Nietypowe, pełne legend i opowieści Góry świętokrzyskie ukazują się nam jako niewielkie ale ciekawe góry. Właśnie tutaj mamy możliwość spacerować wśród licznych rezerwatów przyrody. Z pewnością spacer po Górach świętokrzyskich sprawia dużo radości. Co możemy tutaj zobaczyć? Jakie atrakcje czekają na nas w tym regionie? Okazuje się, że jest ich sporo i każdy znajdzie coś dla siebie. W Góry świętokrzyskie możemy się wybrać na weekend lub na dłużej. Właśnie dlatego trzeba sprawdzić, co nas tutaj zachwyci. Przekonajmy się.

Piękno Gór świętokrzyskich

Góry świętokrzyskie to niski łańcuch górski, który znajdziemy w południowo-wschodniej Polsce. Góry świętokrzyskie mapa nam pokaże w centralnej części Wyżyny Kieleckiej. To już nam mniej więcej mówi o tym, gdzie mamy szukać tego pasma gór i gdzie będziemy się znajdować na wycieczce. Nazwa gór świętokrzyskich (pasma) pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łysej Górze.

Obok Sudetów Góry świętokrzyskie są jednym z najstarszych łańcuchów górskich w Europie. Kilkukrotnie ulegały wypiętrzaniu, niszczeniu i zalewaniu przez morza. Takie działania sprawiły, że Góry świętokrzyskie zyskały ciekawą specyfikę. Jeśli spojrzymy na najwyższe szczyty pasma Gór świętokrzyskich to dostrzeżemy, że stoki są dość strome. Jesteśmy niewiele m n p m ale musimy zachować ostrożność. Znajdziemy tutaj również głęboko wcięte doliny, skałki ostańcowe i gołoborza. Poznawanie gór świętokrzyskich będzie przyjemnością.

W Górach świętokrzyskich spotkamy się z lasami jodłowymi i bukowymi. Już to mówi nam, że Góry świętokrzyskie nie mają wielu m n p m, ale urzekają. Przyjemnością będzie pospacerowanie w zielonej okolicy. Góry świętokrzyskie nie są wysokie, bo najwyższy szczyt- Łysica ma 614 m n p m, ale ich piękno pozwoli nam ujrzeć urokliwe krajobrazy i panoramy regionu. Nazwa gór świętokrzyskich i pasma kryje za sobą ogromne piękno. Zobaczmy czego m in nie możemy przegapić będąc w górach świętokrzyskich. Okolica gór jest bardzo bogata w atrakcje dla każdego.

Góry świętokrzyskie – co warto zobaczyć?

Gdy wybierzemy się w Góry świętokrzyskie mamy możliwość pospacerować głównym szlakiem świętokrzyskim im. Edmunda Massalskiego. To najdłuższy szlak tego pasma górskiego. Daje on możliwość poznania atrakcji tego regionu. Część z nich to nieznane i ukryte ciekawe miejsca. Znajduje je tylko bystry turysta. Szlak pasma Gór świętokrzyskich jest dość długi, bo ma 93,2 km więc pokonanie go warto sobie rozłożyć na etapy.

Z pewnością Gory swietokrzyskie atrakcje warto zobaczyć i przyjemnością będzie poznanie bliżej najwyższego szczytu Łysicy. Dotarcie na ten wierzchołek nie jest trudne, a z samej góry będziemy mogli podziwiać wspaniałe widoki. To jeden ze szczytów Korony Gór Polski. Góra ma dwa wierzchołki, co sprawia, że jest niezwykle ciekawa. Podziwiając Góry świętokrzyskie atrakcje na pewno musimy się zatrzymać na chwilę przy tej górze. Łysica jest cała porośnięta lasem. Znajduje się na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Właśnie tutaj możemy spacerować i poznać piękno pasma Gór świętokrzyskich.

Wizyta na Łysej Górze

Przy okazji zwiedzania pasma Gór świętokrzyskich na pewno musimy zobaczyć m in Łysą Górę. Góry świętokrzyskie szlaki zaprowadzą nas na sam wierzchołek. Szczyt o wysokości 594 m n p m jest zbudowany z piaskowców. Góra jest węzłem szlaków turystycznych, więc na pewno tutaj trafimy. Nikt nie będzie miał z tym problemu, a widok na okolicę z góry jest niesamowity. Musimy dotrzeć do Łysej Góry. Mówi się, iż Łysa Góra stanowiła w okresie średniowiecza prawdopodobnie ośrodek kultu związanego z religią Słowian. Łysa Góra to inaczej Święty Krzyż. Nie ma wielu m n p m, ale to nie znaczy, że nie zaskoczy nas swoim pięknem. Warto zobaczyć ten obiekt pasma Gór świętokrzyskich.

Sanktuarium na Świętym Krzyżu

Po dotarciu do Krzyża Świętego na pewno dostrzeżemy m in Sanktuarium na Świętym Krzyżu. Właśnie tutaj swoją siedzibę ma opactwo benedyktyńskie. Budynki opactwa przejął świętokrzyski park narodowy. W czerwcu 2006r. na Łomnicy odbył się cykl imprez Świętokrzyskie Milenium. Święty Krzyż posiada Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Świętym Krzyżu. To kolejny punkt, który możemy zobaczyć.

Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Święty Krzyż

Na wierzchołku Krzyża Świętego znajduje się także wieża o wysokości 157 metrów, zbudowana w 1966 roku. Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Święty Krzyż emituje sygnał radiowy oraz telewizyjny na całe województwo świętokrzyskie. Jest to jeden z najlepszych pod względem powierzchni pokrycia sygnałem obiektów nadawczych w Polsce i Europie Środkowej. Z pewnością Święty Krzyż i m in wieża to atrakcje, które musimy zobaczyć. Wdrapanie się na ten szczyt będzie dobrym pomysłem. Święty Krzyż to nietypowy i znany obiekt. Koniecznie nie możemy pominąć Łysej Góry podczas zwiedzania pasma Gór świętokrzyskich. To urokliwe miejsce w Polsce.

Okolica – co zwiedzić w świętokrzyskim?

Nazwa gór świętokrzyskich i pasma skłania nas także do zwiedzenia okolicy. Województwo świętokrzyskie pozwala nam zwiedzić wiele atrakcyjnych miejsc. Góry świętokrzyskie noclegi to bogata baza pensjonatów, w których się zatrzymamy. Warto nastawić się na aktywne zwiedzanie. Mamy możliwość chodzić po górach i muzeach, zwiedzać zamki, ruiny i klasztory. Góry nie mają wielu m n p m ale zobaczymy wiele pięknych widoków. Góry świętokrzyskie atrakcje to także piękne miasta w tym regionie pasma Gór świętokrzyskich.

Sandomierz – miasto podziemi

Charakterystyczny renesansowy ratusz znajdziemy właśnie w Sandomierzu i miasto rzeczywiście dzięki temu jest bardzo urokliwe. Zdecydowanie będąc w okolicy pasma gór świętokrzyskich musimy tutaj się pojawić. Na pewno każdego zainteresuje Podziemna trasa turystyczna w Sandomierzu. Znajduje się ona przy Rynku 10. Sandomierz bardzo przyjemnie się zwiedza, gdyż miasto ma niesamowicie dużą ilość m in zabytków i kościołów. Z pewnością warto zobaczyć nową architekturę. To jedno z ładniejszych miast województwa świętokrzyskiego. Jak tutaj dotrzemy to od razu urzeknie nas niesamowity klimat tego urokliwego miasteczka. Będąc w okolicy wart tutaj się zatrzymać na kawę.

Kielce – atrakcyjne miasto

Rozmawiając z kimkolwiek o atrakcjach województwa świętokrzyskiego na pewno nie można zapomnieć o jego stolicy. Kielce to nietypowe miasto. Nie można go przypisać do żadnej z kategorii, ale właśnie to sprawia, że jest wyjątkowe. Tutaj mamy możliwość spacerować w urokliwych miejscach, ale też sporo zwiedzić. Turyści z pewnością napotkają tutaj mnóstwo intrygujących rzeczy.

Wizyta na Wzgórzu Zamkowym Kielc

Będąc na miejscu wiele osób zaczyna zwiedzanie od Wzgórza Zamkowego. Zdecydowanie Kielce mogą się pochwalić tym obiektem. Pałac na Wzgórzu Zamkowym to Muzeum Narodowe. Warto przyjechać tutaj, kiedy zwiedzanie jest darmowe. W środku zobaczymy trochę historii z czasów Wazów oraz mnóstwo obrazów. Miłośnicy sztuki na pewno będą zachwyceni.

Katedralna Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Zwiedzając Kielce na pewno dotrzemy do Bazyliki katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Ten obiekt znajduje się także na Wzgórzu Zamkowym, więc na pewno go znajdziemy. Barokowa świątynia to perełka, którą mogą się pochwalić Kielce. Ładnie wyremontowany budynek stanowi miejsce reprezentacyjne miasta. Warto poświęcić chwilę czasu i zobaczyć tę bazylikę.

Institute of Design

Ciekawym miejscem, które mają Kielce jest Institute of Design. Właśnie tutaj mamy możliwość zobaczyć liczne wystawy i galerie. Przed przyjazdem warto się zorientować, co danego dnia będziemy mogli zobaczyć. Rzeźby, obrazy na pewno będą ciekawostką dla miłośników sztuki. Zdecydowanie Kielce mogą się chwalić tym miejscem.

Kielce – spacer ulicą Sienkiewicza

Będąc w nowym mieście, w tym przypadku są to Kielce na pewno będziemy chcieli zobaczyć architekturę. Przyjemnością będzie spacerowanie na ulicy Sienkiewicza. To główny deptak i właśnie tutaj zobaczymy prawdziwe Kielce. Turyści na pewno tutaj dotrą i będą mieli okazję napić się kawy, zjeść obiad. Któż z nas nie lubi spokojnego spaceru uliczkami miasta.

Pasmo Góry świętokrzyskie pozwala nam wiele zobaczyć, poznać atrakcje regionu i jak najbardziej Kielce to miasto, do którego musimy dotrzeć. Jest ono położone w dobrej lokalizacji. Znajduje się blisko najważniejszych punktów, obiektów, szczytów, które będziemy chcieli zobaczyć. W tej części świętokrzyskiego na pewno nie będziemy się nudzić. Klimat i piękno Kielc urzeknie nas od razu. To jedno z ciekawszych miejsc w Polsce. Warto zgłębić, jakie atrakcje Kielc są dla nas dostępne w danej chwili.

Świętokrzyskie dzieciom – Pacanów

Góry świętokrzyskie są atrakcyjnym regionem i rzeczywiście zwiedzenie pasma przysporzy nam wiele radości i frajdy. Położone w malowniczym miejscu pozwala nam poczuć się jak w górach i to szczególnie, gdy poznajemy pasmo na szlaku. W okolicy Gór świętokrzyskich napotykamy wiele nowości i być może niekiedy zrobimy wielkie oczy, ale na pewno świetną wycieczką będzie wypad do Pacanowa. Miejscowość położona niedaleko Kielc jest dobrze znana dzieciom i szczególnie właśnie z nimi musimy się tutaj wybrać. To właśnie tutaj możemy poznać się bliżej z Koziołkiem Matołkiem. Dzieci będą zachwycone.

Jak widać podziwianie Gór świętokrzyskich to nie tylko szlaki i zwiedzanie Kielc, ale w okolicy pasma znajdziemy również atrakcje dla najmłodszych. Piękno pasma Gór świętokrzyskich zachęci nas do przyjazdu właśnie tutaj i położone niedaleko atrakcje będą na nas czekać.

Jaskinia Raj- nietypowe miejsce w Polsce

Nietypowym miejscem oprócz Kielc w województwie świętokrzyskim jest Jaskinia Raj. Jej wielkość i bogactwo szaty naciekowej sprawia, że jest to najbardziej ciekawa jaskinia w Polsce. Miejsce przekonuje do siebie samo i nic nie trzeba mówić więcej. Ciekawostką będzie odwiedzenie jaskini. Nie tylko rumowiska skalne spotkamy w tym regionie. Podziwianie gór to jedno, ale warto nie pominąć atrakcji, jakie są położone niedaleko.

Wapienna jaskinia krasowa znajduje się w Chęcinach na terenie rezerwatu przyrody Jaskinia Raj. Łączna długość korytarzy jaskini wynosi 240 metrów i całą trasę możemy zwiedzić z przewodnikiem. Zwiedzanie trwa około 45 minut. W ciągu tego czasu można poznać piękno tego miejsca. Jaskinia znajduje się na terenie świętokrzyskiego, więc z pewnością podziwiając pasmo Gór świętokrzyskich możemy dotrzeć również tutaj. Z Kielc bardzo szybko się tutaj dostaniemy.

Wyprawa w Góry świętokrzyskie

Góry świętokrzyskie to ładne i niewielkie pasmo górskie i z pewnością warto tutaj przyjechać. Szlaki pozwalają nam pochodzić po górach, ale nie będą to męczące wędrówki. W tej części pasma gór świętokrzyskich, która jest dostępna dla turystów uda się nam podziwiać liczne łąki, gatunki roślin i zwierząt, jakich nie spotkamy nigdzie indziej. W okolicy znajduje się również wiele atrakcyjnych miast takich jak między innymi Kielce.

Z pewnością nie możemy nie odwiedzić Kielc. Muzea, zamki, galerie sztuki i wiele wiele innych atrakcji czeka na nas w okolicy pasma gór świętokrzyskich. Masywy położone w tak bogatej lokalizacji przyciągają turystów. Trzeba zwiedzić wszystkie części pasma Gór świętokrzyskich, więc być może będziemy tutaj kilkakrotnie. Jedno jest pewne- na pewno warto. Góry świętokrzyskie pozwolą nam się relaksować i podziwiać położone tutaj piękne dzieła natury. Pasmo gór świętokrzyskich rzeczywiście urzeka. Wizyta w tych górach na pewno zapadnie nam w pamięć. Osoby, które nie wyobrażają sobie sezonu bez zobaczenia gór muszą zawitać również tutaj.

Zdjęcia pochodzą ze strony Pixabay.pl

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny

Góry Izerskie: atrakcje dla całej rodziny i nie tylko! Te okolice są popularne w Polsce i stanowią część pasma górskiego, które dzielimy z Czechami. Poznajcie szlaki dla początkujących i dowiedzcie się, co warto zobaczyć w Górach Izerskich!

Góry Izerskie charakterystyka

Cechą charakterystyczną Gór Izerskich jest przebiegająca przez nie granica Polski z Czechami. Obecnie możemy tę granicę swobodnie przekraczać, co każdy wyjazd w Sudety i również Karkonosze czyni jeszcze atrakcyjniejszym. Góry Izerskie znajdują się w Sudetach Zachodnich, a od Karkonoszy oddziela je Przełęcz Szklarska. Na północy Góry Izerskie przechodzą w Pogórze Izerskie, o którym więcej powiemy sobie niżej. Jeśli chodzi o Czechy, to granica Gór Izerskich styka się z Przedgórzem Karkonoskim i Kotliną Żytawską.

Sudety, w tym Góry Izerskie, nie należą do wysokich, ale nie brakuje tutaj atrakcji dla wszystkich miłośników pięknych szczytów. Po polskiej stronie są to 2 równoległe pasma górskie: Grzbiet Wysoki i Grzbiet Kamienicki. W pierwszym paśmie znajduje się najwyższy szczyt Gór Izerskich: Wysoka Kopa (1126 m n.p.m.). Wśród gór Grzbietu Kamienickiego nie ma wierzchołków przekraczających tę wysokość, z reguły znajdują się tam szczyty poniżej 1000 m n.p.m. W okolice Gór Izerskich nie przyciągają zatem wierzchołki, które można wpisać we własne rekordy. Te rejony wybierają osoby pragnące poznać piękno natury, popatrzeć na widoki z wysokości, ale możliwe do zdobycia dla osób z przeciętną kondycją. W rejonach Sudetów i Karkonoszy nie brakuje również atrakcji turystycznych związanych z historią i działalnością człowieka. Izery są doskonałym miejscem dla miłośników narciarstwa biegowego i innych sportów zimowych, do których są tutaj idealne warunki pogodowe.

Pogórze Izerskie

Pógórze Izerskie to przedpole na północy Gór Izerskich. Te okolice są uznawane za jedne z najbardziej czarujących, jeśli chodzi o Góry Izerskie. Można się oczywiście upierać, że przecież każde miejsce w górach ma swój urok. To prawda i zarówno na wyoskości 2000 m n.n.p.m, jak i na poziomie poniżej 1000 m n.p.m, możemy spotkać się z niesamowitym pięknem przyrody. Każde doświadczenie będzie jednak inne i nie sposób tego wartościować. Pogórze to zaciszne miejsce, które ma mnóstwo walorów turystycznych, a jednocześnie daje azyl do klimatycznych wycieczek bez towarzystwa dziesiątek innych turystów. Na Pogórzu Izerskim swój raj odnajdą miłośnicy wycieczek rowerowych długich spacerów, a także zapaleńcy historyczni.

Na tych terenach znajdziemy nie tylko cuda natury, w tym jeziora zaporowe, ale również pozostałości dawnej architektury. Średniowiecze zamki, nieskażone nowoczesnością budynki z czasów wojny. Na terenach Pogórza Izerskiego znajduje się chociażby słynny Zamek Czocha. Inną bardzo popularną dawną budową jest Zamek Chojnik. Oba miejsca warto odwiedzić ze względu na wyjątkowy klimat i oddech historii. Polskiej, pięknej i niepowtarzalnej historii otoczonej przez malowniczą potęgę natury!

Szklarska Poręba

Do Szklarskiej Poręby tłumnie jeżdżą wycieczki szkolne z terenu całej Polski. Nic w tym dziwnego, ponieważ jest to malownicze miejsce, a przy tym doskonałe do wspinaczki górskiej, którą można odbyć z dziećmi. Z pewnością żadne dziecko nie będzie się tutaj nudzić! Szklarska Poręba jest także bogata w atrakcje dla dorosłych, doświadczonych miłośników podróży w góry. Tę piękną nazwę nosi miasteczko, które otaczają Karkonosze i z jednej strony Izerskie Góry. Miasteczko jest oceniane jako wyjątkowe pod względem klimatycznym. Chociaż położone na poziomie nie przekraczającym 860 m n.p.m., miasteczko wykazuje oznaki strefy klimatycznej typowej dla wysokości 2000 m n.p.m.! Z tego względu do Szklarskiej Poręby udają się również sportowcy, by w idealnych warunkach trenować swoje umiejętności. Szklarska Poręba to oczywiście nie tylko góry, w tym Góry Izerskie, ale również zabytki i atrakcje turystyczne w obrębie samego miasteczka.

Atrakcje Gór Izerskich

W Górach Izerskich nie zabraknie nam atrakcji przez cały rok. To jedne z niewielu miejsc, które są bezpieczne do zwiedzania razem z dziećmi. Jak sami zauważyliście, najwyższy szczyt Gór Izerskich (1126 m n.p.m.) nie stanowi wielkiego wyzwania. W tej okolicy, zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie, znajdziemy piękne gatunki roślin i czarujące widoki. To duże osiągnięcie natury w rejonie Gór Izerskich, ponieważ przez dziesiątki lat zmagały się one z zanieczyszczeniami wynikającymi z działalności człowieka (kopalnie, fabryki). Kwaśne deszcze zniszczyły wielkie połacie terenu, ale natura po raz kolejny udowodniła swoją siłę. Co możemy zaliczyć do najpopularniejszych atrakcji Sudetów w pobliżu Gór Izerskich?

• Szlak rzeki Izery: To właśnie od Izery Góry Izerskie wzięły swoją nazwę. Malownicza woda prowadzi przez wyjątkowe zakątki, do których należy na przykład Kobyla Łąka. To swego rodzaju plaża, której widok zapiera dech w piersiach! Można się tam oczywiście zatrzymać na odpoczynek.
• Torfowiska Izerskie: Znajdują się na terenie rezerwatu przyrody. Po polskiej stronie rezerwat sięga 560 hektarów, a ze znajdującymi się hektarami po czeskiej stronie, cudowny rezerwat sięga ponad 1000 hektarów.
• Gory Izerskie schronisko Chatka Górzystów: znajdujące się w obecnej Hali Izerskiej schronisko turystyczne było kiedyś szkołą we wsi Izera. To jedyna pozostałość z dawnych czasów. Dla odrobiny historii i niezapomnianych widoków, warto odwiedzić okolice Hali Izerskiej.
• Stóg Izerski: To miejsce jest w Górach Izerskich określane jako najpopularniejsze. Taki obowiązkowy przystanek dla turystów. Stóg Izerski znajduje się po polskiej stronie i sięga 1105 m n.p.m. To jeden z najwyższych szczytów tej okolicy. Na Stogu Izerskim funkcjonuje ośrodek narciarski, przez tę okolicę wiodą również różne szlaki, między innymi na popularny wierzchołek Smrek.
• Smrek: Wierzchołek składa się z dwóch szczytów, z czego tylko jeden z nich znajduje się po polskiej stronie. Po czesku Smrk wznosi się na wysokość 1124 m n.p.m. i należy do najwyższych szczytów w Czechach. Ze szczytu widać Pogórze Izerskie oraz Karkonosze. Swobodnie możemy przejść na czeską stronę, by podziwiać widoki z innej perspektywy,
• Grzbiet Kamienicki: Wszystkim miłośnikom spacerów po górach poleca się wierzchołki Grzbietu Kamienickiego, które nie przekraczają 1000 m n.p.m. Góry Izerskie po tej stronie to na przykład Sępia Góra (828 m n.p.m.), która jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w okolicy.

Noclegi w Górach Izerskich

W okolicach Gór Izerskich miejsca na nocleg nam nie zabraknie. Popularny turystycznie rejon ma mnóstwo ofert w każdej cenie. Od pokoi noclegowych po luksusowe górskie domki. Ceny za nocleg w Sudetach oscylują w granicy od 50 do 200 zł za noc. Ceny oczywiście będą niższe, kiedy zarezerwujemy noclegi wcześniej i kiedy zdecydujemy się na wycieczkę poza sezonem. Najniższe ceny są za pokoje gościnne w prywatnych domach, gdzie właściciele utrzymują się z wynajmowania pokoi gościom. Bardzo ciekawe propozycje cenowe mają również hotele SPA i górskie uzdrowiska, gdzie znajdziemy ofertę na noleg nie przekraczjącą 100 zł.

Kiedy macie już wybrane miejsce, które najbardziej Wam się podoba i właśnie tam będziecie chcieli mieć swoją bazę wypadową na spacery po Gróach Izerskich, zadbajcie o rezerwację kilka miesięcy wcześniej. Najlepsze miejsca znajdują chętnych najszybciej: stara zasada!

Czy warto odwiedzić Góry Izerskie? Mapa szlaków i nawet najdokładniejszy opis nie sa w stanie przekazać atmosfery gór i jakości widoków, które zarezerwowane są tylko dla oczu. Nie uchwycisz ich nawet najlepszym aparatem. Góry Izerskie są świetną okazją do rozpoczęcia przygody z wycieczkami górskimi w ogóle. To również dobra propozycja dla rodzin z dziećmi lub po prostu dla osób, które chcą dobrze spędzić urlop. Atrakcji w Górach Izerskich Wam nie zabraknie!

Zdjęcia pochodzą z serwisu Pixabay.pl

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny

Nie tylko Rysy są szczytem w polskich Tatrach, który warto znać. Podobnie jak cały nasz kraj, również góry kryją w sobie mniej popularne powszechnie miejsca, ale równie doceniane przez ludzi. Zwłaszcza tych, którzy lubią odkrywać nowe zakątki! Dzisiaj przed nami szczyt Kościelec (2155 m): zachwycający i sąsiadujący z miejscami, które musisz zobaczyć!

Kościelec charakterystyka szczytu

Szczyt będący gwiazdą dzisiejszego wpisu, Kościelec, znajduje się w Tatrach Wysokich, a dokładnie w Dolinie Gąsienicowej. W bocznej grani Kościelców, czyli bocznej grani Tatr Wysokich. Góra Kościelec mierzy 2155 m n.p.m., stanowi więc kawałek drogi od punktu startu na sam wierzchołek. Charakterystyka Kościelca, słynnego, trudnego do zdobycia szczytu, z pewnością zachęci wszystkie osoby poszukujące nowych widoków i wrażeń.

• Szlak na Kościelec to doskonała okazja dla wszystkich miłośników flory. Tylko w tym miejscu można spotkać naprawdę rzadkie okazy roślin w pełnym rozkwicie. Tatry ogólnie są górami, które kryją w sobie wiele piękna przyrody, poza skalistymi wierzchołkami.
• Niektórzy utrzymują, że Kościelec został nazwany tak charakterystycznie przez sam szczyt, który swoją strzelistością przypomina wierzę kościoła. Nawet z daleka robi ciekawe wrażenie i jest jedną z atrakcji turystycznych w Polsce.
• Ze szczytu Kościelca zobaczymy całą Dolinę Gąsienicową tak przejrzyście, jak nie jest to możliwe z innych szczytów. Dodatkowo mamy również panoramę na grań Orlej Perci, która biegnie przez szczyty znajdujące się w oddali.

Najwięcej zainteresowania wzbudza zachodnia ściana Kościelca, która uznana jest za dość niebezpieczną i wymagającą. Ściana ta robi największe wrażenie, kiedy obserwujemy ją z daleka. Wydaje się, że do szczytu góry prowadzi pionowa stromizna. Za podobnie trudny uznaje się cały szlak na szczyt, chociaż jest to duża przesada. Za całą trudność trasy na Kościelec odpowiada właśnie ostatni odcinek, gdzie droga wiedzie po skałach stromo pod górę.

Kościelec zimą i latem

Pierwsze wejścia na Kościelec (2155 m) miały miejsce już w 1845 roku, kiedy latem na wierzchołek Kościelca wspiął się Antoni Hoborski. Pierwsze wejście zimą, które niosło za sobą większe trudności, miało miejsce dopiero w 1908 roku. Zaszczyt ten należał do 2 polskich taterników: Mieczysława Karłowicza i Romana Kordysa, dla których nie było to pierwsze spotkanie ze zboczami Kościelca i ostatecznie jego wierzchołkiem.

Na szczyt Kościelca podąża się czarnym szlakiem. Droga uznana jest za trudną, również latem. Musimy także pamiętać, że na szlaku nie znajdziemy sztucznych zabezpieczeń, które zdobią grań Orlej Perci. Tutaj o wiele bardziej musimy polegać na własnych umiejętnościach. Z wiadomych względów lepiej zdecydować się na zdobycie Kościelca latem, kiedy temperatury są bardziej przyjazne, a na trasie nie zalega śnieg i istnieje małe ryzyko, że poślizgniemy się na mokrym lub oblodzonym gruncie.

Szlaki na szczyt Kościelca

Z Hali Gąsienicowej na szczyt Kościelca (2155 m) wiedzie właściwie jeden szlak. Dokładny opis trasy, krok po kroku, rozpiszemy sobie niżej z podziałem na poszczególne odcinki na szlaku zdobycia Kościelca. Cała wycieczka zajmuje około 8 godzin i została opracowana w sposób możliwie racjonalny. Dlaczego racjonalny? Z racji, że Kościelec znajduje się między charakterystycznymi punktami, którymi są Czarny Staw Gąsienicowy oraz Zielony Staw Gąsienicowy, to Zielony Staw może posłużyć nam jako najlepsza trasa na wierzchołek, a Czarny Staw jako trasa idealna do zejścia. W ten sposób uproszczamy sobie wędrówkę, ponieważ wspinaczka jest z reguły łatwiejsza niż schodzenie. Gdybyśmy podążyli szlakami odwrotnie, byłoby nam znacznie trudniej. Do tego również bardziej niebezpiecznie, ponieważ tak opracowana droga zmniejsza również ryzyko wypadku.

Kuźnice – Czarny Staw

Oczywiście Kuźnice znajdują się w Zakopanem i stanowią naszą bazę wypadową na wierzchołek Kościelca. Z samego centrum miasta Zakopane czeka nas około 40 min drogi piechotą do Kuźnic, skąd zaczyna się wędrówka w pięknym otoczeniu. Możemy również wybrać dojazd busem. Jedyne co, to nie może to być własne auto, ponieważ dojazd własnym autem jest zabroniony. To po prostu droga zamknięta dla turystów na kółkach.

Kuźnice to miasteczko będące centrum ruchu turystycznego, ponieważ jest startem do wspinaczki nie tylko na wierzchołek Kościelca. Kuźnice stały się powszechnie rozpoznawalne dzięki kolejce górskiej na Kasprowy Wierch, który należy do grupy najpopularniejszych polskich szczytów.

Wiele osób zaczyna w Kuźnicach wędrówkę tylko do Hali Gąsienicowej, która na mapie naszej podróży na wierzchołek Kościelca jest jednym z punktów. Zanim się dostaniemy do Hali Gąsienicowej, musimy przemierzyć Boczań i Przełęcz Między Kopami. Prowadzi nas niebieski szlak. Ten odcinek wspinaczki nie będzie trudny, a część drogi prowadzi przez las. Jednak nawet tutaj, już na samym początku szlaku, możemy spotkać pierwsze trudności. Fragment znajduje się przy wyjściu z lasu, jeszcze na grzbiecie Boczania. W tym miejscu jesteśmy wystawieni na ekspozycję, a poślizgnięcie się na skałach może skończyć się bardzo groźnym w skutkach upadkiem. Na tym odcinku towarzyszą nam również piękne widoki na: Giewont, Dolinę Jaworzynka, a wcześniej między innymi na Beskid Żywiecki i Gorce.

Docieramy do Przełęczy Między Kopami (1499 m), gdzie niebieski szlak zamienia się w żółty. W tym miejscu warto sobie odpocząć, zanim wejdzie się w trudniejsze, bardziej wymagające odcinki zdobywania Kościelca. Droga zaczyna się spokojnie, a nam ukazują się coraz piękniejsze widoki. Tak naprawdę trudno jest wartościować górskie krajobrazy, ponieważ wszystkie są właściwie zachwycające. To również kwestia osobistej wrażliwości. Tak czy inaczej, widzimy przed sobą uroki Hali Gąsienicowej oraz grań słynnej Orlej Perci. Z czasem możemy również podziwiać z daleka Kościelec, na który zmierzamy. W okolicy Hali Gąsienicowej znajduje się znane schronisko Murowaniec.

Będąc w tych rejonach, zaliczamy również Dolinę Gąsienicową, którą prowadzą szlaki między innymi na Kasprowy Wierch i oczywiście na tereny Orlej Perci, która, mimo zabezpieczeń, jest znacznie trudniejsza od zdobycia Kościelca. Tutaj następuje podział na 2 osobne szlaki na Kościelec: Dolina Zielona Gąsienicowa z Zielonym Stawem Gąsienicowym oraz Dolina Czarna Gąsienicowa z Czarnym Stawem Gąsienicowym. Nas interesuje dotarcie do Czarnego Stawu Gąsienicowego, gdzie prowadzi prosta i przyjemna droga. Po drodze będziemy poruszać się wzdłuż zbocza Małego Kościelca i trafimy na miejsce upamiętniające wspomnianego wyżej Mieczysława Karłowicza, który zginął w tej okolicy, podczas ponownej próby zdobycia Kościelca.

Czarny Staw – Przełęcz Karb

Warto zatrzymać się na chwilę w pobliżu Czarnego Stawu Gąsienicowego, ponieważ jest on największym jeziorem Doliny Gąsienicowej. Sięga 18 hektarów i w niektórych miejscach ma ponad 50 metrów głębokości. To piękne dzieło przyrody cieszy oczy i pozostaje w głowie na długo. Czarny Staw jest jedną z najpopularniejszych atrakcji w okolicy Kościelca, również dlatego, że nie znajduje się daleko i nie wymaga znacznych zapasów kondycyjnych.

Aby udać się w dalszą wędrówkę na wierzchołek Kościelca, musimy się udać się na zbocze Małego Kościelca. Droga znad Czarnego Stawu jest przyjemna, jednak stopniowo staje się coraz bardziej stroma, co powoduje zadyszkę i wzmożony wysiłek. Po krótkim czasie docieramy do końca grani Małego Kościelca (1863 m) i schodzimy na krótkie obniżenie do Przełęczy Karb (1853 m). Kościelec od Małego Kościelca oddziela właśnie ta nieduża przełęcz, skąd mamy interesujące widoki, między innymi na Zielony Staw Gąsienicowy. Przełęcz jest ostatnim przystankiem przed wejściem na najtrudniejszych odcinek na szlaku Kościelca.

Przełęcz Karb – Kościelec

Z Przełęczy Karb (1853 m) docieramy na wierzchołek Kościelca (2155 m). Przekraczamy garb skalny i wspinamy się po stromej rynnie na szczyt. Wchodzenie jest łatwiejsze niż schodzenie w tym miejscu, ale i tak zachęcamy do zachowania ostrożności. Ostatnim utrudnieniem jest skalna płyta, która z racji na swoją dość gładką powierzchnię, nastręcza odrobinę trudności, zwłaszcza niewprawnym taternikom. Potem mamy już same skały, po których wspina się dość łatwo, ale wymaga to zaangażowania rąk i nóg.

Sam wierzchołek Kościelca nie jest zbyt obszerny. Na powierzchni szczytu jest wręcz dość wąsko. Widoki są imponujące, ponieważ z Kościelca rozciąga się panorama na wszystkie stawy Doliny Gąsienicowej. Grań Kościelca dzieli również Dolinę Gąsienicową na Zielony i Czarny Staw Gąsienicowy. Ze względu na wysokość (2155 m), czasem bywa tutaj pochmurno i bardzo szaro. Kiedy jednak trafimy na dobrą pogodę, widoki kradną oddech. Na pewno nie będziecie żałować wysiłku, z którym wiązała się wspinaczka na szczyt! Sam wierzchołek wygląda naprawdę osobliwie!

Kościelec: szlak do zejścia ze szczytu

Część trasy powrotnej pokonujemy tą samą drogą, ponieważ jest to jedyna możliwość. Dlatego prosto z Kościelca (2155 m) maszerujemy w kierunku Przełęczy Karb (1853 m). Uprzednio oczywiście warto poświęcić trochę czasu na podziwianie widoków. Im wcześniej wyszliście na zdobycie Kościelca, tym więcej czasu będziecie teraz mieli na odpoczynek i przystanki. Dostanie się z wierzchołka Kościelca na Przełęcz Karb będzie odrobinę trudniej, niż w odwrotną stronę. Warto uzbroić się podczas schodzenia w cierpliwość. Nie trzeba się spieszyć i absolutnie nie wolno wykonywać pochopnych ruchów. Dzięki temu bezpiecznie dotrzemy do Przełęczy Karb. A dokąd dalej prowadzi droga z Przełęczy Karb?

Przełęcz Karb – Hala Gąsienicowa

Kiedy Przełęcz Karb (1853 m) zostanie przez nas osiągnięta, mamy szansę odpocząć od trudności wędrówki. Tym razem maszerujemy po schodach zboczem Kościelca (2155 m) w kierunku Zielonego Stawu Doliny Gąsienicowej. Mimo że schodzimy po skałkach, nie czekają tutaj na nas specjalne trudności i niespodzianki. Droga jest całkiem wygodna, mało męcząca i z pewnością przemaszerujecie nią z przyjemnością.

Podczas schodzenia Kościelec pokaże nam się z łagodniejszej strony, nieco innej od tej, którą mamy okazję podziwiać z daleka. Taki już urok perspektywy. Mijając różne stawy Doliny Gąsienicowej, dochodzimy do krzyżówki szlaków, gdzie kończy się nasza trasa szlakiem niebieskim. Po krótkim czasie znajdziemy się nad Zielonym Stawem Gąsienicowym. To miejsce również Wam się spodoba, a przy tym nie ma tutaj takiego natłoku innych amatorów Kościelca, jak dzieje się to nad Czarnym Stawem Gąsienicowym. Przez Dolinę Gąsienicową będziemy szli spory kawałek i przez ten czas naoglądacie się jeszcze sporo uroczych stawów. Czarnym szlakiem podążamy w kierunku schroniska Murowaniec, gdzie jest już Hala Gąsienicowa.

Hala Gąsienicowa – Kuźnice

Od Hali Gąsienicowej nie podążamy już czarnym szlakiem, a trasą wytyczoną na niebiesko i żółto. Właściwie tutaj maszerujemy tą samą drogą, co na Kościelec (2155 m). Będziemy przechodzić również nad Czarnym Stawem Gąsienicowym. Hala Gąsienicowa nie będzie dla nas wyzwaniem, a im bliżej Kuźnic, tym droga staje się łagodniejsza. Nie napotkamy już takich wyzwań jak na Przełęczy Karb, czy na zboczach Małego Kościelca. Powrót ze szczytu na tym odcinku jest więc prosty, w miarę spokojny i bezpieczny.

Kościelec, dla kogo jest ten wierzchołek?

Kościelec (2155m) ze swoim pięknym szlakiem z Doliny Gąsienicowej jest bardzo kuszącą propozycją na letnią wycieczkę. Przestrogę przed niefrasobliwym podejściem do zdobycia góry stanowią liczne wypadki na szlaku. To właśnie tutaj zginął pierwszy zdobywca góry: Mirosław Karłowicz. Niejeden doświadczony taternik był ofiarą lawiny lub śmiertelnego w skutkach upadku. Dla kogo zatem jest ten wierzchołek? Ile doświadczenia potrzeba, by czuć się w miarę bezpiecznie, zdobywając Kościelec?

Nie da się ukryć, że istotnym czynnikiem jest tutaj brak wsparcia ze strony umocnień oraz zmienność pogody. Najtrudniejszy jest odcinek przed samym szczytem, gdzie bardzo łatwo o poślizgnięcie się na śliskiej skale i upadek. Ważna jest również kondycja, która musi wyprzedzać przeciętne zdolności miłośników gór. No i liczy się również świadomość zagrożeń i rozsądek. W praktyce Kościelec może dla wielu okazać się prostszy, niż zakładali. Zależy to oczywiście od pogody i własnego przygotowania, dlatego warto atakować szczyt, kiedy ma się już za sobą łatwiejsze wierzchołki, na przykład Rysy.

Kościelec chce zdobyć każdy, kto tylko zobaczy go w oddali, znajdując się w okolicy Czarnego Stawu Gąsienicowego. Strzelisty wierzchołek mocno wyróżnia się na tle innych gór i przyciąga ludzi, jak magnes. Natomiast naprawdę warto brać pod uwagę własne możliwości, właściwie jak zawsze! Opinie taterników są różne, ale dla własnego dobra lepiej zakładać czarniejszy scenariusz. Szlaki na Koscielec są zapewne proste dla osób, które mają duże doświadczenie i świetną kondycję i mogą naprawdę polegać na swoich umiejętnościach.

Przełęcz Karb, co warto o niej wiedzieć?

Często w tym tekście wspominamy Przełęcz Karb, a to dlatego, że oddziela Mały Kościelec od Kościelca. Jeśli chodzi o wielkość, Przełęcz Karb nie jest duża, ale jest punktem strategicznym w ostatecznym zdobyciu Kościelca. Co warto o niej wiedzieć?

• Za powstanie przełęczy odpowiadają dawne ruchy tektoniczne Ziemi, które doprowadziły do osunięcia terenu.
• Dawno temu, na początku 1900 roku, powstał na przełęczy Karb szlak, który wiódł na Świnicką Przełęcz. Szlak został jednak stosunkowo szybko zamknięty dla turystów (po II Wojnie Światowej), zapewne z uwagi na niebezpieczeństwo wędrówki.
• Przełęcz Karb została zdobyta zimą 1908 roku przez Mieczysława Karłowicza i Romana Kordysa. Mężczyźni znaleźli się na przełęczy pierwsi w historii! Następnym ich celem był oczywiście sam Kościelec.

Przełęcz Karb jest ostatnim punktem przed ostatecznym marszem na Kościelec. Z tej perspektywy wierzchołek Kościelca wydaje się jeszcze trudniejszy do zdobycia. Od tego momentu również zaczynają się prawdziwe trudności na szlaku. Warto zatrzymać się na chwilę na przełęczy i rozważyć, czy Kościelec faktycznie jest aktualnie dobrym celem. Tę decyzję należy podjąć nie tylko z uwagi na własne umiejętności, ale również na warunki pogodowe. Załamanie pogody może doprowadzić do wzrostu trudności i niebezpieczeństwa na ostatnim odcinku do szczytu Kościelca.

Historia Czarnego Stawu Gąsienicowego

Zastanawiacie się, dlaczego nad brzegiem Czarnego Stawu ludzie przesiadują tak chętnie? Jezioro nie jest odwiedzane tylko przy okazji zdobywania wierzchołka Kościelca (2155 m). Podobnie jak Hala Gąsienicowa, Czarny Staw jest również celem samym w sobie, o czym zresztą już mówiliśmy. Jezioro znajduje się na wysokości 1624 m n.p.m. i jest 5 z kolei największym jeziorem w Tatrach. A jeśli chodzi o jeziora Doliny Gąsienicowej, to znajdując się nad brzegiem Czarnego Stawu, będziecie przy największym jeziorze tych okolic.

Historia powstania Czarnego Stawu Gąsienicowego sięga okresu polodowcowego. Jezioro powstało w sposób naturalny przez topnienie lodowca lub lądolodu. Na terenie Polski znajduje się wiele takich jezior, a to jest jednym z piękniejszych. Swoją mroczną nazwę jezioro zawdzięcza sinicy, która barwi jezioro na ciemny kolor. Nie zawsze jednak jest to widoczne, jezioro ma zwykle przepiękną barwę i głęboką widoczność. W latach osiemdziesiątych wpuszczono do Czarnego Stawu pstrągi, sztucznie zarybiając jezioro, które stało się jeszcze atrakcyjniejsze. I stanowi oczywiście przyjemny azyl dla mieszkańców wód słodkich.

Klimat Czarnego Stawu jest również potęgowany przez okolice. To właśnie to jezioro z jakichś powodów musiało zostać tak bardzo upatrzone przez turystów już dawno dawno temu. By zrozumieć, dlaczego tak trudno oprzeć się największemu z jezior Doliny Gąsienicowej, musimy spojrzeć na panoramę znad Czarnego Stawu. Stojąc u brzegu jeziora, mamy okazję spoglądać na znajdujący się w oddali Kościelec (2155 m), Przełęcz Karb, Kozi Wierch, Kozie Czuby Zadni Granat i wiele innych szczytów, które wszystkie razem wprawiają w niepohamowany zachwyt.

Jak przygotować się do zdobycia szczytu?

Na wielu stronach w sieci możecie znaleźć ostrzeżenia dotyczące wspinaczki na Kościelec (2155 m). Tutaj również podnosimy trudność wspięcia się na szczyt tej góry. Czy faktycznie jest to szczyt tak trudny do zdobycia, tak niebezpieczny? Jak przygotować się do zdobycia Kościelca?

Postaramy się odpowiedzieć na wszystkie te pytania, zaznaczając jednocześnie, że w górach warto być zapobiegliwym. Bardzo wiele szlaków jest minimalnym wyzwaniem dla doświadczonych albo chociaż trochę zaznajomionych z górami osób. Mimo to niemądre jest rozpowiadanie, jakie to wejście na Kościelec, czy jakąkolwiek inną górę jest proste. Dlaczego? Bo zawsze znajdzie się ktoś, kto zignoruje zalecenia i bez przygotowania ruszy na szczyt. Bardzo często stając się wtedy uczestnikiem nieszczęśliwych wypadków i zdarzeń. Wszystko należy robić z głową! Dlatego niemal w każdym naszym tekście znajdziecie stanowczą zachętę do odpowiedniego przygotowania się do wspinaczki. Nie jest to skomplikowany proces, ale podziękujecie sami sobie, że Wam się chciało!

• Jak wiecie z tekstu, największe trudności spotkają nas przy samym końcu zdobywania szczytu, gdzie znajdują się strome podejścia i miejsca z dużą ekspozycją. Może nie warto od razu porywać się na Kościelec, a zacząć od Małego Kościelca? Dobrym pomysłem będzie również dokładne poznanie Doliny Gąsienicowej, a nie zatrzymanie się wyłącznie na szlaku Czarnego Stawu. Zawsze można skupić się na poznawaniu kilku z pięknych przełęczy, gdzie widoki są naprawdę piękne!
• Zawsze to podkreślamy, zresztą nie tylko my, że przed wyjazdem w góry trzeba przyjrzeć się bacznie swojej kondycji. Dobrze jest popracować nad nią lub zadbać o to, by dobra forma nie zaginęła do czasu wyjazdu. Bieganie kilka razy w tygodniu 40 min? Może być. Kościelec (2155 m) nie jest Mount Everestem (8840 m), dlatego nie musisz się poddawać wyczerpującym treningom. W okolicach Doliny Gąsienicowej, Małego Kościelca i samego szczytu góry Kościelec prawdopodobnie nie będziesz musiał walczyć o życie. Chyba, że zdenerwujesz innych turystów (żart).
• Ekipę do podróży, noclegi, terminy, POGODĘ: to warto zarezerwować sobie wcześniej. Oczywiście nie jest możliwe zamówienie pogody, ale musimy dostosować do niej swoje zapędy zdobywania szczytu. Warto zatem troszeczkę zaprzyjaźnić się z pogodą długoterminową.

Specjalnych sprzętów na Kościelec nie trzeba zabierać. Przydadzą się jedynie własne umiejętności i nienaganna kondycja. Gmina Kościelec na pewno przywita Was dobrze, a jak będzie ze szczytem góry Kościelec: przekonacie się później.

Kościelec, co zabrać ze sobą na zdobycie szczytu?

O ile w okolice Małego Kościelca, Doliny Gąsienicowej i Czarnego Stawu nie musicie się zbytnio przygotowywać, o tyle na Kościelec warto zabrać ze sobą więcej rzeczy. Poszczególne odcinki do szczytu pokonuje się szybko, około 40 min i kolejny charakterystyczny punkt za nami. Nie znajdziemy tam natomiast supermarketu i sklepów odzieżowych, dlatego to musimy zabrać ze sobą ze schroniska, czy hotelu.

• Wygodne buty, zapasowe skarpetki oraz plastry opatrunkowe. To taki zestaw na stopy, które po kilkugodzinnej wędrówce dadzą o sobie znać. Porządne buty w góry to podstawa, ale jeśli kupujesz obuwie specjalnie na wyjazd, musisz rozchodzić je wcześniej. Inaczej zrobisz sobie krzywdę na trasie i ból otartych stóp zepsuje Ci każdy spacer.
• Wygodny i pojemny plecak, w który zapakujemy wszystko, co będzie nam potrzebne. Żadna torba, modny plecaczek, nic z tych rzeczy! Ma być wygodnie i praktycznie.
• Zakładamy, że na dłuższe wspinaczki będziecie wybierać się latem, więc wystartujecie pewnie w wygodnych szortach i koszulce. Na wszelki wypadek warto mieć ze sobą koszulkę na zmianę i oczywiście cieplejsze rzeczy, by można było się przyodziać. Im bliżej szczyty Kościelca, tym chłodniej. Oprócz tego warto mieć ze sobą lekką wiatrówkę na czas deszczu. I czapkę! Na upalne słońce bardzo przydatna będzie czapka z daszkiem lub zwykła chustka na głowę, która zmniejszy ryzyko udaru. Wiecie, jakie potrafi być słońce: niby chowa się za chmurami, ale po całym dniu na dworze okazuje się, że mamy twarz jak burak i boli nas głowa.
• A skoro mowa o udarze: pamiętajcie o zapasach wody. Latem nie znajdziemy dużych zapasów śniegu do roztopienia, dlatego warto, by każdy członek wyprawy miał ze sobą ze 2 butelki wody. Minerały trzeba uzupełniać.
• O czym wiele osób zapomina w górach? O jedzeniu. Wiele osób nieregularnie się odżywia i w pracy potrafi przeżyć bez posiłku przez co najmniej 8 godzin. Niezbyt to zdrowe, a w górach totalnie szkodliwe. Należy wziąć ze sobą coś pożywnego, kalorycznego i oczywiście lekko strawnego. Profesjonaliści zabierają ze sobą batony energetyczne, natomiast w wyprawie na Kościelec wystarczy kilka kanapek i pyszne batoniki. Zresztą, jak wolicie, tylko nie maszerujcie bez zapasów!
• Chociaż do Doliny Gąsienicowej, Czarnego Stawu i do okolicznych przełęczy blisko Kościelca nie wiodą upiorne szlaki, to trzeba mieć ze sobą sprawny, naładowany telefon i przyda się także mapa. Góry to nie miasto, gdzie spytamy kogoś o drogę i odnajdziemy ją w kilka minut. W górach, również tych w okolicy Kościelca, zejście ze szlaku może oznaczać poważne tarapaty. Mimo tego, że wokół jest pełno turystów!
• Na koniec, chociaż ten dodatek nie zmieści się do plecaka, warto zabrać ze sobą dobre towarzystwo. Zwłaszcza osoby niedoświadczone powinny wspinać się na Kościelec w zespole. Zawsze przyda się co najmniej jedna osoba, która zna szlaki i miała już okazję znaleźć się na wierzchołku Kościelca. Nie polecamy wybierania się w góry samotnie.

Warto pamiętać, że w góry raczej nie jedzie się po to, by wyglądać stylowo. Wiemy, że Instagram może pokazywać co innego, ale zapewniamy, że tamte panie nie wspinają się na szczyty, a cała ich wycieczka kończy się na 40 min pozowaniu do zdjęć w jakiejś tam przełęczy. Kościelec jest szczytem popularnym turystycznie, ale zapewniamy, że nikt tutaj nie troszczy się o nienaganny wygląd, ponieważ otaczające nas widoki przyćmią wszystko inne. Wspinaczka na Kościelec to doskonała okazja, by odpocząć od codziennego przymusu malowania się i starannego doboru ubrań. Na zboczach Kościelca również liczy się staranny strój, ale pod względem wygody i bezpieczeństwa.

Kościelec trudne miejsca, na których musisz bardziej uważać

Opisując szlak na wierzchołek Kościelca (2155 m), wspomnieliśmy o utrudnieniach na początku trasy, gdzie w przypadku oblodzeń i kiepskiej pogody łatwo o wypadek. Ten odcinek znajduje się w okolicy Przełęczy Między Kopami. Gdzie jeszcze należy uważać?

• Z Przełęczy Karb na Kościelec wiedzie stosunkowo stroma, a jednocześnie niezbyt trudna droga po skalistej drodze. Wszystko będzie dobrze, pod warunkiem, że nie będziemy zbaczać ze szlaku. Na odcinku Przełęczy Karb, właściwie już najbliżej Kościelca, znajdują się (poza szlakiem) zbocza, które są niczym niezabezpieczone. Nic nie chroni nas przed przepaścią!
• Z Przełęczy Karb dochodzimy do garbu skalnego, po którym wiedzie stroma ścieżka na górę. W tym miejscu często robią się zatory spowodowane ludzkim lękiem i brakami kondycyjnymi. Trudności te są widoczne głównie przy schodzeniu. Stroma rynna zakończona jest gładką ścianą skalną, która jest kolejnym miejscem o wyższym poziomie trudności.

Odcinki trudne na szlaku Kościelca poznacie nawet bez przygotowania. Kiepska pogoda, mokre podłoże, widoczna ekspozycja: te czynniki na pewno obudzą w Was większą czujność. I zdecydowanie należy się jej słuchać. A jeśli pogoda od rana wygląda na mało przychylną, nie wybierajcie się aż na Kościelec. Wybierzcie się na przykład nad Czarny Staw Gąsienicowy, Dolinę Gąsienicową, a sam wierzchołek Kościelca zostawcie sobie na inny dzień. Tak będzie bezpieczniej i zdecydowanie przyjemniej! Jedno jest pewne: kiedy już raz pojawicie się w tych okolicach, będziecie chcieli wrócić tutaj ponownie!

Zdjęcie główne pochodzi z serwisu Pixabay.pl

Dzisiaj pozostajemy w okolicy Bieszczad, ponieważ Bieszczady to jeden z piękniejszych polskich zakątków, które warto poznać, nawet jeśli na razie musimy zadowolić się jedynie wirtualnym spacerem. Poniżej Waszym oczom ukaże się szlak na najwyższy szczyt w okolicy gór bieszczadzkich, którym jest Tarnica.

Tarnica opis szczytu

Tarnica jest szczytem nie byle jakim, bo najwyższym w Bieszczadach, a w dodatku interesująco wygląda. Chociaż po polsku nazwa tego szczytu niewiele nam mówi, to w języku rumuńskim podobnie brzmiące słowo tłumaczy się jako siodło. Tarnica istotnie przypomina osobliwe siodło, wznoszące się na 1346 m n.p.m. Najwyższy szczyt Bieszczad znajduje się w gnieździe Tarnicy i Halicza, trzeciej pod względem wysokości bieszczadzkiej góry. Podstawą dla tego masywu górskiego są połoniny, czyli obszar charakterystycznej murawy alpejskiej. Ze względu na swoją znaczną dla Polski wysokość, Tarnica należy do Korony Gór Polski. Chodzi oczywiście o zbiór najwyższych masywów na danym obszarze. Swoje korony mają kraje i kontynenty. Tarnica sąsiaduje z wieloma pięknymi zakątkami, do których należy Szeroki Wierch, o którym wspominaliśmy w poprzednim wpisie o Bieszczadach. Więcej o innych okolicach Tarnicy powiemy sobie troszkę niżej.

Tymczasem warto wspomnieć, że Bieszczady znajdują się blisko granicy z Ukrainą, dlatego nie mamy daleko, by zwiedzić również okolice Bieszczad od strony sąsiada. Wymaga to jednak trochę innego przygotowania, ale ukraińskie Bieszczady także są chętnie przez Polaków odwiedzane i nie jesteśmy tam niemile widziani.

Tarnica Szlaki

Na Tarnicę można się dostać na różne sposoby. Ostateczna trasa często zależy od tego, jaki wybierzemy sobie cel wędrówki i skąd zaczynamy spacer po bieszczadzkich górach. Dostępny jest szlak z Wołosatego, którym dostaniemy się na Tarnicę szybko. A jeżeli chcecie pospacerować i powspinać się troszkę dłużej, warto zdecydować się na wykorzystanie drogi z Głównego Szlaku Beskidzkiego, o którym również pisaliśmy na blogu. W tym wypadku początek trasy może również zaczynać się z Wołosatego lub alternatywnie od strony Ustrzyk Górnych. Szczegółowo omówimy sobie obie trasy w akapitach niżej.

Najkrótszy szlak na Tarnicę

Szlak na Tarnicę jest bardzo podobny dla szlaku na Szeroki Wierch. Przez większość czasu podążamy tą samą trasą. Począwszy od Wołosatego, zmierzamy niebieskim szlakiem aż do przełęczy Krygowskiego (dawniej Przełęcz Siodło pod Tarnicą). W tym miejscu szlak niebieski krzyżuje się ze szlakiem czerwonym, który na tej trasie nie jest przedmiotem naszego zainteresowania. Na przełęczy znajduje się również szlak żółty i to właśnie on doprowadzi nas na Tarnicę. Droga w jedną i w drugą stronę zajmuje w sumie około 4 godzin. Mamy zatem wystarczająco dużo czasu, by na szczycie Tarnicy trochę sobie posiedzieć.

Sympatyczne ławeczki czekają na nas również po drodze na szczyt Tarnicy. Chociaż trasa jest krótka i przyjemna, to przed samym wierzchołkiem czeka nas mozolna wspinaczka po schodach. Schody są zdecydowanie najgorszym elementem…wszędzie. Ten, kto mieszka wysoko w budynku bez windy, na pewno wie, o czym mowa! Na szczęście wierzchołek góry również przywita nas ławkami, a jeśli wszystkie będą zajęte, mamy do dyspozycji również trawę. Niebieskie szlak na Tarnicę uznawany jest za mniej interesujący pod względem widoków, mimo to nawet na nim nie sposób nie dzielić trasy z armią turystów. Szczyt Tarnicy jest jednym z najpopularniejszych punktów turystycznych w Polsce i raczej nie będzie nam towarzyszyła tutaj samotność.

Najdłuższy szlak na Tarnicę

Spokojnie, najdłuższy szlak na Tarnicę nie zajmie Ci kilku dni. To mniej więcej 2 razy dłuższa trasa od szlaku niebieskiego ze wsi Wołosate. Tym razem początek wędrówki zaczynamy w Ustrzykach Górnych. Tym razem podążamy szlakiem czerwonym z Ustrzyk Górnych na Szeroki Wierch i stamtąd na Przełęcz pod Tarnicą i na samą Tarnicę. Ten szlak oznakowany na czerwono to ostatni odcinek Głównego Szlaku Beskidzkiego, o którym również mieliśmy okazję pisać na blogu. Turyści wielokrotnie dzielą sobie GSB na odcinki, które biorą sobie za cel, ponieważ pokonanie całej trasy równa się z pokonaniem około 500 km.

Sama trasa z Ustrzyk Górnych jest nie tylko dłuższa od pierwszej możliwości, ale również troszkę trudniejsza. Na początek droga wiedzie pod górę asfaltem, a później spacerujemy przez las, również wspinając się pod górę, co jest wysiłkiem dla mięśni i z pewnością zauważycie trudności z oddychaniem wywołane wspinaczką. Szeroki Wierch odsłania już przed nami widoki na Halicz, Tarnicę i Rozsypaniec.

A skoro jesteśmy przy najdłuższym szlaku, warto wspomnieć również o jeszcze jednej alternatywnej drodze. Zaczyna się ona z Wołosatego, przechodzi przez Przełęcz Bukowską, Rozsypaniec, Halicz, Przełęcz Goprowską i wreszcie docieramy na Przełęcz pod Tarnicą i samą Tarnicę. Ze szczytu czeka nas krótka droga powrotna z Tarnicy ponownie do wsi Wołosate. To rozszerzona wersja pierwszego szlaku na Tarnicę, która zahacza przy okazji o inne interesujące miejsca. W praktyce wygląda to tak, że idziemy na około, kierując się w drugą stronę, robiąc koło. Ta trasa jest najbardziej forsująca, ponieważ pokonujemy najwięcej kilometrów, ale jest to równoznaczne z tak samo większą porcją wartych zapamiętania, lub uwiecznienia na zdjęciach, widoków. Jak się domyślacie, tę trasę można również pokonać w odwrotną stronę, kiedy niebieski szlak z Wołosatego doprowadzi nas na Tarnicę, a my zamiast wrócić tą samą trasą, pójdziemy dalej w kierunku Halicza.

Tarnica krzyż

Zdobywszy szczyt Tarnicy, nie sposób nie zauważyć sporych rozmiarów krzyża, który stanowi jedną z atrakcji bieszczadzkiego wierzchołka. Jaka jest jego historia? Pochodzenie charakterystycznego metalowego krzyża związane jest z polskim papieżem Janem Pawłem II. Powszechnie wiadomo, że Karol Wojtyła był prawdziwym miłośnikiem gór i nawet jako starszy człowiek nie rezygnował z górskich wycieczek. Krzyż w 1987 postawiono na cześć wizyty papieża w 1985 roku. Ze względu na ciężar konstrukcji, 6,5 metrowy krzyż załamał się pod wpływem pogody, na działanie której był nieustannie narażony, znajdując się 1346 m n.p.m. Krzyż odbudowano w roku 2000 i tym razem konstrukcja nie poddaje się warunkom atmosferycznym.

Ciekawostką jest fakt, że miejsce na wierzchołku Tarnicy, gdzie stoi krzyż, to stały element na trasie drogi krzyżowej, która odbywa się tutaj co roku. Metalowy krzyż jest zawsze kulminacyjnym elementem odświętnego odtwarzania drogi, która symbolicznie nawiązuje do ostatniej drogi Jezusa. Bez względu na wyznanie oraz religijność, taka klimatyczna wędrówka na wierzchołek Tarnicy również będzie ciekawym doświadczeniem.

Wieś Wołosate

Malutka wioska Wołosate znajduje się na najdalej wysuniętym, południowym odcinku Polski. Kilka kilometrów dalej jest już Ukraina i ukraińska wioska Lubinia. Z Wołosatego biegną szlaki na wiele magicznych zakątków Bieszczad i tutaj swój koniec ma słynny Główny Szlak Beskidzki. Mimo tego, że okolice Wołosatego zna każdy miłośnik gór, w samej wiosce mieszka zaledwie kilkadziesiąt osób. Chociaż to miasteczko turystyczne, nie można nazwać Wołosatego górską metropolią. Jak można się domyślić, za szczątkowe zaludnienie wsi odpowiada II Wojna Światowa. W tamtym czasie z Wołosatego niewiele zostało, a wszyscy mieszkańcy okolicy zostali przesiedleni na inne tereny Polski. Życie do Wołosatego powróciło w latach siedemdziesiątych, kiedy stało się miejscem dla dużej hodowli zwierząt.

Jak przygotować się do wejścia na Tarnicę?

Bieszczady nie wymagają przygotowania technicznego, czyli obsługi czekanów i raków oraz lin do wspinaczki, ponieważ tutaj wspinaczki jako takiej nie ma.  Bez wątpienia Bieszczady są bardzo dużym wysiłkiem kondycyjnym, jak to góry. Na bezpieczny spacer może sobie jednak pozwolić każdy odpowiedzialny laik. Bieszczady nie są wysokie, ale całkiem rozległe. W tych przepastnych terenach można się zagubić, a nocowanie w górach bez przygotowania nie jest przygodą, którą warto przeżyć. Zacznijmy jednak od początku. Jak przygotować się do wejścia na Tarnicę: nocleg, miejsce na samochód, wyposażenie, które przyda nam się na tym aktywnym urlopie. Wszystko sobie pokrótce omówimy.

• W górach należy być przygotowanym na to, że prawie wszystkie parkingi są płatne. Jeśli jedziesz w góry w sezonie letnim to ciężko będzie Ci znaleźć miejsce do zaparkowania na dziko. Na szczęście zwykle dokonuje się opłaty jednorazowo, na cały dzień, dlatego nie musimy wykupować godzin na zapas, ani stresować się, że czas upłynie, kiedy my będziemy podziwiać widoki.
• Przebywanie na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, gdzie znajduje się również Tarnica, jest płatne. Za wstęp na teren parku płacimy około 7 zł przy specjalnej budce, której nie da się przeoczyć. Dzięki jednorazowej opłacie, możemy poruszać się po terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego zupełnie swobodnie.
• Chociaż Tarnica to mało wymagający szczyt, kondycja i tak będzie Ci potrzebna. Nie musisz decydować się na zaawansowane treningi, po których zarejestrujesz u siebie stan przedzawałowy. Mimo to bieganie kilka razy w tygodniu, ćwiczenia… Warto się poznać z nimi bliżej.
• Przed wyjazdem w góry kup mapę. Obecnie wszystkie potrzebne aplikacje (i te niepotrzebne też) znajdziemy w telefonie. Jednak elektronika bywa zawodna, o czym przekonały się osoby naprawdę zagubione w górach. Mapa nie zepsuje się od deszczu, nie rozbije o skały i nie rozładuje jej się bateria, bo jej baterią jest nasz mózg. Poza tym podążanie szlakiem mapy papierowej ma w sobie coś bardzo klimatycznego.
• Jedzenie! Może najpierw trzeba by było napisać trochę o stroju, ale dla nas zawsze jedzenie będzie na pierwszym miejscu. Większość ludzi wybierając się na poobiedni spacer po parku wraca do domu głodna jak wilk. Nie zabierać nic ze sobą w góry, gdzie maszeruje się i wspina przez kilka godzi to jawne chowanie rozumu do sejfu. Niby bezpieczny, ale w ogóle się nie przydaje. Sama Tarnica nie jest daleko od Wołosatego, ale może będziecie chcieli iść dalej lub podziwiać szczyt dłużej! Dobra kanapka i baton dodatkowo osłodzą piękne widoki i zasilą organizm na powrót. Póki co nie ma co liczyć na Ubera z prowiantem z Wołosatego na wierzchołek Tarnicy.
• Skoro jedzenie, również woda. Tarnica nie trzyma śniegu w sezonie letnim i ciężko będzie nawodnić organizm nie nosząc własnej małej studni na plecach. Zamiast coli i innych słodkich napojów, weź ze sobą 2 duże butelki wody.

Góry, co ze sobą zabrać?

Jak już wyjdziemy z Wołosatego na szlak to nie będzie nam się chciało wracać po jakieś drobiazgi. A im dalej od bazy, tym mogą coraz bardziej doskwierać nam pewne trudności, najczęściej związane z wypadkami niezależnymi od nas. Musimy zatem wziąć przykład ze ślimaka, który na plecach niesie cały swój domek. Tak samo my musimy mieć ze sobą wszystko, co nie zbędne. I nie, nie jest to puder i tusz do rzęs ani skrzynka piwa (wybaczcie za okrutne stereotypy).

• Dobry, duży plecak to w górach must have. Wytrzymały z szerokimi naramiennikami plecak pomoże nam nieść duży ciężar, bez zbytniego nadwyrężania swoich mięśni.
• Woda i jedzenie to wiadomo, że to rzeczy, o których nie można zapomnieć. Oprócz tego warto zapakować lekką kurtkę przeciwdeszczową, czapkę z daszkiem, zapasowe skarpetki oraz zapasową koszulkę.
• Tusz do rzęs nam się nie przyda, ale krem z filtrem już tak. Słońce potrafi nieźle przysmażyć. Czapka i woda ochroni nas przed udarem słonecznym, a krem zapobiegnie oparzeniom skóry.
• Najwygodniejsze w góry są zakryte buty, które dobrze chronią stopy. W związku z tym nogi są bardziej narażone na otarcia niż kiedykolwiek. Na długie wycieczki nie warto zabierać nierozchodzonych butów, a na wszelkie otarcia warto mieć ze sobą plastry.

Latem warunki w górach są mniej surowe, plecak z pewnością będzie lżejszy, a aura bardziej sprzyjająca. Zimą trzeba będzie się troszkę lepiej przygotować i wyposażyć plecak w dodatkowe przedmioty. Bez zmian ubieramy się na cebulkę, by w razie potrzeby móc zmniejszyć lub zwiększyć ilość okrycia wierzchniego. Zabieramy ze sobą mniej wody, ale za to bierzemy ze sobą termos z gorącą herbatą, bo trzeba trochę sobie pomóc w chłodnych warunkach. Zima w górach nie jest żartem. Zamiast kremu z filtrem, należy wziąć ze sobą tłusty krem nawilżający, który ochroni skórę przed smagającym wiatrem i wysychaniem.

Szczyt Tarnicy: co jeszcze warto zobaczyć?

W tym akapicie powiemy sobie troszkę więcej o okolicznych szczytach, które warto odwiedzić, mając zasadniczy cel stanięcia na najwyższym szczycie, który dumnie uświetnia swoją obecnością Bieszczady. Szczyty w okolicy, chociaż nie doprowadzi na nie krótki, niebieski szlak, również są bezwzględnie warte zobaczenia. Z pewnością nie będziecie się nudzić, spędzając w Bieszczadach cały urlop.

Przełęcz Goprowska

Schodząc ze szczytu Tarnicy w kierunku dalszej wędrówki, dostaniemy się na Przełęcz Goprowską (1160 m n.p.m.). Przełęcz oddziela Szeroki Wierch (1315 m n.p.m.) i Krzemień (1335 m n.p.m.), który jest drugim, najwyższym szczytem w Bieszczadach. Cała przełęcz porośnięta jest murawą alpejską, którą nazywa się połoniną. Tutaj biegnie niebieski szlak z Wołosatego na Bukowe Berdo oraz część trasy GSB z Ustrzyk Górnych w kierunku Halicza. Oczywiście warto wspiąć się na oba wspomniane w tym akapicie szczyty, ponieważ każdy z nich oferuje inną panoramę, a przewyższenia, chociaż uderzające w słabą kondycję, są stosunkowo łatwe do pokonania. Sama przełęcz robi duże wrażenie. Człowiek staje w obliczu nieposkromionej natury, stojący między wysokimi wierzchołkami, mający pojęcie o własnej maleńkości wobec hulającego górskiego wiatru.

Halicz

Pomiędzy Krzemieniem a Haliczem znajduje się jeszcze często wspominana Kopa Bukowska (1320 m n.p.m.) również będąca jednym z najwyższych wierzchołków w Bieszczadach Zachodnich. To właśnie na jej zboczach rosną bardzo rzadko spotykane rośliny, jak na przykład Turzycka Dacka, którą w Polsce można spotkać tylko w Bieszczadach Zachodnich. Swoją drogą pewne okolice gór w Polsce są również rajem dla florystów, którzy mają okazję uwieczniać na zdjęciach i podziwiać wyjątkowe okazy. Wreszcie docieramy na Halicz (1333 m n.p.m.), który obok Krzemienia zajmuje kolejne miejsce na podium najwyższych wierzchołków w Bieszczadach. Jak się domyślacie, Halicz jest trzecim pod względem wysokości szczytem. To właśnie z jego wierzchołka mamy doskonałą panoramę na polskie, ale również ukraińskie Bieszczady. Im lepszą pogodę uda nam się trafić, tym więcej można zobaczyć, znajdując się na szczycie. Przez Halicz również wiedzie słynny Szlak Beskidzki, a jego zbocza również są doskonałym miejscem dla wielu wyjątkowych gatunków roślin.

Rozsypaniec

Wierzchołek Rozsypańca (1280 m n.p.m.) znajduje się zaledwie około pół godziny drogi od Halicza. W pobliżu, od strony południowej, mamy również Przełęcz Bukowską, przez którą przebiega granica z Ukrainą. Z Rozsypańca mamy dobry widok na szczyt Tarnicy. Do tego widzimy grupę Tarnicy oraz wyższe od naszych szczyty Bieszczad Zachodnich po stronie Ukrainy. Zejście ze szczytu nie zajmuje nam długo, a udając się pod Przełęcz Bukowską trafimy na wiatę, gdzie można odpocząć i zjeść trochę smakołyków zabranych ze sobą na tę wyprawę.

Bukowe Berdo

Rozpowszechnione jako jedno z najpiękniejszych miejsc w Bieszczadach, Bukowe Berdo cieszy się ogromną popularnością na równi z Tarnicą. A że znajduje się zupełnie blisko to wycieczkę na ten malowniczy szczyt można traktować jako swój obowiązek. Bukowe Berdo łączy się z wierzchołkiem Krzemienia za pośrednictwem przełęczy, dlatego znajdując się na szczycie wysokiej góry Krzemień, warto zahaczyć również o Bukowe Berdo, które mimo tego, że jest niższe, również okaże się dla nas bardzo interesujące. Co ciekawe, Bukowe Berdo najpiękniej prezentuje się nie latem, a jesienią. Po części odpowiada za to rzadki gatunek jarzębiny, której owoce jesienią nabierają pięknej, czerwonej barwy. Piękna polska jesień jest widoczna także w górach, zatem nie trzeba obawiać się wycieczki w góry delikatnie poza sezonem. Początek jesieni to jeszcze nie sroga zima!

Na koniec warto również wspomnieć o Wołosatce, czyli rzece płynącej przez tereny Wołosatego. Wołosatka oddziela góry Tarnicy od granicy z Ukrainą. Co ciekawe, Wołosatką nazywa się tylko odcinek rzeki Wołosaty. Rzeka ma długość około 30 km i radośnie towarzyszy nam na wielu szlakach w Bieszczadach. Rzeka jest również siedliskiem dla rzadkich gatunków roślin, które w tych wodach mają swój azyl.

Szczyt Tarnicy, czy warto?

Zastanawiacie się pewnie, dlaczego cały tekst zachwycamy się nad pięknem i urokami Bieszczad Tarnicy. Tarnicy i wszystkich okolic, do których jest sposobność się dostać, skoro teraz rozważamy, czy warto tam w ogóle jechać! Tarnica, Halicz, niebieski szlak z Wołosatego… Żadne miejsce w Bieszczadach nie może być oskarżone o zmarnowanie czasu turysty. Wszyscy będą bez wyjątku zachwyceni wspinając się na Tarnicę, zarówno z Wołosatego, jak i Ustrzyk Górnych. Tylko jeden problem może stać nam na drodze: my sami, a dokładniej inni turyści.

Trudne do zdobycia, bardzo obciążające organizm wierzchołki, nawet te w polskich górach, są mniej uczęszczane. Do ich zdobycia potrzeba większego przygotowania, więcej siły i czasu. Dlatego ludzi jest na wybranych szlakach mniej. Sytuację odwrotną można zaobserwować na Tarnicy. W sezonie letnim tłumy turystów chcą stanąć na wierzchołku Tarnicy i także nacieszyć się piękną panoramą. Oczywiście nie ma w tym nic złego. Jednak kiedy idąc z Tarnicy na Halicz, zamieniając niebieski szlak na czerwony szlak wciąż spotykamy mnóstwo turystów, pewne urocze drobnostki pobytu w dziczy mogą nam umknąć. Nie ma na to rady i trzeba być przygotowanym, że każdy ma takie samo prawo do wspinaczki na Tarnicę, jak i my.

Czy zatem warto udawać się do Wołosatego, by stamtąd ruszyć na Tarnicę, Bukowe Berdo, Halicz i dowolny szczyt z opisanego w tym tekście? Oczywiście, że tak! Na tłumy jest również rada: wystarczy wybrać się na wycieczkę delikatnie poza sezonem. Do tego zawsze warto wybierać się na eksplorację wierzchołków wczesnym rankiem. To daje bardzo dużą szansę, że wyprzedzimy innych. Kiedy pozostali turyści będą wchodzić na wybrany szczyt, my będziemy już w drodze powrotnej. Na wszystko jest zatem sposób, tylko trzeba się przygotować! A jeśli zależy Wam bardzo na odrobinie samotności, polecamy mniej uczęszczane miasteczka i szczyty górskie. O nich również pozwolimy sobie powiedzieć trochę więcej wkrótce!

Zdjęcie główne pochodzi z serwisu Pixabay.pl

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny

Masyw Trzech Koron

Trzy Korony, czyli obok Sokolicy najbardziej spektakularny szczyt w całych Pieninach, to jeden z symboli charakteryzujących region. Z tego też powodu, miejsce jest licznie odwiedzane przez turystów. Masyw Trzech Koron wznosi się na ok. 500 m ponad całą okolicę. Ten najwyższy szczyt Środkowych Pienin należy do całego masywu o tej samej nazwie. Trzy Korony (i najwyżej położona na wysokości 982 m Okrąglica) nie są najwyższym wzniesieniem w Pieninach, jest nim szczyt znajdujący się w (o dziwo) Małych Pieninach – szczyt Wysoka (1050 m n.p.m.). Masyw Trzech Koron rozgraniczony jest trzema przełęczami: przełęcz Szopka, Wyżni Łazek oraz Koszarzyska.

Pięć tworzących koronę turni

Szczytową partię całego masywu Trzech Koron, czyli charakterystyczną koronę skalną, tworzy pięć zbudowanych z wapieni turni:

• Okrąglica (982 m np.p.m.) z platformą widokową dostępną po uiszczeniu opłaty (bilet normalny lub bilet ulgowy);
• Płaska (950 m np.p.m.);
• Nad Ogródki (940 m np.p.m.);
• Pańska Skała, zwana też Bryłową (920 m n.p.m.);
• Niżnia Okrąglica, zwana też Gankiem czy Siodłem (902 m n.p.m.).

Historia Trzech Koron

Pierwotnie masyw nazwany był po prostu Pieninami. W XIX wieku  pojawiła się w dokumentach nazwa związana z koroną: Kronenberg (przetłumaczona na polski jako Korona). Pierwsza trasa turystyczna na Trzy Korony została wyznaczona w 1096 roku. Uprzednio turnie tworzące skalną koronę należały do właścicieli prywatnych, i musiały zostać wykupione od nich przez polski rząd (transakcja odbyła się w 1929 roku).

Pieniny

Jeśli chodzi o Pieniny, szlaki tutejsze uważane są za jedne z najbardziej malowniczych. Pasmo górskie leży w południowej części naszego kraju, oraz w północnej części Słowacji w Karpatach Zachodnich. Z Pieninami sąsiadują Gorce, Magura Spiska , Pogórze Spisko-Gubałowskie, Kotlina Nowotarska oraz Beskid Sądecki.

Dunajec

Główną rzeką Pienin jest Dunajec. Pieniński Przełom Dunajca przechodzi przez pienińskie pasmo górskie na długości ok. 8 km, między miejscowościami Sromowce Niżne i Szczawnica. Dunajec tworzy tutaj wiele zakoli, a ściany skalne osiągają spore wysokości sięgające 300 m. Spływ tą trasą to wielka atrakcja na skalę europejską. W Pieninach nie występują większe naturalnie utworzone zbiorniki wodne, natomiast po wybudowaniu dwóch sztucznych zapór wodnych (Niedzica, Sromowce Niżne), utworzyły się Jezioro Czorsztyńskie i Zbiornik Sromowski.

Dunajec przedzielił Pieniny na grupy górskie: Pieniny Spiskie, Pieniny Środkowe i Pieniny Małe. Szczyty Trzech Koron należą do grupy Pienin Środkowych.

Pieniński klimat

Można rzec, że pasmo to posiada jeden z najbardziej korzystnych i łagodnych górskich klimatów. Zachmurzenie zazwyczaj jest umiarkowane, południowe zbocza gór są silnie nasłonecznione, suche i ciepłe, choć doliny potoków są nieco chłodniejsze i bardziej wilgotne. Mało jest dni deszczowych. Poszczególne mikroklimaty pasm górskich znacznie się różnią (z powodu różnorodnie ukształtowanego terenu). Pod koniec jesieni, jak i przez całą zimę, w kotlinach często zalegają gęste mgły.

Przyroda Trzech Koron

Zbocza całego masywu są porośnięte lasem, pomiędzy zboczami malują się głębokie doliny. Na Trzech Koronach i w ich okolicy istnieje wiele niespotykanych nigdzie indziej gatunków roślin (siedem z nich rośnie tylko tutaj), m.in. mniszek pieniński, złocień Zawadzkiego, mokrzyca szczeciolistna, oset klapowany czy dwulistnik muszy. Dzieje się tak dzięki nietypowemu, wapiennemu podłożu i obecności niedostępnych turni. W tej różnorodnej florze znaleźć można również wiele roślin naskalnych, jak rozchodnik wielki (żywiciel larw rzadkiego motyla niepylaka apollo). Pieniński Park Narodowy został założony w celu ochrony rzadkiej flory i fauny 1 czerwca 1932 r.

Fauna Trzech Koron

Wśród ssaków w przewadze są drobne gryzonie i nietoperze. Większe ssaki występują tutaj stosunkowo rzadko, ponieważ pasma górskie są niewielkie, a zabudowa utrudnia migrowanie z innych pasm górskich, jak i też ze strony słowackiej.

Trzy Korony turystycznie

Na Okrąglicy (982 m), czyli najwyższej z turni, znajduje się platforma widokowa na ok. 30 osób, z piękną panoramą na tereny Pienińskiego Parku Narodowego, dolinę Dunajca, Beskid Sądecki, Gorce i Tatry. Czasem nawet dojrzeć można przy dobrych warunkach pogodowych oddaloną o ponad 60km Babią Górę. Wszystkie drogi wytyczone na masyw Trzech Koron prowadzą do skrzyżowania szlaków nazwanego Siodło. Od Siodła podejście na szczyt Trzech Koron na wysokość 982 m (na Okrąglicę) i platformę widokową zajmuje już tylko 15 minut. Uwaga – wstęp w sezonie turystycznym jest płatny. Bilet normalny to koszt 5 zł, bilet ulgowy to koszt 2,5 zł. Dobra wiadomość jest jednak taka, że jednorazowa opłata umożliwia dalsze korzystanie z pienińskich atrakcji (ten sam bilet upoważnia do wejścia na Sokolicę). Przy pięknej pogodzie, w sezonie, miejsce odwiedza spora rzesza turystów, i czasem tworzą się sporych rozmiarów kolejki. Dla widoków z platformy warto jednak poczekać!

Różnorodność szlaków

Na Trzy Korony wejść można kilkoma szlakami, prowadzą one z:

• Szczawnicy;
• Krościenka nad Dunajcem;
• Sromowców Niżnych;
• Czorsztyna;
• Sromowców Wyżnych.

Szlaki pod względem kolorów

Szlaki są zróżnicowane pod względem długości trasy i stopnia trudności. Niebieskim szlakiem dojdziemy ze Szczawnicy. Z Krościenka dojdziemy szlakiem żółtym (przez przełęcz Szopka) i następnie prowadzeni jesteśmy niebieskim szlakiem (przez Siodło) lub żółtym i niebieskim szlakiem (przez Zamkową Górę). Z kolei ze Sromowiec Niżnych dojdziemy kierując się drogowskazem żółtym (przez Wąwóz Szopczański), a potem niebieskim szlakiem (znów przez Siodło). Inna opcja ze Sromowiec Niżnych to droga żółta do Wąwozu Szopczańskiego, potem zielona przez przełęcz Wyżni Łazek i dalej niebieskim szlakiem przez Siodło. Niebieskim szlakiem dotrzemy także z Czorsztyna przez przełęcz Osice, przełęcz Szopka i Siodło.

Schronisko PTTK Trzy Korony

U południowych podnóży masywu, w miejscowości Sromowce Niżne (w pobliżu wylotu Wąwozu Szopczańskiego) znajduje się popularne schronisko PTTK Trzy Korony. Do schroniska możliwy jest dojazd samochodem przez cały rok. Znajduje się ono na wysokości 470 m n.p.m., powstało w latach 1929-1930. W czasie II wojny światowej schronisko wykorzystywali Niemcy jako swoją strażnicę graniczną.

Który szlak na Trzy Korony wybrać?

Najbardziej popularną turystycznie trasą jest ta z Krościenka nad Dunajcem. Tutaj też najłatwiej się dostać, nie posiadając samochodu. Do trasy przez Sromowce Niżne czy też Sromowce Wyżne na pewno łatwiej dostać się autem, niż komunikacją publiczną. Poza tym, wszystkie te szlaki spotykają się w jednym miejscu, czyli na przełęczy Szopka (inaczej przełęcz Chwała Bogu) i łączą się w jeden prowadzący na samą górę. Czas przejścia z tych trzech szlaków to około 2 godziny.

Trasa z Krościenka, według opinii, oferuje najbardziej zachwycający widok na Trzy Korony. Ten szlak z Czorsztyna z kolei charakteryzuje najbardziej łagodne podejście. Szlak ze Szczawnicy prowadzi najdłuższą trasą, której pokonanie zajmie ok. 3 godziny. Tutaj po drodze zahaczyć można o jeszcze jeden pieniński szczyt, Sokolicę. Niestety nie przez cały rok można korzystać z tej trasy, ponieważ konieczna tutaj jest przeprawa przez Dunajec, która nie odbywa się o każdej porze roku.

W zależności od tego, na czym nam zależy, wybieramy odpowiednią trasę. Nie ma tutaj dobrych ani złych odpowiedzi!

Szlak na Trzy Korony ze Szczawnicy

Startujemy ze schroniska Orlica w Szczawnicy (niebieskim szlakiem), następnie osiągamy szczyt Sokolicy, i dalej Czertezik – Czerteż – Bajków Groń (Sokolą Perć). Następnie kierujemy się szlakiem żółtym przez Polanę Wyrobek i stajemy na przełęczy Szopka. Kończymy szlakiem niebieskim na Okrąglicę na wysokość 982 m.

Jest to trasa najdłuższa na dotarcie do Trzech Koron. Wybieramy ją tylko w cieplejsze miesiące, kiedy odbywają się przeprawy przez Dunajec – w zimowe miesiące, dalsze korzystanie z tego wariantu uniemożliwia brak przepraw. Droga prowadzi dosyć ostro w górę, po drodze obejrzeć można pienińską sosenkę. Dalsza droga wiedzie przez Sokolą Perć. W ten sposób docieramy na Przełęcz Chwała Bogu. Drugą opcją jest wariant przez Zamkową Górę. Wydłuża to trasę o ok. 15 minut, ale warto ten czas poświęcić.

Szlak na Trzy Korony z Krościenka nad Dunajcem

Startujemy w Krościenku i idziemy szlakiem żółtym. Stajemy na Przełęczy Szopka, potem idziemy dalej niebieskim szlakiem, aż osiągamy przełęcz Siodło i jesteśmy u celu na Trzech Koronach.

Krościenko oferuje bezpłatny parking nieopodal kościoła. Trasa ta jest najstarszą turystyczną drogą jeśli chodzi o Pieniny. Rozpoczynamy szlakiem żółtym skrajem lasu. Po drodze odbija szlak zielony, następnie prowadzący na szczyt Sokolica szlak niebieski i kolejno też niebieski na Zamek Pieniński. Od tego rozdroża po 15 minutach dojdziemy do przełęczy Szopka. Dalej idziemy szlakiem niebieskim na Okrąglicę na wysokość 982 m.

Szlak na Trzy Korony ze Sromowców Niżnych

Punkt startowy to Sromowce Niżne, idziemy żółtym szlakiem – do wylotu Wąwozu Szopczańskiego – i osiągamy Przełęcz Chwała Bogu. Dalej idziemy szlakiem niebieskim, następnie z Siodła prosto na Trzy Korony na wysokość 982 m.

Inna droga z tego samego miejsca przedstawiona poniżej:

Punkt startowy to Sromowce Niżne, idziemy żółtym szlakiem – do wylotu Wąwozu Szopczańskiego – a następnie kierujemy się szlakiem zielonym i osiągamy Wyżni Łazek i polanę Kosarzycką. Idziemy niebieskim szlakiem, następnie z Siodła prosto do Trzech Koron na wysokość 982 m.

Interesujący turystycznie Wąwóz Szopczański jest położony pomiędzy Trzema Koronami a Podskalną Górą. Żółtym szlakiem przetniemy to pasmo. Przejście przez Wąwóz Szopczański jest bardzo wąskie, a ściany wręcz napierają na siebie, tworząc ścieżkę.

Szlak na Trzy Korony z Czorsztyna

Startujemy w Czorsztynie i idziemy szlakiem niebieskim. Osiągamy kolejno: Osice – Macelak – Przełęcz Chwała Bogu – dalej idziemy szlakiem niebieskim, następnie z Siodła prosto do Trzech Koron. Jest to trasa na Trzy Korony określana jako najbardziej łagodna, ale też najdłuższa. Tutejsze ścieżki są dużo mniej uczęszczane przez turystów.

Szlak na Trzy Korony ze Sromowców Wyżnych

Startujemy na przystani spływu Dunajcem, idziemy szlakiem czerwonym do przełęczy Trzy Kopce – następnie szlakiem niebieskim (z Czorsztyna) i osiągamy Przełęcz Chwała Bogu. Dalej kierujemy się szlakiem niebieskim, następnie z Siodła prosto do Trzech Koron na wysokość 982 m.

Na przełęczy Szopka Chwała Bogu!

Legenda głosi, że nazwa ta pochodzi od turystycznych okrzyków ulgi po osiągnięciu przełęczy. Z przełęczy rozpościera się malownicza panorama na Tatry i Spisz.

Pieniński Park Narodowy

Obszar Pienińskiego Parku Narodowego obejmuje cenne krajobrazowe i przyrodnicze pod względem fauny i flory obszary Pienin Właściwych, w tym Masyw Trzech Koron, Pieniny Czorsztyńskie, Pieninki, a także Pieniński Przełom Dunajca. Nietypowe widoki, jakie można ujrzeć to wapienne skały, liczne wąwozy, urwiska, a także górskie łąki. Charakterystyczną atrakcją Pienińskiego Parku Narodowego jest spływ Dunajcem. Wstęp na teren parku jest darmowy. Pasma Parku rozdziela dolina Dunajca, którego Przełom również wchodzi w skład Parku Narodowego.

Inne pienińskie atrakcje

Pod względem liczby turystów pienińskie pasmo górskie zajmuje drugie miejsce w kraju – a królują niezmiennie Tatry. Oprócz szlaków górskich, atrakcje jakie oferuje nam to właśnie pasmo górskie to m.in.:

• Wodospad Zaskalnik;
• Zamkowa Góra;
• Rezerwat krajobrazowy „Biała Woda”;
• Wąwóz Homole;
• Elektrownia wodna w Niedzicy;
• Jezioro Czorsztyńskie;
• Zamek w Niedzicy.

Ciekawostki

• W miejscu największego zwężenia przełomu Dunajca znajduje się skałka nazywana „Janosikowym Skokiem” lub „Zbójnickim Skokiem”. Legendy głoszą, że Janosik, uciekając przed hajdukami, przeskoczył w tym miejscu rzekę, a na skale odcisnął się ślad jego kierpców.
• Kolejna legenda dotycząca Przełomu: ujście rzeki podobno wyrąbał mieczem sam Bolesław Chrobry.
• Z powodu zawalenia stropu, Zamek Pieniny na Zamkowej Górze został zamknięty aż do odwołania.
• Jeszcze przed I wojną światową, w ruinach Zamku Pienińskiego powstała tzw. „Pustelnia Pienińska”, w której do 1949 roku rzeczywiście mieszkał pustelnik.
• Według legendy, w Wąwozie Szopczańskim górale uratowali króla Jana Kazimierza przed Szwedami. W wąwozie były także kręcone sceny do „Potopu” Jerzego Hoffmanna.

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny

Malownicze i urokliwe krajobrazy – tych z pewnością nie można odmówić Babiej Górze. Masyw o wysokości sięgającej 1725 m n.p.m. przewyższa wszystkie inne w pasmie Beskidu Żywieckiego, radując oczy tubylców jak i turystów. Obfita przyroda, Babiogórski Park Narodowy i szlaki odpowiednie zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych wędrowców, wabią turystów obietnicą niezapomnianej przygody wypełnionej obcowaniem z dziką, górską naturą. Zdobycie szczytu nie powinno sprawić trudności nawet laikom, jednak ze względu na zmienne warunki pogodowe w tych okolicach, do wyprawy warto odpowiednio się przygotować.

Babia Góra – geneza nazwy szczytu i związane z nią legendy

Z pewnością nie jednego ciekawi pochodzenie nazwy drugiego pod względem wysokości (1725 m n.p.m) szczytu w Polsce – Babiej Góry.  Regionem, w którym znajduje się szczyt jest Beskid Żywiecki. Genezy należy szukać wśród przekazywanych z ust do ust legend miejscowej ludności. Według jednej z opowieści tajemnicza “baba”, od której wziął się pierwszy człon nazwy, będąc kobietą słusznych rozmiarów, stworzyła górę usypując przed swoją chatą ogromną kupę kamieni. Inna, nie mniej popularna legenda utożsamia górę z kochanką rozbójnika, która skamieniała na widok martwego oblubieńca. Dużo bliższe rzeczywistości jest skojarzenie szczytu z “babą” jako rodzajem popularnego ciasta. Majestatyczna góra oprócz oficjalnej nazwy kojarzona jest również z mianem: Królowej Beskidu, czy Kapryśnicy – przez wzgląd na zmienną pogodę na szlaku babiogórskim.

Pora roku najodpowiedniejsza do wspinaczki na Babią Górę

Mając na uwadze zmienność pogody na Babiej Górze, przed rozpoczęciem planu wędrówki, warto rozważyć, która pora roku będzie najodpowiedniejsza do bezproblemowego zdobycia szczytu ( 1725 m n.p.m). Co powinno wpłynąć na naszą decyzję?

• Przede wszystkim analiza potencjalnych zagrożeń w danych porach. Najpopularniejsze dla pieszych, górskich wędrówek są miesiące letnie i zimowe.
• Co może grozić turystom podczas wędrówki w upalne dni? Lato na szlakach jest gwałtowne i burzliwe, dynamika zmieniającej się pogody, zbijała z tropu nawet doświadczonych “górskich wyjadaczy”.
• Wybierając lipiec lub sierpień na zdobycie szczytu, należy zabezpieczyć się przed nagłym ulewnym deszczem, czy gwałtowną zmianą temperatur. Jak to zrobić? Ubranie się “na cebulkę”, ciepła, nieprzemakalna kurtka i butelka wody w plecaku to klucz do sukcesu.
• Zimą szlaki Babiej Góry mogą stanowić ogromne wyzwanie ze względu na intensywne opady śniegu. Perspektywa podziwiania górskich krajobrazów w zimowej scenerii kusi, lecz bez względu na wszystko należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa.
• Zdobywanie szczytu zimą powinno być poprzedzone szczegółową analizą warunków atmosferycznych oraz prześledzeniem wszelkich możliwych prognoz pogody, wyruszając, powinniśmy powiadomić o planach zdobycia szczytu właścicieli schroniska, rodzinę, czy znajomych oraz zabrać ze sobą naładowany telefon komórkowy.

Wysokość n.p.m i warunki pogodowe na Babiej Górze

Babia Góra to imponujący masyw, z którego dumny jest cały region: Beskid Żywiecki. Niekwestionowanym królem Babiej Góry jest Diablak – najwyższy szczyt masywu o imponującej wysokości 1725 m n.p.m. Wysokość liczona w m n.p.m. szczytu o przewrotnej nazwie Diablak czyni go nie tylko sporym wyzwaniem dla górskich traperów, ale też drugim pod względem wielkości szczytem w Polsce. Babia Góra nie bez powodu bywa nazywana “Kapryśnicą”. Zmienność pogody sprawia, że zdobycie szczytu bez odpowiedniego sprzętu i odzieży może stanowić zagrożenie dla wędrowców. Latem szlak często wita turystów gęstą mgłą lub słoneczną pogodą, która nagle przeistacza się w ulewny deszcz. Zimą Kapryśnica może nie wpuścić na swoje tereny, zagradzając dostęp nieprzepartym ze względu na intensywne opady śniegu szlakiem.

Groźne w masywie Babiej Góry są również silne wiatry, przyprawiające o utratę orientacji w terenie. Zmienność pogody to zasadniczo jedyna trudność, jaką przywita nas Królowa Beskidów. Jeśli chodzi o względy techniczne, trasa nadaje się również dla początkujących wędrowców. Najchętniej uczęszczana przez turystów trasą, jest szlak wiodący od przełęczy krowiarki, położony na dość dużej wysokości m.n.p. Przełęcz krowiarki jest jednym z najbardziej malowniczych miejsc w całym masywie Babiej Góry. Co oprócz szlaków wspinaczkowych może zaoferować wędrowcom Babia Góra? Miłośnikom natury z pewnością nie pozostaną obojętne rzadkie rośliny, które można spotkać na terenie babiogórskiego parku narodowego.

Królowa Beskidów bywa zmienna jak prawdziwie uwielbiana piękność. Mowa oczywiście o pogodzie, która mocno wpływa na możliwości podróży. Złe warunki pogodowe mogą doprowadzić nawet do zamknięcia niektórych szlaków. Przed wyruszeniem na wspinaczkę warto sprawdzić warunki panujące w drodze na Babią Górę.

• Bardzo przydatne informacje znajdziecie na stronie Parku Narodowego. Komunikat turystyczny zawsze ma aktualną wzmiankę na temat czynnych szlaków.
• Stronę możecie znaleźć pod linkiem Komunikat Turystyczny, który przekieruje Was na bardzo ciekawą stronę Parku Narodowego.
• Oprócz informacji o aktualnych warunkach pogodowych, na stronie znajdziecie prawdziwe kompendium wiedzy na temat Parku Babiogórskiego i okolic. Co warto zwiedzić, gdzie się zatrzymać i jak należy się przygotować.

W czasie pisania tego artykułu, Komunikat Turystyczny wskazuje, że na Babią Górę otwarte są wszystkie szlaki, Termometr wskazuje zaledwie 15 stopni, co idealnie oddaje charakter buntowniczej pogody nad Babią Górą.

Przyroda charakterystyczna dla Babiej Góry

Jeśli chodzi o przyrodę to bezdyskusyjną chlubą najwyższego masywu w Beskidzie Żywieckim, jest Park Narodowy utworzony w 1954 roku. Park stanowiący dumę babiogórskiego masywu znajduje się na światowej liście rezerwatów biosfery utworzonej przez UNESCO, trafił tam w 1977 roku. Co można znaleźć wśród flory Babiogórskiego Parku Narodowego? Na szlakach Babiej Góry z pewnością trafimy na ślad tojadu morawskiego, czy rogownicy alpejskiej. Z innych rzadko spotykanych w Polsce roślin, zarówno wśród dzikiej przyrody, jak i na terenie babiogórskiego parku narodowego można podziwiać okrzyk jeleni, turzycę pchlą, tojcę alpejską oraz zimoziół północny. Góry charakteryzują się piętrowym rozmieszczeniem roślinności, jak pod tym względem prezentuje się Babia Góra?

• regiel dolny (700 n.p.m – 1150 m.n.p.) – występują w nim między innymi: świerk pospolity, jodła, czy znajdujący się pod częściową ochroną czosnek niedźwiedzi.
• regiel górny (1150 n.p.m – 1350 n.p.m) – świerk
• kosodrzewina (1350 n.p.m – 1650 n.p.m) – w tym piętrze napotkamy okazy takie jak: kosodrzewina, kostrzewa pstra, jarzębina, goździk okazały, lilię
• piętro alpejskie ( 1650 m.n.p – 1725 p.m) – kosmatka brunatna, rogownica alpejska.

Babia Góra szczyci się naprawdę bogatą roślinnością. Rozpiętość występowania poszczególnych gatunków zaczyna się na wysokości 700 m.n.p, a kończy na najwyższym punkcie masywu.

Nocleg w drodze na szczyt – schroniska w masywie Babiej Góry

Jednym z nieodzownych elementów planowania górskiej wycieczki, jest znalezienie miejsca noclegowego. Jeśli chodzi o komfortowy wypoczynek, Okolica nie zawodzi, oferując turystom schronisko Markowe Szczawiny, położone na północnych stokach masywu. Wnikliwi miłośnicy gór z pewnością są ciekawi co było przed nim. Historia powstania pierwszego miejsca noclegowego w masywie babiogórskim sięga początków 19 wieku. Pierwszym “hotelem” na szczycie Babiej Góry był prosty drewniany schron, który zbudowano ze względu na wizytę arcyksięcia Józefa Habsburga. Niestety obiekt ten, który dziś mógłby stanowić nie lada gratkę dla miłośników historii, uległ gwałtownym wiatrom “Kapryśnicy”. Prawdziwe schroniska przeznaczone dla turystów zaczęły powstawać dopiero u początków 20 wieku.

Szlaki na Babiej Górze, dla początkujących czy zaawansowanych wspinaczy?

Każdego, kto planuje zdobyć szczyt zwany Babią Górą, z pewnością interesuje trudność szlaków. Zdaniem wielu osób, które miały okazję przejść szlakami masywu babiogórskiego, z technicznego punktu widzenia, zdobycie szczytu nie stanowi większej trudności. Najwyższy punk masywu, czyli Diablak o wysokości 1725 m.n.p . jest wyzwaniem tylko dla osób o słabej kondycji fizycznej. Jaskie szlaki prowadzą na szczyt? Spośród wszystkich dostępnych pieszych tras wyróżnia się cztery główne, są to: i

• Szlak Czerwony od strony polskiej – główna i najpopularniejsza trasa pieszych wędrówek, planowany czas zdobycia szczytu od Przełęczy Krowiarki to 2.30 h, W przypadku gdy na miejsce startowe wybierzemy Markowe Szczawiny, trasa skróci się do 1.30 h.
• Szlak Zielony – prowadzi przez Przełęcz Jałowiecką, Bronę, Babią Górę, Stańcową polanę oraz Kiczory
• Szlak Żółty, punktem początkowym trasy są zazwyczaj Markowe Szczawiny, po drodze mamy szczyt Sokolica (1367 m) oraz szczyt Kępy (1521 m). Szlak kończy się po stronie słowackiej.
• Szlak czerwony od strony Słowackiej, start wędrówki tą trasą to Orawska Półgóra.

Mimo że wysokość n.p.m oraz techniczna łatwość szlaków sprawia, że wydają się one do przejścia dla każdego, początkującym zdecydowanie odradza się szlak czerwony. Najkrótszą trasą na szczyt, położony na dość dużej wysokości m.n.p, jest ta prowadząca przez przełęcz krowiarki.

Babia Góra szlaki: opis najpopularniejszych tras!

Na Babią Górę prowadzą różne szlaki, a Waszym zadaniem jest wybranie, którym chcecie pójść. Każda trasa ma w sobie coś interesującego, ale możliwość wyboru jest bez wątpienia dużą zaletą. Poniżej Babia Gora: mapa i opis najpopularniejszych tras!

Na Babią Górę z Przełęczy Krowiarki: czas przejścia 2:23 h

Szlak rozpoczynamy z Przełęczy Krowiarki, po lewej stronie mają Babiogórski Park Narodowy. Trasę rozpoczynamy szlakiem czerwonym na wysokości 1000 m n.p.m. Całkowite przejście tego odcinka, widocznego na mapie wyżej, zajmie nam około 2,5 godziny. Warto wziąć pod uwagę, że jest to czas przybliżony i ostatecznie zależy od tempa marszu i przystanków na odpoczynek. Po drodze, na wysokości 1367 m n.p.m. znajdziemy się na szczycie Sokolicy. Następnie przejdziemy przesz szczyt Kępy (1521 m n.p.m.) i Gówniak (1617 m n.p.m.). Ostatnim przystankiem będzie malownicza Królowa Beskidów.

Na Babią Górę ze schroniska w Markowych Szczawinach: czas przejścia 1:30 h

Droga na Babią Górę szlakiem żółtym jest krótsza, ale nie mniej malownicza od opisanej wyżej. Wędrówkę rozpoczynamy na wysokości 1188 m n.p.m. od schroniska w Markowych Szczawinach. Schronisko PTTK Markowe Szczawiny rozpoczyna najkrótszą trasę na masyw Babiej Góry. Na szczyt Diablaka docieramy po zaledwie półtoragodzinnej wędrówce. Kiedy maszerujemy w kierunku celu, mijamy tylko jeden charakterystyczny punkt: Skręt Ratowników na poziomie 1215 m n.p.m. Dalej są już tylko piękne górskie widoki i jesteśmy na miejscu.

Babia Góra mapa szlaku od słowackiej strony: czas przejścia 4:30 h

Trasa ze strony słowackiej jest najdłuższa z najpopularniejszych szlaków. Wędrówkę zaczynamy Orawskiej Półgóry na poziomie 676 m n.p.m. Na mapie zaznaczyliśmy żółty szlak prowadzący bezpośrednio na szczyt interesującego nas masywu. Jeśli chcecie sobie urozmaicić wędrówkę, powinniście udać się widocznym obok szlakiem czerwonym, przez Przełęcz Brona i górę Mała Babia. Ten drugi wariant trasy zajmie nam 5:20 h, ale nagrodą będą dodatkowe widoki, jakie ma dla nas Przełęcz Brona, czy Mała Babia Góra.

Perć akademików

Trasę na szczyt prowadzącą przez Perć Akademików znają doświadczeni wspinacze. Jeśli jesteście początkujący lub podróżujecie z dziećmi, zostańcie przy trasie od schroniska Markowe Szczawiny, ewentualnie zaczynając od Przełęczy Krowiarki, ale podążając czerwonym szlakiem.

Z Przełęczy Krowiarki na Perć Akademików, skąd następuje najtrudniejsze podejście, ruszamy szlakiem żółtym. Na mapce wyżej możecie zauważyć, że trasa czerwona znajduje się tuż obok i jest to ta sama, którą opisywaliśmy wyżej, jako przyjazną, trwającą dwie i pół godziny. Po drodze mijamy Przełęcz Brona i docieramy do najtrudniejszego podejścia na szlaku.

• Trasa jest jednostronna. Dostaniemy się nią na wierzchołek góry, ale zejść musimy inną drogą.
• Na najtrudniejszym odcinku znajdują się zabezpieczenia i pomoce w postaci łańcuchów i drabinek.
• Podejścia są strome i niebezpieczne. Zdecydowanie odradza się je rodzicom z dziećmi.
• To właśnie trasa przez Perć Akademików jest zamykana zimą lub w przypadku niepogody. Powodem tego jest zagrożenie lawinowe.

Zdobywając wierzchołek tą drogą jest na pewno ciekawie, ale jest to trasa zarezerwowana dla świadomych, przygotowanych wspinaczy, którzy zdają sobie sprawę, jak niebezpiecznie może być w górach.

Jak się przygotować do zdobycia szczytu?

Niewymagające technicznie szlaki masywu babiogórskiego oraz wysokość m.n.p sprawiają, że coraz więcej osób pragnie zdobyć szczyt największego punktu w Beskidzie Żywieckim. Jak się przygotować do wyprawy na szczyt? Szlaki babiej góry nie wymagają dużych umiejętności trekkingowych, jedyne co jest potrzebne do zdobycia babiej góry to wytrzymałość i kondycja fizyczna na w miarę dobrym poziomie. Przygotowanie do wejścia na szczyt znajdujący się na dość dużej wysokości m.n.p powinno obejmować głównie skompletowanie niezbędnego sprzętu i zabezpieczenie przed zmiennymi warunkami pogodowymi, z których “słynie” Babia Góra. Zdobycie góry nagrodzi wytrwałych nie tylko satysfakcją, ale też przepięknymi widokami i wewnętrznym spokojem. Wspinaczka na wysokość ponad 1700 n.p.m. nie powinna stanowić wyzwania zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych wędrowców.

Babia Góra – przewidywany czas zdobycia szczytu

Nie da się dokładnie przewidzieć czasu, który upłynie nam od momentu wyruszenia na szla do chwili zdobycia szczytu. Długość trasy zależy od kilku czynników takich jak:

• Umiejętności wędrowca
• Kondycja fizyczna
• poziom trudności szlaku
• warunki pogodowe na trasie
• Punkt startowy szlaku

Osoby, które zdecydują się na szlak zielony, chcąc maksymalnie skrócić czas wędrówki, powinny zdecydować się na start u Przełęczy Krowiarki, wówczas dojście do szczytu nie powinno zejść dłużej niż 1.30 h przy sprzyjającej pogodzie. Ze względów bezpieczeństwa wędrówkę na szczyt warto zacząć wczesnym rankiem. Nierozsądne jest wyruszanie na szlak w godzinach popołudniowych lub wieczornych nawet, gdy startujemy od Przełęczy Krowiarki, gwałtowna zmiana pogody może drastycznie pogorszyć widoczność i sprawić, że zgubimy orientację w terenie. Niezależnie od godziny, w której wyruszymy z miejsca noclegowego, zasady bezpieczeństwa wymagają uprzedzenia najbliższego otoczenia o naszych planach dotyczących wędrówki na szczyt, oraz zabrania ze sobą środków łączności takich, jak naładowany telefon komórkowy, który pomoże nam wezwać pomoc w chwili kryzysu. Warto pamiętać, że na duże wysokości m.n.p nie powinny wspinać się osoby mające problemy z układem krążenia. Babia Góra i jej szlaki są przyjazne dla każdego, zdobycie szczytu Diablak nie jest dużym wyzwaniem, głównie ze względu na położenie punktu, który znajduje się na wysokości ponad 1700 m.n.p.

Wyprawa na szczyt Babiej Góry – niezbędny ekwipunek

Babia Góra nie bez powodu bywa nazywana „Kapryśnicą”. Góra stanowiąca chlubę Beskidu Żywieckiego słynie nie tylko z malowniczo pięknych widoków, i oszałamiająco pięknej przyrody, której kwintesencję znajdziemy na obszarze babiogórskiego parku. Babia gora, szlaki i trasy masywu mogą zaskoczyć wędrowców trudnymi warunkami pogodowymi. Przed wyruszeniem na trasę warto na bieżąco śledzić prognozy, jednak to nie wszystko. Bezpieczeństwo i komfort wędrówki może nam zapewnić jedynie odpowiedni ekwipunek. Co powinniśmy zakupić na górską wędrówkę? Wśród sprzętu powinny znaleźć się rzeczy, takie jak:

Odpowiednie buty

Absolutna podstawa pieszych wędrówek po górach. Buty powinny chronić stopę przed otarciami, jak również przed nierównościami terenu. Model przeznaczony do zdobycia górskiego szczytu, musi posiadać odpowiednio grubą podeszwę, która zapewni izolacje stopy od kamieni i innych pułapek czekających na nawierzchni. W trosce o zabezpieczenie przed zmienną pogodą warto zadbać o to, by buty trekkingowe posiadały wysoką cholewkę i lekkie ocieplenie. Kolejną niezbędną rzeczą w butach do wspinaczki jest wysoki poziom przyczepności.

Plecak turystyczny

Plecak, który zabierzemy na pieszą wędrówkę, powinien być przede wszystkim pakowny, musimy w nim bowiem zmieścić pozostałą cześć naszego ekwipunku. Model odpowiedni do wędrówki w góry musi być funkcjonalny i wygodny. Niezaprzeczalnym atutem jest lekkość formy, tak istotna w przypadku gdy gromadzimy sporą ilość sprzętu. Podczas zakupu plecaka warto zwrócić uwagę nie tylko na jakość wykonania, ale również na materiał, który powinien być przede wszystkim wodoodporny, by mógł ochronić pozostałą część ekwipunku przed ewentualnym uszkodzeniem od wilgoci. Szukając idealnego modelu, warto udać się do profesjonalnych sklepów ze sprzętem górskim. W odpowiedniej placówce możemy liczyć na poradę specjalisty, który pomoże nam między innymi w dobraniu odpowiedniego profilu plecaka.

Kurtka nieprzemakalna

Element nieodzowny w czasie pieszej wędrówki. „Kapryśnica” to góra, która wymaga od nas perfekcyjnego zabezpieczenia się przed zmianą pogody. Kurtka przeciwdeszczowa musi znaleźć się wśród gromadzonego przez nas sprzętu. Warto pamiętać, że letnia i zimowa wspinacza wymagają dwóch różnych modeli kurtek. Latem wystarczy lekki model, który ochroni nas przed uderzeniami wiatru i gwałtowną ulewą, kurtka do wędrówki zimowej powinna posiadać odpowiednie ocieplenie.

Naładowany telefon i powerbank

Przed wyruszeniem na trasę warto sprawdzić, czy w telefonie posiadamy zapisany numer gopr, jest to ważne dla naszego bezpieczeństwa. Należy liczyć się z tym, że na górskim szlaku nie znajdziemy zasięgu niezbędnego do sprawdzenia numeru pogotowia górskiego. Zapisany numer pozwoli nam błyskawicznie wezwać pomoc w przypadku utraty orientacji lub nagłego wypadku.

Oprócz podstawowych sprzętów wart pamiętać, o drobnostkach, takich jak butelka wody, maść na stłuczenia, czy preparat na owady.

Babia Góra po stronie Słowackiej, co warto wiedzieć?

Babia Góra to nie tylko obszar znajdujący się na terenie naszego kraju, masyw sięga daleko poza granicę ze Słowacją. Wędrując szlakiem turystycznym, można przejść do naszych południowych sąsiadów i odwrotnie. Jaki punkt w masywie Babiej Góry osiąga najwyższą wartość n.p.m po stronie Słowackiej? Po obu tronach granicy najwyższym punktem jest Diablak, drugim pod względem wielkości szczytem jest z kolei grzbiet Kościółki (1620 n.p.m)

Chcesz dowiedzieć się więcej o górach w Polsce?
Przeczytaj nasz artykuł – Góry w Polsce – Opis Pasm Górskich, Najwyższe Szczyty, Przewodnik turystyczny

Polanę Rusinową oraz powiązaną z nią Gęsią Szyję koniecznie trzeba zwiedzić, będąc  w  Tatrach. Miejsce to należy do jednych z  najpopularniej odwiedzanych przez turystów i słynie z  niezapomnianych wschodów słońca. Z niej można również podziwiać przepiękną panoramę na Gerlach, Rysy czy Lodowy Szczyt .

Jest to rodzaj polany reglowej powstała  w wyniku wycinki drzew lub kosodrzewiny oraz  jest użytkowana przez pasterzy, którzy wypasają na niej owce lub jako łąka do koszenia i pozyskiwania siana dla zwierząt.  Znajduje się  w Tatrach Wysokich na grzbiecie łączącym Tatry z Pogórzem Bukowińskim na wysokości 1180-1300 m n. p. m. Rozciąga się na obszarze ok. 20 h,  a na jej terenie znajdują się granitowe bloki pozostawione w czasie przedostatniego zlodowacenia. W jej otoczeniu znajdują się równie słynny szczyt  Gęsiej Szyi – 1489 m n..p. m.

Nazewnictwo

Nazywana bywała przez miejscowych Rusinką, Rusinówką czy też Rusinową Jaworzyną. Wszystkie te nazwy pochodzą od nazwiska sołtysów podhalańskiej wsi Gronie – Rusinów. Została im nadana w  1628 r. przez samego króla Zygmunta III Wazę. Co ciekawe, jeszcze w II poł. XVII wieku dokumenty państwowe orzekające o ich właścicielach wymieniały ją jako Węgierską Górkę lub Rusienkę. Dopiero w dokumencie z 1766 r. wspomniani sołtysi wymienieni zostali jako Rusińscy albo Rusinowscy.

Historia Rusinowej Polany

Jej utworzenie, zostało zarejestrowane w  dokumentach z 1698 r. z ramienia Augusta II Mocnego. Praktycznie od zawsze była miejscem wypasu owiec i bydła, a pewna jej część służyła do pozyskiwania siana dla zwierząt, które wraz ze swoimi właścicielami zamieszkiwały tam okrągły rok.

Ze względu na niekontrolowany wypas degradacji uległa tamtejsza roślinność, dlatego Tatrzański Park Narodowy utworzony w  1955 r. objął rusinową polanę ochroną i zakazał wypasu. Dopiero od 1981 r. ponownie można tam  wypasać owce a na polanie istnieje 6 szałasów pasterskich. Według legendy, głoszonej w  Bukowinie Tatrzańskiej, Rusinową Polanę zamieszkiwała kiedyś banda rozbójników. Jednak  1874 r. zbójnicy zostali pokonani przez straż klęsną a ich herszta, zbója o imieniu Stokfisz, rozstrzelano pod Łysą Skałką.

Gęsia Szyja i Rusinowa Polana szlak

Wycieczka na Rusinową Polanę to obowiązkowa pozycja podczas zwiedzania Tatra Wysokich. Szlaki rusinowej polany prowadzące na nią są niewymagające, dlatego  z łatwością pokona je każdy, a co najważniejsze, oferuje niezapomniane widoki na okoliczne szczyty gór. Jednego dnia można zwiedzać Rusinową Polanę, ale i wspinać się stąd na Gęsią Szyję –   równie popularny i widokowy szczyt Tatr. Stąd rozchodzą się 2 szlaki: zielony biegnący z Wierchu Porońca na Halę Gąsienicową oraz niebieski z Zazadniej (a dokładnie z Małego Cichego) do Palenicy Białczańskiej, a czas przejścia zależy od tego, która drogę obierzemy.

Z Wierchu Porońca – zielony szlak 1 h 10 min

Wierch Poroniec  – 1101 m stanowi zalesiony grzbiet górski położony na granicy Tatr i Pogórza Spisko-Gubałowskiego. Stąd rozchodzi się kilka szlaków prowadzących miedzy innymi na Palenicy Białczańskiej z Zakopanego i z Bukowiny Tatrzańskiej. Stąd ścieżka szlaku jest stosunkowo łatwa i szeroko, choć należy uważać na kamienie w  początkowym jej odcinku. Co więcej, wiedzie ona przez równinę, dlatego można pokusić się na przejechanie jej rowerami.

Z Zazadniej przez Wiktorówki – niebieski szlak 1 h 20 min

Szlak niebieski w wiedzie przez Rusinową Polanę i zalesione tereny, ale nie oferuje na końcu żadnych widoków. Warto go jednak przebyć  z uwagi na ciekawy zabytek, jakim jest  sanktuarium Matki Bożej Jaworzyńskiej znajdujące się na zboczu Wiktorówki w północnym ramieniu Gęsiej Szyi , znane w całej Polsce miejsce kultu religijnego. Tutaj też znajduje się symboliczny grób ofiar gór.  Z Wiktorówki wyprowadzają strome schody, które są szczególnie niebezpieczne podczas oblodzeni i ulewnych deszczów.

Z Palenicy Białczańskiej – niebieski szlak 50 min

Szlak w stronę Rusinowej Polany należy do stromych, ale i najszybciejnwyprowadzających na Rusinową Polanę. Podczas jego pokonywana zaleca się korzystanie z kijów trekkingowych, w zimie zaś z raczków. Stąd trasą można udać się bezpośrednio na zwiedzanie Morskiego Oka. Po drodze można podziwiać  widok na dolinę Białej Wody.

Na Gęsią Szyję – szlak zielony 50 min

Popularny szczyt Tatr Wschodnich przypominająccy gęsią szyję o wysokości 1489 m n.p. m.  i zbudowana jest ze skał wapiennych. Miejsce to jest zalesione, a  południową stronę stanowią pionowe skarpy z widokiem na Tatry Bielskie, Tatry Wysokie oraz   masyw Wołoszyna i Koszystej. Nazwę Gęsiej Szyi szczyt zawdzięcza długiemu, trawiastemu przewężeniu – szyi – odchodzącemu w kierunku rusinowej polany. Gęsią Szyję  odwiedzał chętnie Tytus Chałubińśki. Propagował krajobrazy Gęsiej Szyi, a tym samym turystyki tatrzańskiej  oraz przyjaźnił się z góralami oraz ze słynnym gawędziarzem  Sabałą. Na Gęsią Szyję z Rusinowej Polany wiedzie droga pod górę przez około kilometr po stopniach, na których trzeba szczególnie uważać, dlatego też czas przejścia potrzebny do przejścia tej części Gęsiej Szyi jest dłuższy niż w przypadku innych tras.

Inne szlaki na Rusinową Polanę i Gęsią Szyję:

Zazadnia – Wiktorówki – Rusinowa Polana – Wiktorówki –Zazadnia – 2 h

Wierch Poroniec – Rusinowa Polana – Gęsia Szyja – Rusinowa Polana – Wierch Poroniec –  3h

Wierch Poroniec – Rusinowa Polana – Gęsia Szyja Rusinowa Polana – Hala Gąsiennicowa – Kuźnice – 6 h 30 min

Zazadnia – Wiktorówki – Gęsia Szyja Rusinowa Polana – Wierch Poroniec – 3 h

Sanktuarium Matki Bożej Jaworzyńskiej – Wiktorówki

Zwane również Sanktuarium Maryjnym  lub Matki Bożej Królowej Tatr  jest drewnianym obiektem sakralnym położonym na Wiktorówkach w bezpośrednim sąsiedztwie Rusinowej, do którego wiedzie szlak niebieski. Miejsce związane jest z legendą, według której w  1860 r. Matka Boska miała ukazać się młodej pasterce z – Marysi Murzańskiej. Dziewczynka zgubiła wypasane owce, a w  trakcie  ich poszukiwań dostrzegła wyłaniającą się zza mgły postać Pięknej Pani. Ta miała jej obiecać odnalezienie stada i namawiać do przypominania ludziom, by nie grzeszyli. Marysia miała opowiedzieć tę historię jednemu z  pasterzy, który na pamiątkę tego zdarzenia umieścił  obrazek na pobliskim drzewie.

Wydarzenia te zrelacjonował Wojciech Łukaszczyk, a spisał ks. Szymon Kossakiewicz. Na początku w miejscu tym w dwudziestoleciu międzywojennym  postawiono kapliczkę z  lipową figurką Matki Boskiej Jaworzyńskiej, która dziś znajduje się na ołtarzu Sanktuarium Maryjnego na Wiktorówkach, a sama kapliczka  została zawieszona na zewnętrznej ścianie świątyni od strony prezbiterium.

Sanktuarium Matki Bożej Jaworzyńskiej stanowi bardzo popularne miejsce kultu maryjnego na Podhalu tłumnie odwiedzane przez turystów bez względu na wiarę. Pierwsze pielgrzymki odbyły się tu już w  1910 r. i najprawdopodobniej zanosiły prośby o dobrą pogodę. Stąd w czasie II Wojny Światowej figurka Matki Boskiej Jaworzyńskiej została przeniesiona do Bukowiny, skąd powróciła 2 lipca 1945 r. W 1975 r. sam kardynał Karol Wojtyła powierzył  opiekę nad sanktuarium dominikanom z administracją parafii w Małym Cichem. W Sanktuarium Matki Boskiej Jaworzyńskiej kilka razy w roku odbywają się uroczystości odpustowe związane ze świętami Pięknej Pani.

Nosal (1206 m) to idealny cel wycieczki dla osób, które pragną poczuć smak tatrzańskiej przygody. Jeśli chcesz, żeby twoje dzieci (lub druga, lepsza połówka) zakochały się w górach, to wybierz szlak na ten szczyt.

Jesteś zatwardziałym miłośnikiem zakupów na Krupówkach? Nasal to propozycja w sam raz dla ciebie. Wejdź na tą górę i będziesz mógł z czystym sumieniem powiedzieć znajomym, że zdobyłeś tatrzański szczyt!

Dobrze, tyle reklamy, teraz czas na informacje.

Nosal – szczyt reglowy w Tatrach Zachodnich, położony między Doliną Olczyską a Doliną Bystrą – wznosi się na wysokość 1206 m. n. p. Góra jest łatwo dostępna. Szlaki doprowadzą cię na sam szczyt w kilkadziesiąt minut.

Przejście całej grani Nosala zajmie ci około 90 minut.

Trasa jest łatwa, a widoki piękne. Z Nosala zobaczysz m.in. Świnicę, Kasprowy, Kościelec.

Wspinając się potrzebujesz trochę sił, jednak wystarczy przeciętna sprawność fizyczna, żeby podołać wyzwaniu.

To bardzo dobra propozycja dla osób, które nie przepadają za wzmożonym wysiłkiem fizycznym, choć mają trochę ambicji, żeby pochodzić po górach.

Uwaga! Piszemy o warunkach panujących w Tatrach wiosną i latem! Pamiętaj, że zimą stopień trudności jest wyższy, dzień krótszy, a czasy przejścia nieco dłuższe.

Przed wyjściem w góry

Naturalnie, przed wyjściem w Tatry trzeba nieco wcześniej zadbać o kondycję. Lepiej nie mierzyć się z górami jeśli do tej pory jedyny twój wysiłek polegał na obsłudze pilota od telewizora.

Nikt nie lubi być lekceważonym. Nosala też.

Idąc w góry załóż odpowiednie buty (z twardą podeszwą dobrą na skalne podłoże). Opisywana wycieczka należy do łatwych – jednak nie oznacza to, że możesz śmigać w klapkach.

W górach łatwo o poślizg, skręcenie kostki lub uderzenie o skałę.

Weź ze sobą wodę, jedzenie i kurtki przeciwdeszczowe. Pamiętaj o nakryciu głowy (słońce!) i kremie chroniącym przed oparzeniami słonecznymi.

Trasa na Nosal jest dobrze oznakowana, jednak warto zabrać ze sobą papierową mapę lub ściągnąć ją na smartfona.

Patrząc z punktu widzenia innych tatrzańskich szczytów – np. Kasprowego czy Kościelca, a tym bardziej Świnicy – Nosal może być celem szybkiej, porannej lub popołudniowej wycieczki.

Szlaki na Nosal

Na Nosal (1206 m) prowadzą dwa dobrze oznakowane szlaki:

• szlak zielony, z początkiem w Kuźnicy/przy Tamie pod Nosalem – najbardziej popularny i w związku z tym czasem zatłoczony. Ten szlak ma dwa warianty, więcej o tym, jaki jest wybór, przeczytacie niżej (skala trudności – łatwy)
• szlak żółty – z Nosalowej Przełęczy

Ile czasu musisz zarezerwować na wędrówkę na Nosal?

Szlak zielony to trasa Kuźnica – Nosalowa Przełęcz – Nosal – do przystanku Murowanica (Tama pod Nosalem): wejście na górę zajmuje ok. 35 minut, zejście ok. 30 minut. Odcinek szczyt – Murowanica to 35 minut zejście i 45 minut wejście.

Pokonanie szlaku oznakowanego na żółto zajmuje: 35 minut wejście i 25 minut zejście.

Naturalnie wiele zależy od kondycji naszej i naszych towarzyszy wędrówki. Jeśli biegasz maratony, to prawdopodobnie znajdziesz się na Nosalu szybciej. Z dziećmi – przede wszystkim młodszymi – wycieczka pochłonie nieco więcej czasu.

Uwaga! Łatwa trasa, przepiękna panorama i widoki na Kościelec, Świnicę, Kasprowy Wierch kuszą wiele osób bez górskiego doświadczenia. Tymczasem trzeba zachować ostrożność – trasa wiedzie przez skały i obok przepaści. Wbrew pozorom całkiem łatwo o wypadek!

Z wierzchołka góry opada strome urwisko – lepiej się do niego nie zbliżać, szczególnie jeśli kamienie są śliskie po deszczu. Swojego czasu, to miejsce lubili samobójcy…

Szlak zielony na Nosal

Zielonym szlakiem wejdziesz na Nosala od strony Kuźnic (przystanku Murowanica).

Poniższy opis dotyczy trasy z początkiem w okolicy przystanku Murowanica – szlak jest łatwo dostępny z Zakopanego, zaczyna się praktycznie rzecz biorąc tuż za granicami miasta.

Do przystanku można dotrzeć autobusem z centrum Zakopanego, własnym autem lub spacerem z ronda Jana Pawła II przez Bulwary Słowackiego.

Górska wędrówka zaczyna się od kasy przy wejściu do Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Bilety jednorazowe uprawniające do wejścia na teren parku kosztują: ulgowy 3 zł, normalne za 6 zł; można kupić je online, dostępne są też bilety 7-dniowe oraz dla grupy do 10 osób (cena z kwietnia 2020)

Zielony szlak prowadzi obok Tamy pod Nosalem (kasa jest tuż za nią). Z dołu dobrze widać skały Nosala. Podejście jest dość strome, dostaniemy się nim na grań.

Mijają kolejne minuty wędrówki i w raz z nabraniem wysokości odsłania się widok na Zakopane i Gubałówkę. Jeszcze wyżej i zobaczymy Giewont. Ze szlaku widać również miejscowość Kuźnice do której zejdziemy ze szczytu.

Grań, a wraz z nią szlak prowadzi do Doliny Olczyskiej. Droga nie jest trudna technicznie. To dość wygodna ścieżka. Jednak uwaga – po stronie zachodniej miniemy urwisko. Trzeba zachować ostrożność (tak, już o tym wspominaliśmy)!

Droga po wyjściu z lasu prowadzi przez malownicze skały. Łatwo domyślić się, że to od ich kształtu wzięła się nazwa całej góry.

Oprócz ciekawych formacji skalnych i innych dzieł natury możesz zobaczyć też wytwory rąk człowieka czyli górną stację narciarskiego wyciągu krzesełkowego (nieczynnego). To słynna slalomowa trasa „K” – jedna z najbardziej stromych w całej Polsce.

Na szczycie staniesz po niespełna godzinnej wspinaczce. Nosal ma 1206 m. – zdecydowanie mniej niż inne popularne szczyty, Kasprowy Wierch czy Giewont. Niemniej widok z Nosala jest spektakularny.

Ze skalistego szczytu zobaczysz m.in. Kościelec, Świnicę, Kasprowy Wierch. Z Nosala odsłania się też widok na Zakopane – miasto rozłożone jest pod twoimi nogami.

Na liście tatrzańskich szczytów widocznych z Nosala są też Koszysta, Buczynowe Turnie, Żółta Turnia, Granaty, Kozi Wierch, Goryczkowe Czuby, Kopa Kondracka i Giewont.

Jak wygląda zejście z Nosala?

Jeśli nakarmiłeś już oczy, to możesz zejść w dolinę tą samą trasą lub skierować się na Kuźnice.

Trasa na Kuźnice prowadzi ze szczytu Nosala skalnym uskokiem, a potem wygodną ścieżką przez las. Po mniej więcej 10 minutach znajdziesz się na Nosalowej Przełęczy (1103 m).

Teraz masz do wyboru dwie drogi. Łatwiejszą i nieco bardziej ambitną

Zejście zielonym szlakiem do Kuźnic (czas przejścia to 30 minut) i drogą do przystanku Murowanica lub żółtym szlakiem na Polanę Olczyską (potem trasa wiedzie do Jaszczurówki lub przez Kopieniec Wielki 1328 m do Toporowej Cyrhli).

Wycieczka zielonym szlakiem kończy się w Kuźnicy. Po drodze miniesz jeszcze skrzyżowanie ze szlakiem niebieckim – jeśli nim podążysz, to skręcisz w lewo i wejdziesz na Boczań (1208 metrów nad p. m.) i dalej w kierunku Hali Gąsienicowej.

Możesz też wejść na górę od strony Kuźnicy – wejście jest jeszcze bardziej łagodne. Punkt startowy znajduje się ok. pół godziny piechotą od ronda Jana Pawła II w Zakopanem.

Szlak żółty na szczyt

Żółty szlak jest dłuższą drogą na Nosal. Wymaga więcej czasu i nieco lepszej kondycji.

Wycieczka zaczyna się w Jaszczurówce, od zielonego szlaku. Uwaga! To inny szlak niż ten opisany powyżej – prowadzi trasą Jaszczurówka – Polana Olczyska – Toporowa Cyrhla.

Wspinając się szlakiem dochodzimy do Polany Olczyskiej. Tutaj zaczyna się ścieżka oznaczona na żółto. Teraz skręcić w prawo i piąć się w górę w kierunku Nosala.

Nosal – ciekawostki

Góra z charakterystycznymi formacjami skalnymi, ma swoje sekrety i bogatą przeszłość.

Zachodnią stronę góry cenili taternicy. Mówiono nawet o raju wspinaczkowym.

Na ścianach opadających do Doliny Bystrej wytyczonych jest ok. 30 dróg wspinaczkowych. Swojego czasu trenowali tam także ratownicy Tatrzańskiego Pogotowia Ratunkowego (TOPR). Teraz władze Tatrzańskiego Parku Narodowego zabroniły wspinaczki na Nosalu.

Przez wiele lat góra była też dobrze znana miłośnikom sportów zimowych. Tam, na najtrudniejszej w Polsce trasie slalomowej sprawdzali swoje umiejętności narciarze.

Dziura pod Nosalem

Jak dziury w nosie, tak Nosal ma swoją … jaskinię.

Dziura pod Nosalem (zwana też dobitniej Dziurą w Nosalu) znajduje się. To jedna z 20 jaskini rozsianych po Tatrach. Nosalową jaskinię pierwszy raz opisano w 1934 roku.

Wejście do jaskini znajduje się w północno-zachodnim stoku Nosala, na wysokości 996 m., obok ścieżki turystycznej. Jaskinia jest pozioma i ciągnie się przez 12 metrów.

Niestety turyści nie mogą zajrzeć do Dziury pod Nosalem. Kilka lat temu osuwisko zamknęło wejście do jaskini. Dlatego musi ci wystarczyć tylko opis.

Jaskinię tworzy korytarz zaczynający się od salki, tuż za niewielkim otworem wejściowym. Jej koniec to niedostępna szczelina. W połowie długości jaskini odchodzi w prawo korytarzyk – jest ciasny i krótki. W jaskini nie ma roślinności.

Trasa „K”

Ze szczytu Nosala prowadziła słynna Trasa „K” czyli najtrudniejsza trasa slalomowa w Polsce.

Trasa „K” była w pierwszej trójce najbardziej stromych narciarskich tras zjazdowych w Polsce. Na pierwszych 200 metrach jej nachylenie przekraczał 37 procent. Bardziej stromy jest tylko górny odcinek trasy na SkiArenie w Szrenicy.

W 1974 r. na Nosalu rozegrano Puchar Świata w narciarstwie alpejskim mężczyzn.

Trasa w górnej części jest zamknięta od 2009 roku – stary wyciąg z lata 60-tych ubiegłego wieku, który woził narciarzy oraz sama trasa nie spełniała wymogów bezpieczeństwa. Teraz wyciąg niszczeje czekając na lepsze czasy i obiecaną modernizację.

Zgodnie z planami na Nosalu ma powstać baza treningowa dla polskich narciarzy wyczynowców.

Miłośnicy nart napisali nawet w sprawie wsparcia dla bazy do prezydenta RP Andrzeja Dudy. List podpisało ok. 150 sportowców i działaczy, m.in. olimpijczyk i medalista mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim Andrzej Bachleda–Curuś.

Centrum Narciarskie Nosal

Położoną blisko Zakopanego górę lubią narciarze. Pierwszą trasę narciarską utworzono na tej górze w 1953 roku.

Na północnym, zalesionym stoku, rozłożyło się Centrum Narciarskie Nosal z kilkoma wyciągami. Stok narciarski ma charakterystyczny kształt litery „S”

Miłośnicy nart mają do dyspozycji kilka łatwych tras zjazdowych – niestety najtrudniejsza – słynna trasa „K” – jest teraz niedostępna dla miłośników białego szaleństwa.

Wszystkie dostępne trasy zjazdowe mają sztuczne naśnieżanie, są oświetlone i przygotowane przez ratraki.

Całkowita długość tras to 3000 metrów. Najdłuższa trasa ma 650 metrów.

Nartostrada dobra na start

To nie wszystko. Przy górnej stacji wyciągu biegnie nartostrada, która prowadzi przez Nosalową Przełęcz do Kuźnic.

Skitourowcy mogą przemierzyć bezpieczną i zapewniającą piękne widoki trasę, która zaczyna się w Toporowej Cyrhli, wiedzie przez Wielki Kopieniec, Polanę Olczyską oraz Nosalową Przełęcz do Kuźnic.

Trasa jest odpowiednia dla początkujących narciarzy. Długość trasy wynosi 6400 metrów, nie ma dużych stoków i tłoku. Poziom trudności – bardzo łatwy.

Co po Nosalu – Kasprowy, Goryczkowe, Kozi Wierch, Kościelec?

Masz ochotę na więcej tatrzańskich szczytów? Opisaną wycieczkę możesz potraktować jako rozgrzewkę – szczególnie, jeśli przyjechałeś do Zakopanego w środku dnia, nie chcesz tracić czasu, a masz ochotę na coś więcej niż spacer po Krupówkach.

W kolejne dni możesz sięgnąć po Kościelec, Świnicę, Kasprowy Wierch. Ciekawych tras nie zabraknie!

Musisz jednak pamiętać – jeśli, to twój pierwszy raz w Tatrach i nie masz górskiego obycia: wejście na opisywaną wyżej górę jest łatwe. Nie potrzeba szczególnej kondycji lub umiejętności technicznych.

Jednak większość tatrzańskich szczytów jest o wiele bardziej wymagających.

Pamiętaj o codziennym szukaniu aktualnych informacji na stronie internetowej Tatrzańskiego Parku Narodowego. Sprawdzaj warunku pogodowe. Aura jest w wysokich górach bardzo kapryśna. Rano masz słońce, a kilka godzn później łapie cię na grani burza z piorunami.

Orla Perć to znany miłośnikom wspinaczki wysokogórskiej szlak turystyczny w Polsce. Znana również jako polska Via Ferrata, Orla Perć stanowi prawdziwe wyzwanie. Przez wielu uznawana za najniebezpieczniejszy szlak w Polsce. Na szlaku znaleźć się mogą tylko osoby, które nie boją się znacznej ekspozycji. Jakie krajobrazy odkrywa przed nami Orla Perc? Czy jesteś gotowy na to wyzwanie? Prezentujemy wszystkie przydatne informacje na temat szlaku!

Historia Orlej Perci

Zastanawialiście się kiedyś, jak doszło do powstania szlaku Orlej Perci w Polsce? Powstanie całej Orlej ma wydźwięk mocno patriotyczny, ponieważ trasa powstała w czasach kiedy granice Polski były jeszcze nieco inne i bardzo chciano podkreślić potęgę i piękno naszych ojczystych terenów. Tak powstało 8 kilometrów bardzo niebezpiecznej trasy, którą dzisiaj uważa się za jedną z najstarszych dróg typu Via Ferrata w Europie. Niektórzy uważają, że nazywanie Orlej Via Ferratą nie jest odpowiednie, ponieważ na szlaku nie znajdziemy wszystkich elementów, które powinny znajdować się na Via Ferracie. Tak czy inaczej, do dzisiaj ten długi odcinek między przełęczą Zawrat i przełęczą Krzyżne stanowi jedną z najbardziej popularnych atrakcji dla miłośników adrenaliny. Orlą doceniają nie tylko Polacy, ale również śmiałkowie z zagranicy. Nic dziwnego, ponieważ trasa potrafi dostarczyć mnóstwa emocji.

Pierwszy odcinek szlaku Orlej oznakowano w 1847 roku. Za oznaczenia pierwszego odcinka, a także kilku następnych, odpowiadał miłośnik Tatr i doświadczony w tym względzie Walery Radzikowski. Pomysłowy taternik wyznaczył także szlaki na dzisiejszej Słowacji i Czechach, ale niektóre zostały wyłączone z użycia. Uznano je za zbyt ryzykowne i niebezpieczne i nikt nie ma sposobności przemierzyć ich dzisiaj. Te szlaki dały początek dzisiejszej Orlej Perci. Swoją cegiełkę dołączył również inny człowiek: Franciszek Henryk Nowicki nie był taternikiem, a pisarzem i poetą, który jako prawdziwy miłośnik piękna, zaproponował powstanie charakterystycznej trasy przez piękne tereny Tatr. Kiedy swoją propozycję zaprezentował Towarzystwu Tatrzańskiemu, jego pomysł przyciągnął uwagę księdza Walentego Gadowskiego. Ksiądz był prywatnie taternikiem i pomysł pisarza bardzo przypadł mu do gustu.

Tak za słowami pojawiły się czyny i w 1903 roku, dwa lata po pomyśle Nowickiego, rozpoczęto prace nad powstaniem profesjonalnej trasy turystycznej. Ksiądz Gadowski miał pełne poparcie Towarzystwa Tatrzańskiego. Połączono zatem istniejące odcinki, które wytoczono dawniej i uzupełniono trasę Orlej Perci o nowe odcinki, które wyznaczył sam Gadowski. Prace trwały ostatecznie aż do 1911 roku. Po tym czasie ksiądz rozkręcił się na dobre i wyznaczył jeszcze wiele innych szlaków, pozostawiając Orlą do użytku turystów i śmiałków. Ta historia może być dowodem na to, jak wiele może dokonać człowiek, jeśli nie brak mu odwagi. Liczy się także cierpliwość. Ksiądz Gadowski nie wyznaczył trasy w miesiąc, a cierpliwie poznawał nowe ścieżki i tereny, by każdy odcinek był sensowny i możliwy do przebycia.

Szlak Orlej Perci, jak się tam dostać?

Słynny polski szlak turystyczny Orla Perć znajduje się na terenie Małopolski i należy do części Tatr Wysokich, które są celem wielu wycieczek i oprócz Orlej Perci znajdziesz tam wiele mniej ryzykownych atrakcji. Jak się dostać w rejon niebezpiecznego szlaku?

Będąc w polskich Tatrach warto zadbać o nocleg w Dolinie Pięciu Stawów. Ze znajdującego się tam schroniska jest najbliżej do pierwszego punktu na szlaku: przełęczy Zawrat. Inną możliwością jest schronisko Murowaniec, które znajduje się na terenie Doliny Gąsienicowej. Ze względu na długość szlaku turystycznego (Orla Perć ma 4,3 km długości, a przejście całego szlaku zajmuje około 10 godzin), trasę dzieli się na 3 części. Po jednej części na każdy dzień. Chociaż cały szlak turystyczny można przejść również w 1 dzień jest to odradzane. Wysiłek i obciążenie, jakie towarzyszą pokonywaniu Orlej Perci może okazać się zbyt duży nawet dla turysty o bardzo dobrej kondycji. A przecież nie o to chodzi na wycieczkach tego typu, by ryzykować swoim zdrowiem. Trzy dni wędrówki dają możliwość pokonywania trasy we własnym tempie. W dodatku mamy pewność, że nie przegapimy żadnego pięknego widoku, jaki ukaże się nam po drodze.

Do roku 2018 dostępny był jeszcze jeden szlak, którego punktem początkowym był Kasprowy Wierch i Świnica. Szlak ten został zamknięty do odwołania, ponieważ w tamtym czasie doszło do oberwania się skały. Odcinek oceniono jako zbyt niebezpieczny i dzisiaj nie wiadomo, jaka będzie przyszłość tego szlaku. Była to zdecydowanie najtrudniejsza i najniebezpieczniejsza trasa. Nie wiadomo jeszcze, jak bardzo zamknięcie tej trasy wpłynęło na ilość śmiertelnych wypadków na Orlej Perci. Przez wszystkie lata istnienia szlak turystyczny pochłonął najwięcej żyć, biorąc pod uwagę statystyki całych Tatr. O tym, dlaczego na Orlej Perci ginie tak wiele osób, opowiemy sobie niżej.

Szlak turystyczny Orla Perć

Wspinaczka wysokogórska stała się w ostatnich latach bardzo popularna, a łatwy dostęp do relacji w mediach i imponujących zdjęć prosto z górskich szczytów powodują, że coraz więcej osób chce zmierzyć się z własnymi lękami i także doświadczyć pięknych widoków z góry. Dla wielu ludzi długie i mozolne przygotowania do wspinaczki nie są atrakcyjne. Przynajmniej nie tak, jak efekt końcowy, czyli szczyt, który mamy przed oczami, myśląc o górach. Niestety właśnie te czynniki powodują, że na trudne szlaki porywa się coraz więcej niedoświadczonych i źle przygotowanych osób.

Orla perć: szlak z wieloletnią historią od początku był usprawniany i wzbogacany wieloma zabezpieczeniami. Nie miało to jednak uzdatnienia drogi dla niedoświadczonych, niefrasobliwych turystów. Orla Perć była i na zawsze pozostanie szlakiem dla doświadczonych alpinistów. Decydując się na „spacer” Orlą Percią bez odpowiedniej wiedzy, umiejętności i przygotowania, świadomie kierujesz się w stronę ryzyka znacznie większego niż to, o którym mówi się, mając na myśli Orlą Perć. A skoro mamy za sobą ten lekko moralizatorski wstęp (musicie wybaczyć, chodzi wyłącznie o Wasze bezpieczeństwo!), możemy przejść do opisu słynnego szlaku oraz tras, którymi możesz podążyć!

Jak wygląda szlak Orla Perć?

Jak wspominaliśmy wyżej, na szlak Orlej Perci możemy dostać się z 2 najdogodniejszych miesjc: Doliny Pięciu Stawów Polskich lub schroniska Murowaniec z Doliny Gąsienicowej. Stamtąd dostajemy się na Zawrat i dalej maszerujemy w kierunku celu naszej przjemnej, acz ryzykownej i wymagającej wędrówki. Warto wspomnieć, że to właśnie trasa z Doliny Pięciu Stawów jest tą najpopularniejszą. Dla Waszej wygody i jasności opisu, podzieliliśmy trasę Orlej na 10 odcinków i króciutko opisaliśmy każdy z nich. Całą drogę można opisać jako zmienną. Spotkamy na swojej drodze odcinki dosyć proste, a spotkamy również niebezpieczne mimo szeregu zabezpieczeń i żelaznych wspomagaczy. Całą trasę towarzyszyć nam będą piękne widoki i krajobrazy. Początkowo przez większą część trasy będziemy podążać żółtym szlakiem, a czasami będzie to trasa oznaczona kolorem czerwonym lub czarnym.

Pierwszy odcinek: Mały Kozi Wierch

Mały Kozi Wierch nosił kiedyś nazwę Zamarłej Turni. Trzeba przyznać, że obecna nazwa jest przyjemniejsza. I chociaż to pierwszy etap wędrówki już jest niebezpiecznie. W tej okolicy zginęło już 6 osób a dane te pochodzą sprzed kilku lat. Pamiętaj, że także ten odcinek wymaga od Ciebie uwagi i rozsądku. Wynagrodzi Ci to przepięknym widokiem. Szczy znajduje się na poziomie 2228 m n.p.m. i daje widok na bardzo szeroką panoramę. Z tego miejsca możemy cofnąć się do Doliny Pięciu Stawów specjalną granią. Dwie pozostałe granie prowadzą dalej na szlak Orlej Perci.

Drugi odcinek: Żydowski Żleb, Zmarzłe Czuby, Zmarzła przełęcz

Żydowski Żleb nosi również nazwę Honoratka. Szlak turystyczny Orlej Perci podąża żółtym szlakiem przez górną część Żlebu, który opada w dół Doliny Gąsienicowej. Dalej droga prowadzi przez Zmarzłe Czuby, które są częścią wschodniej grani Małego Koziego Wierchu. Zmarzła Przełęcz oddziela ten odcinek od Zamarłej Turni, jak obecnie nazywa się bardzo słynny odcinek ściany, która przez bardzo długi czas była uważana za niemożliwą do zdobycia. Południowa ściana Turni prezentuje się naprawdę przerażająco, a niedowierzanie wzbudza fakt, że w historii dokonano przejścia jej powierzchni bez żadnego zabezpieczenia! Nie radzimy tego powtarzać. Osobą, która pokonała ścianę w ten sposób nie był żaden słynny wspinacz, a człowiek, który w tamtym czasie nie miał jeszcze doświadczenia wspinaczkowego. Z powodu tego dokonania (przeszedł ścianę w ten sposób aż 2 razy) Jerzy Leporowicz jest dzisiaj znany, chociaż od jego dokonania minęło około 90 lat!

Trzeci odcinek: Kozia Przełęcz, Kozie Czuby, Wyżnia Kozia Przełęcz

Kozia Przełęcz ma zaledwie 2 metry szerokości, a jej przejście wspomaga szereg zabezpieczeń. Przez Kozią Przełęcz nie jest łatwo przejść, a w miejscu, gdzie biegnie trasa miało miejsce kilkanaście bardzo niebezpiecznych wypadków. Przez Kozią Przełęcz przechodzi się żółtym szlakiem w kierunku Kozie Czuby. Wyżnia Kozia Przełęcz jest ostatnim etapem, który prowadzi nas prosto do Koziego Wierchu. Przez Kozią Przełęcz przechodzi się dość niewygodnie, ponieważ nie ma tam za wiele przestrzeni i wygodnych pomocy. Ryzykowne są również Kozie Czuby, które składają się z pionowej ścianki stromo pod górę.

Uwaga: Z Koziej Przełęczy można zawrócić do Doliny Pięciu Stawów żółtym szlakiem i przerwać dalszą wędrówkę. Trasa na Kozi Wierch nie daje nam już możliwości zawrócenia ze ścieżki.

Czwarty odcinek: Kozi Wierch – Przełączka nad Buczynową Dolinką – Żleb Kulczyńskiego

Kozia Przełęcz, Kozi Wierch: wspinaczka Orlą Percią prowadzi nas od jednego pięknego miejsca w kolejne i tak cały czas. Warto wiedzieć, że Kozi Wierch jest najwyższą górą, która w całości znajduje się w Polsce i nie musimy jej z nikim dzielić. Przed wspinaczką na Kozi Wierch nie jest dane nam odpocząć, ponieważ opuszczając Wyżnią Kozią Przełęcz od razu musimy wspinać się dalej na Kozi Wierch po pionowych ścianach. Na tym odcinku jest stromo i niebezpiecznie.

Kozi Wierch zostawiamy za sobą, wędrując wzdłuż bocznej grani, podążając za szlakiem czerwonym i czarnym. Odcinek aż po Zadni Granat jest uważany za najłatwiejszą część trasy. Male trudności mogą zacząć się dla nas, kiedy zaliczona zostanie Przełączka nad Buczynową Doliną. Po jej lewej stronie schodzi Żleb Kulczyńskiego a z drugiej strony spogląda nam w oczy zapierająca dech w piersiach przepaść. Przepaść nie zagraża nam tak bardzo, jak sam Żleb Kulczyńskiego. Nie jest to odcinek zabezpieczony, ponieważ skały tworzące Żleb Kulczyńskiego są tak ułożone, że całkiem sprawnie można znaleźć wśród nich oparcie. Problem stanowi chwilowa nieuwaga lub poślizgnięcie na kamieniach, o które w górach nietrudno.

Piąty odcinek: Czarne Ściany – Zadni Granat – Pośrednia Sieczkowa Przełączka

Żleb Kulczyńskiego przechodzi w łagodną boczną grań Czarnych Ścian, które dają nam trochę odetchnąć. Wygodnie przechodzimy chodnikiem na Zadni Granat, skąd doskonale widać Kozi Wierch. Pośrednia Sieczkowa Przełączka oddziela Zadni Granat i wiedzie prostą trasą w kierunku Pośredniego Granatu. Dostanie się na szczyt Pośredniego Granatu nie jest trudne i zdecydowania ta trasa pozwala na złapanie oddechu

Szósty odcinek: Pośredni Granat – Skrajna Sieczkowa Przełączka – Skrajny Granat

Pośredni Granat zmusza nas do zejścia przez Skrajną Sieczkową Przełączkę, która jest już trudniejsza. W dół schodzi się o własnych siłach, a strome skały nie są zabezpieczone żadną siecią sztucznych wsporników. Na tym etapie należy być bardzo ostrożnym, zwłaszcza że mamy za sobą dość długą trasę i jesteśmy zmęczeni. Zmęczony człowiek automatycznie staje się mniej skupiony i bardziej podatny na wypadki. Tuż przed Przełączką znajduje się około metrowa przepaść, która jest ubezpieczona łańcuchem. Chociaż przekroczenie jej nie jest ryzykowne, to sam strach i widok przepaści może nam to zadanie bardzo utrudnić. Na szczęście kawałek niżej znajduje się przejście, którym można ominąć charakterystyczne miejsce. Dalej droga jest już stosunkowo prosta, a sam Skrajny Granat oferuje piękne widoki na znajdujące się niżej doliny, między innymi Gąsienicową i Pięciu Stawów.

Wiele osób radzi, by Skrajny Granat był ostatnim odcinkiem na trasie Orlej, jeśli chodzi o pierwszy dzień. I chociaż da się przejść całą trasę w jeden dzień, to wysiłek, jaki musimy z tej okazji podjąć, nie jest wskazany. W końcu nawet tak niebezpieczną trasę pokonujemy dla zastrzyku adrenaliny i swego rodzaju przyjemności. Nie chodzi o to, by pochorować się ze zmęczenia, prawda? Warto udać się na nocleg, a następnego dnia Skrajny Granat może stać się początkowym odcinkiem trasy.

Siódmy odcinek: Granacka Przełęcz – Wielka Orla Turniczka – Orla Przełączka Niżnia – Orla Baszta

Ten etap wspinaczki możesz zacząć następnego dnia lub kontynuować trasę od razu. Druga możliwość jest jednak odradzana zw względu na trudność pozostałego terenu. Jeśli zdecydujemy się, że Skrajny Granat nie będzie ostatnim punktem podróży i zdecydujemy się iść dalej, musimy mieć na uwadze, że nie będzie już możliwości powrotu. Skrajny Granat wiedzie już prosto na koniec Orlej.

Samo zejście ze Skrajnego Granatu nie będzie trudne, mimo osypującego się spod nóg podłoża. Teren zabezpieczony jest dodatkowymi wspornikami, jakie stanowią łańcuchy. Granacka Przełęcz zostaje zatem zdobyta raczej bez przeszkód. Znajduje się ona pod ścianą Wielkiej Orlej Turniczki, która jest naszym kolejnym celem. Tutaj również pomagają nam żelazne wsporniki. Orla Przełączka Niżna zostaje zdobyta po pokonaniu dość długiej drabinki, która oczywiście nie jest dziełem natury. Wejście na drabinkę jest proste, ale wymaga pokonania własnych barier lękowych. Orlą Basztę należy obejść granią od południowej strony.

Ósmy odcinek: Pościel Jasińskiego – Buczynowe Czuby – Przełęcz Nowickiego

Pokonujemy zbocze Orlej Baszty i wkraczamy w Pościel Jasińskiego. Ta przyjemna nazwa kryje w sobie zieloną przełęcz. Droga na Buczynowe Czuby nie jest łatwa, mimo szeregu zabezpieczeń. W tym miejscy jest stromo i niebezpiecznie. Wystarczy się poślizgnąć, by zakończyć wyprawę na Orlą nie tak, jak się oczekiwało… Uwaga pozwoli nam dojść szczęśliwie na Przełęcz Nowickiego. Jak bardzo trudna dalej będzie Orla Perć? Mapa może okazać się bardzo pomocna na tym odcinku, jak właściwie na każdym, tworzącym Orlą. Naprawdę warto o niej pamiętać, chyba że wspinamy się z osobą, która świetnie zna całą trasę.

Dziewiąty odcinek: Wielka Buczynowa Turnia – Mała Buczynowa Turnia

Przełęcz Nowickiego stanowiła swego rodzaju granicę między Buczynowymi Czubami a Wielką Buczynową Turnią. Na Buczynową Turnię wspinamy się od południowej strony, charakterystycznym zboczem. Z początku droga jest dość wygodna i prosta, ale szybko pojawiają się szczeliny zabezpieczone łańcuchami. Trudno jest również przedostać się z Wielkiej Turni na Małą Buczynową Turnię. Teren naprawdę łatwo się osypuje, co utrudnia utrzymanie równowagi. Pod koniec ścieżka znowu staje się łatwiejsza, a my szybko zmierzamy do końca naszej wymagającej wycieczki.

Na każdym odcinku trasy może zdarzyć się mały zator spowodowany dużą ilością turystów, którzy zdecydowali się na wysiłkowy spacer Orlą. Warto zaopatrzyć się w cierpliwość, nikogo nie pospieszać i nie pospieszać również siebie. W towarzystwie trzeba zwiększyć swoją uwagę i pilnować, by nie potrącić sąsiada lub samemu nie zostać potrąconym.

Dziesiąty odcinek: Ptak – Kopa pod Krzyżnem – Przełęcz Krzyżne

Kiedy zdobędziemy szczyt Małej Buczynowej Turni, będzie już znacznie łatwiej. Najpierw jednak należy zmierzyć się z dość silną ekspozycją. Łagodnie i ostrożnie należy przejść Turnię Ptak i Kopę pod Krzyżnem, które doprowadzą nas do Przełęczy Krzyżne. Tam kończy się nasza trasa. Żółtym szlakiem możemy skierować się na lewą stronę, gdzie ścieżka prowadzi do schroniska Murowaniec. Możemy również skierować się na stronę prawą, gdzie również żółtym szlakiem dostaniemy się do schroniska w Dolinie Pięciu Stawow.

Niektórzy uważają właśnie ten drugi etap wspinaczki za najpiękniejszy. Bez wątpienia dzieje się w nim więcej. Trzeba jednak przyznać, że także przemykając przez Kozią Przełęcz, patrząc na Kozi Wierch z bliska i oddali: cała trasa jest wspaniałą, godną zapamiętania przygodą.

Orla Perć: jak się przygotować?

Chcąc bezpiecznie przemierzyć Orlą Perć, należy przygotować się nie tylko pod względem sprzętu, ale również własnych umiejętności i kondycji. Właściwie od stanu własnego organizmu trzeba zacząć. Wędrując Orlą Percią stajemy się uczestnikami prawdziwie obciążającej podróży o własnych siłach. Nawet najlepszy strój i buty nie zastąpią nam siły mięśni i wydolności organizmu. Jak zatem przygotować się do starcia z niebezpiecznym, ale niezwykle kuszącym szlakiem turystycznym w Tatrach?

• Uczciwie oceń swoje możliwości kondycyjne i popracuj nad nimi. Podczas przygód na Orlej Perci to właśnie Twoje ciało będzie najważniejszym czynnikiem, na którym będziesz mógł się wspierać.
• Orla Perć będzie na miarę Twoich możliwości, kiedy pierwsze przygody z ekstremalnymi trasami w górach będziesz mieć już za sobą. Zacznij od prostszych szlaków.
• Zadbaj o odpowiedni sprzęt do wspinaczki. Raki i czekany okażą się bardzo pomocne. Mimo usprawnień i zabezpieczeń na szlaku warto mieć również własne pomoce, które dobrze znasz i możesz się nimi sprawnie posługiwać.
• Standardowo, jak to w górach, przydatny będzie odpowiedni strój termiczny. Oddychające, szybko schnące ubrania zapewnią Ci maksymalny komfort podczas przemierzania każdego odcinka na szlaku Orlej Perci.
• Nie zapomnij również o butach z twardą podeszwą, które będą chronić stopy przed skaleczeniem na szlaku.
• Mierząc się z Orlą Percią, koniecznie należy również pamiętać o mapie i jedzeniu. A jak o jedzeniu mowa to również zapasy wody są niezbędne, by wycieczka z domieszką adrenaliny miała pomyślne zakończenie.

Przez wielu Orla Perć nazywana jest polską Via Ferrata, jednak mimo udogodnień i zabezpieczeń, Orlą można uznać za znacznie trudniejszą. Każdy odcinek wymaga nie tylko doskonałej techniki, umiejętności, ale również odwagi. Wspinamy się po bardzo eksponowanym szlaku i mamy świadomość tego, że jest to miejsce, w którym z łatwością można stracić życie. Należy więc przygotować się nie tylko od technicznej strony, ale również zadbać o własną kondycję psychiczną. Wspinaczka górska to nie skok na bungee. Tutaj bardzo dużo zależy od Ciebie, a spadanie w dół, mimo zabezpieczenia, może skończyć się bardzo poważnymi obrażeniami.

Specjaliści mocno zwracają uwagę, by nie ignorować niebezpieczeństw, jakie mogą stać się naszym udziałem na trasie Orlej. W sieci można znaleźć również specjalny film przygotowany przez Tatrzański Park Narodowy i Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Film pokazuje, jak należy odpowiednio przygotować się do wyprawy i jak sobie ją podzielić, zgodnie z własnymi możliwościami. Specjaliści zwracają uwagę, że najczęstszą przyczyną wypadków jest nieodpowiednie przygotowanie: niedostatki sprzętowe, brak umiejętności oraz niedostateczna kondycja. Blisko 10% wypadków na całej trasie stanowią zasłabnięcia!

Orla Perć pogoda

Nawet dzieci wiedzą, że pogoda w górach zmienną jest. To nie pogłoska i nie stereotyp. Słoneczny dzień w jednej chwili może zmienić się w pogodę zagrażającą ludziom na szlaku Orlej Perci. Czy można ochronić się przed tym ryzykiem? Tak. Należy sprawdzać aktualne dane pogodowe i odpowiednio planować wycieczkę. Kiedy prognozy pogody mówią, że lepiej nie pojawiać się tego dnia na szlaku, posłuchaj ich. Sam deszcz może spowodować wiele ryzyka, ponieważ stwarza idealne warunki do utraty równowagi. Poślizgnąć się na skałach jest łatwo również w pełnym słońcu, to fakt, ale w czasie deszczu możemy nie zapanować nad stratą równowagi.

Najlepiej na Orlą Perć wspinać się oczywiście w sezonie letnim, kiedy ryzyko ulewnych deszczy jest niewielkie, a pogoda całkiem przyjemna. Oczywiście wspinaczka w pełnym słońcu również ma swoje wady. W żadnym wypadku nie można zapomnieć o nakryciu głowy i odpowiedniej ilości wody. Kiedy zostawimy Kozi Wierch za sobą, trasa będzie stawała się coraz mniej stabilna. Osypujące się drobne skałki będą znacznym utrudnieniem, na które nie ma wpływu pogoda. Czy słońce, czy deszcz, łatwo w tych rejonach o niebezpieczny poślizg. Ładna pogoda oferuje oczywiście piękniejsze widoki i więcej możemy zobaczyć podczas wędrówki. Bądźcie jednak przygotowani na to, że na niektórych, mocno eksponowanych odcinkach, nie będziecie mieli odwagi, by uwolnić ręce od trzymania skał i zrobić kilka zdjęć.

Czy Orla Perć to szlak dla każdego?

Informacje o tym, że Orla Perć to miejsce śmiertelnych wypadków znacznie przekraczających średnią jednych odstrasza, a dla innych stanowi wyzwanie. Czy to szlak dla każdego? Oczywiście nie. Czy można komuś zabronić wejścia na Orlą Perć? Niestety nie. Jak się domyślacie, przyczyną wielu nieszczęśliwych zdarzeń na szlaku turystycznym nie jest jego trudność, a brak rozwagi ze strony turystów. Co było i jest najczęstszą przyczyną wypadków na słynnym odcinku?

• Kiepska ocena własnej kondycji i umiejętności. Ludzie zdają się zapominać, że są tylko ludźmi, co doprowadza do dotarcia na sam skraj własnej wytrzymałości. Przyczyną wielu wypadków jest zmęczenie lub poddanie się organizmu.
• Kolejną przyczyną nieszczęść na Orlej Perci jest złe przygotowanie do wędrówki. Brak odpowiedniej ilości jedzenia i wody, zły strój, brak mapy i akcesoriów, które w chwilach podbramkowych stanowią nieocenioną pomoc.
• Za część wypadków na Orlej Perci odpowiada oczywiście sama natura. Lawiny, zła pogoda, osuwające się skały.
• W górach należy zachować ogromną uwagę i poruszać się ostrożnie. Brak odpowiedniej czujności wiele osób przypłaciło życiem. Na śliskiej powierzchni szlaku niezwykle łatwo jest się poślizgnąć i nie potrzeba żadnej większej filozofii, by to zauważyć.

Do wszystkich, którzy nie mają pewności do tego, jak daleko sięgają ich zdolności kondycyjne i wspinaczkowe, apelujemy o wybranie innych szlaków, których w Tatrach jest przecież mnóstwo. Orlą Perć zawsze będzie można przemierzyć za kilka lat, stosując się uprzednio do odpowiednich przygotowań. Góry od lat pokazują, że są zupełnie nieprzewidywalnym dziełem natury. Człowiek może co prawda dostać się na najwyższy szczyt, natomiast nie oznacza to, że cokolwiek choć trochę poskromił góry. Na górskich wysokościach człowiek jest delikatny i bezwolny niemal jak trzcina na wietrze. To oczywiście zapewnia niesamowite uczucie adrenaliny, jednak nadmiar adrenaliny niekoniecznie jest zdrowy, co trzeba mieć na uwadze.

Niektórzy wspominają Orlą jako drogę przez góry, która jest bardzo trudna do pokonania i niebezpieczna. Inni z kolei uważają, że wędrówka przez skalne półki i szczeliny wcale nie była tak wielkim wyzwaniem, jak się spodziewali. Ostateczny wniosek na pewno zależy od stopnia przygotowania, doświadczenia oraz pogody, na jaką się w górach trafiło. Jednym słowem, przygotowanie to więcej jak połowa sukcesu. Czy warto zdecydować się na taką przygodę? Jeśli masz już za sobą podobne doświadczenia i nie będziesz w górach pierwszy raz: zdecydowanie tak! Nieco inaczej rzecz ma się, kiedy Orla ma być dla Ciebie pierwszą sposobnością poznania gór. Wtedy na pewno musisz zacząć od czegoś o wiele prostszego i oczywiście bezpieczniejszego.

Zdjęcia pochodzą z serwisu Pixabay.pl