spowodować obumarcie legendarnej sosenki.

Sosenka na szczycie

Sokolica i Korony za jednym podejściem

Bardzo często wybieraną wyprawą jest ta, która zajmie nam 1 dzień, ale za to „zaliczymy” za jednym razem obydwa najznamienitsze szczyty Pienin. Wędrujemy na Sokolicę (obierając za punkt startowy Krościenko lub Szczawnicę), albo najpierw na Okrąglicę, znajdującą się w masywie Trzy Korony (obierając za punkt startowy Sromowce Niżne, Krościenko lub Czorsztyn).

Wybierając Sokolicę jako pierwszy szczyt, po zdobyciu go i nacieszeniu oczu panoramą, należy zejść do skrzyżowania pod szczytem i przejść w lewo, aż osiągniemy Przełęcz Sosnów. Przełęcz Sosnów to najniższy punkt Sokolej Perci, znajdujący się na wysokości 650 m n.p.m. Niebieskim szlakiem kierujemy się dalej do Czertezika, polany Burzana i wreszcie polany Bajków. Tutaj dochodzi również droga z Krościenka. Kierujemy się do ruin Zamku Pienińskiego, następnie na Polanę Kosarzyska. Stąd niebieskim szlakiem na szczyt Trzech Koron.

Wierzchołki Trzech Koron

Sokola Perć

Trasa Sokola Perć biegnie przez grań Pienin Właściwych. Prowadzi niebieskim szlakiem i jest bardzo atrakcyjna ze względu na liczne sztuczne ułatwienia pozwalające wczuć się w klimat górski. Jednocześnie wcale nie oznacza to, że napotkamy tu wiele trudności. Sokola Perć jest fragmentem Głównego Szlaku Pienińskiego. Prowadzi przez: Białe Skały – Ociemny Wierch – Czerteż – Czertezik – Przełęcz Sosnów – szczyt Sokolicy – Szczawnicę.

Powrót ze szczytu Sokolicy

Znajdując się na szczycie Sokolicy, aby zejść należy wrócić do punktu opłat. Z tamtego miejsca możemy wykorzystać różniące się długością i widokami liczne trasy powrotne (lub biegnące dalej w góry), a wśród nich:

  • „szybki” powrót do Szczawnicy, który zajmuje ok. 30 – 40 min;
  • dalsza trasa Sokolą Percią do Trzech Koron. następnie zejście do Sromowców i powrót Przełomem Dunajca. Ten wariant wybieramy, jeśli na Sokolicy wylądowaliśmy o przyzwoitej, wczesnej godzinie – reszta trasy zajmie ok. 6 h;
  • powrót do Krościenka, trwający ok. 1 h.

Roślinność i geologia

Zbocza północne góry porośnięte są bukami i jodłami. Na szczycie – to, co najcenniejsze, czyli reliktowe sosny, wśród których najstarsza osiągnęła zacny wiek 500 lat. Sama góra zbudowana jest z odpornych na wietrzenie i inne szkodliwe warunki atmosferyczne skał wapiennych (wapieni rogowcowych).

Na południowym zboczu – czai się niebezpieczeństwo. Południowa strona korzysta z zamiłowania do adrenaliny i dreszczyku emocji, aby przyciągnąć wspinaczy. Południowe ściany, z których najwyższa sięga 100 m wysokości, są zbudowane z nagich skał i opadają niemalże pionowo do przełomu Dunajca. Przepaść liczy 310 m. Południowa ściana uwielbiana jest przez alpinistów, dostarcza niemałej satysfakcji po zdobyciu. Wymaga jednak doświadczenia alpinistycznego i specjalistycznego sprzętu. Po raz pierwszy wspięli się na nią Roman Łazurski i Jerzy Potocki w 1960 roku. Pod tym najwyższym uskokiem na prawie 100 m wysokości, znajduje się spiczasta skała – Cukrowa Głowa. Możemy podziwiać ją z Drogi Pienińskiej.

Dzięki skalisto – wapiennej budowie zbocza, południowa strona korzysta z warunków i umożliwia wzrost rzadko spotykanych roślin wapieniolubnych, m.in. wiechliny styryjskiej czy kokoryczy żółtawej. W południowych urwiskach napotkano gniazda pomurników i pastułek.

Wapienne skały Sokolicy

Pieniny – położenie i podział

Pieniny to wyodrębnione pasmo górskie, które podzielone jest na trzy części Przełomem Dunajca:

  • Pieniny Spiskie, z najwyższym punktem 883 m n.p.m. (Żar);
  • Pieniny Właściwe, pomiędzy Czorsztynem a Szczawnicą, z najwyższym szczytem Okrąglicą (982 m. n.p.m.);
  • Małe Pieniny, z najwyższym szczytem Wysoka (1050 m n.p.m.).

Pomiędzy Sromowcami Niżnymi i Szczawnicą, przełom rzeki ciągnie się przez Pieniny na długości ok. 8 km.

Przełom rzeki Dunajec w Pieninach

Pieniny – co jeszcze warto?

Jak jeszcze wykorzystać pobyt w Pieninach? Oprócz wspomnianej wyprawy na Okrąglicę i pozostałe wierzchołki Koron, zdecydowanie warty polecenia jest spływ Przełomem Dunajca tratwami flisackimi, lub też kajakami czy pontonami. Turyści często wybierają także rejs statkiem po Jeziorze Czorsztyńskim i zwiedzanie zamków.

Przełom Dunajca i spore obszary Pienin należą do Pienińskiego Parku Narodowego, utworzonego w 1932 roku.

Spływ Dunajcem jesienią

Zamek w Niedzicy

Jezioro Czorsztyńskie

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny