O Via Ferratach mogłeś co nieco słyszeć, ponieważ są to popularne szlaki turystyczne w Europie. Od klasycznych tras wspinaczkowych Via Ferratę odróżnia stalowa lina asekuracyjna, która ułatwia wspinaczkę. Nie oznacza to, że szlak turystyczny nie stwarza ryzyka. Żelazna Perć to bezpieczny sposób wspinaczki dla miłośników adrenaliny. Wciąż jednak wymaga odpowiedniego przygotowania, odpowiedzialności i sprzętu. Dowiedz się więcej, czytając poniższy tekst!
Spis treści
Via Ferrata, co to jest?
Via Ferraty to inaczej ścianki wspinaczkowe w górach. Wspinaczka na tak dużych wysokościach bez zabezpieczenia mogłaby skończyć się śmiercią, ale dzięki stalowej linie oraz odpowiedniemu wyposażeniu, wspinacze są względnie bezpieczni. O tym, co może im grozić, powiemy sobie niżej. Via Ferraty umożliwiają wspinaczkę na pionowe ściany znajdujące się wysoko w górach. Niesamowite widoki oraz uczucie, że przy ścianie trzyma Cię tylko siła Twoich rąk oraz nóg, stanowią prawdziwy zastrzyk adrenaliny. I właśnie po to warto odwiedzić tego typu szlak turystyczny. Jeśli nie jesteś miłośnikiem takich wyzwań, jak intensywna wspinaczka co najmniej kilkaset metrów nad ziemią, zostaw sobie tradycyjne szlaki turystyczne. Via Ferrata nie jest dla każdego, ale zdecydowanie cieszy się bardzo dużym powodzeniem wśród turystów.
Via Ferrata dla początkujących
W Europie dostępne są Via Ferraty dla początkujących, jednak zdecydowanie nie jest to wyzwanie dla zupełnie zielonych. We wspinaczce liczy się siła mięśni i dobra kondycja. Mimo zabezpieczenia, na Via Ferracie polegasz na sobie. Lina asekuracyjna nie chroni Cię przed odpadnięciem ze ściany, a na Via Ferratach ryzyko odpadnięcia jest bardzo duże. Dzięki odpowiedniemu wyposażeniu, takiemu jak lonża i uprząż, jesteś chroniony przed śmiertelnym roztrzaskaniem się o skały.
Niektóre Ferraty są pokonywane przez całe rodziny z dziećmi. Są to miejsca o dużym stopniu łatwości, ale nawet dzieci są do tego przygotowane. Są to zwykle osoby, których rodzice znają się na wspinaczce i zarażają maluchy swoją pasją. Odpowiedzialność rodziców jest tutaj kluczowa. Popularne Via Ferraty dla początkujących są na przykład w Niemczech.
Oznaczenia stopnia trudności na Via Ferracie
Via Ferraty różnią się między sobą stopniem trudności, podobnie jak drogi wysokogórskie mają różne oznaczenia. Warto znaleźć się na Via Ferracie o stopniu trudności dostosowanym do własnych umiejętności wspinaczkowych. Stopień trudności Via Ferrat określa się literami alfabetu.
Ferraty oznaczone literą A
Via Ferraty oznaczone literą A to najprostsze ścianki wspinaczkowe, jednak do ich zdobywania i tak potrzebne jest doświadczenie wysokogórskie. Trudniejsze odcinki mają specjalne zabezpieczenia w postaci klamer.
Ferraty oznaczone literą B
B to Via Ferrata o większym poziomie trudności i różnica jest zauważalna. Do wspinaczki na tę ścianę potrzeba już dużego doświadczenia, jeśli chodzi o wspinaczkę w górach. W Via Ferracie o stopniu trudności B są już odcinki o dużej ekspozycji. Dłuższe fragmenty są oczywiście dodatkowo zabezpieczone i wyposażone w dodatkowe usprawnienia do wygodnej wspinaczki.
Ferraty oznaczone literą C
Od stopnia trudności C zaczyna się Via Ferrata, do której potrzebna jest kondycja, odporność na ekspozycję i duża siła rąk. Tutaj konieczne jest także korzystanie z lonży. Ten rodzaj wspinaczki określa się jako trudny.
Ferraty oznaczone literą D
Na szlak o stopniu trudności D decydują się wyłącznie osoby doświadczone, których możemy nazywać specjalistami od wspinaczki. Raczej nie jest to ścianka na 1 raz! Bardzo często ludzie asekurują się dodatkowo liną.
Ferraty oznaczone literą E
Ferraty oznaczone symbolem E opisywane są jako skrajnie trudne. W dodatku to jeszcze nie najtrudniejszy rodzaj! Do pokonania Via Ferraty E potrzeba jest doskonała kondycja, zdrowie oraz odporność psychiczna na długotrwałą ekspozycję. Taka ścianka zabiera dużo czasu i wymaga znacznego użycia siły.
Ferraty oznaczone literą F
Ostatnim, najtrudniejszym stopniem trudności w Via Ferratach jest ścianka oznaczona literą F. W tym przypadku należy zachować ogromną ostrożność i być swego rodzaju mistrzem wspinaczki. Via Ferraty tego typu należą już do sportów ekstremalnych. Miłośnicy wspinaczki muszą być pewni siebie, doskonale znać odpowiednie techniki oraz umieć sprawnie posługiwać się liną.
O tym, jak trudno wspiąć się na wybraną Via Ferratę, decyduje kilka czynników. Przede wszystkim, ile czasu przeciętnie potrzeba do pokonania całej drogi. Jaka jest wysokość i długość Ferraty? Być może masz świetną kondycję, ale wspinaczka po ścianie Ferraty będzie dla Ciebie nowością? Nie warto porywać się od razu na najwyższe stopnie trudności. Via Ferrata sklasyfikowana do grupy A również jest niezłym wyczynem. Od tego warto zacząć.
Warto wiedzieć, że nawet trasa A może mieć odcinek oznaczany jako C! Bardzo często Ferraty dają możliwość wycofania się przed danym, trudniejszym odcinkiem. Zwykle najtrudniejsze odcinki to te z największą ekspozycją. Ludzie często korzystają z możliwości odwrotu przy trudniejszym odcinku, co jest mądrą decyzją. Zgodę na przejście trudnym fragmentem wyrazisz następnym razem!
O trudności decyduje również budowa Ferraty: kruchość skał, ekspozycja, fragmenty wymagające użycia siły. Ferraty dostępne w różnych państwach mają różne zabezpieczenia, co też decyduje o tym, jak łatwo będzie się po nich wspinać. Osoby, dla których bardzo ważne jest poczucie bezpieczeństwa podczas wspinaczki, powinny wybierać takie drogi, które dają możliwość odwrotu. Dzięki temu nie będzie konieczne, by zakończyć wspinaczkę na samym szczycie. Możliwość zrezygnowania z dalszej drogi w każdym momencie daje cenny komfort psychiczny, który może być Ci bardzo potrzebny, zwłaszcza na początku.
Czy Via Ferrata jest niebezpieczna?
Via Ferraty są fragmentami skał w górach zaadoptowanymi na ścianki wspinaczkowe przez człowieka. To fragmenty, które spełniają odpowiednie wymogi oraz są wyposażone w sieć zabezpieczeń, czyli zespół stalowych lin, pod które podpina się własny sprzęt. Czy Via Ferrata jest niebezpieczna? Teoretycznie nie. W praktyce znaczenie ma sporo czynników.
- Via Ferraty wymagają bardzo dobrej kondycji i przede wszystkim silnych rąk. Raczej nie jest to sport dla osób, które nigdy nie miały do czynienia ze ścianką wspinaczkową.
- Osoby chcące sprawdzić swoje siły na Via Ferracie powinny być przyzwyczajone do warunków panujących wysoko w górach. Inne ciśnienie, znaczna wysokość (osoby z lękiem wysokości mogą dostać ataku paniki) oraz totalna ekspozycja. Kiedy zdarzy Ci się odpaść ze ścianki, będziesz wisiał nad przepaścią.
- Sprzęt do Via Ferraty nie musi być Twoim własnym. Wiele firm umożliwiających wspinaczkę wypożycza sprzęt. Warto skorzystać również z usług przewodnika, który wyjaśni, jak się tym sprzętem posługiwać i będzie stanowił wsparcie podczas wspinaczki.
- Wspinaczka na Via Ferratach jest bezpieczna, bo dba o to szereg ludzi i odpowiednia budowa Via Ferrat. Wciąż jednak niefortunne odpadnięcie ze skały może skończyć się kontuzją i poobijanym ciałem. Dobrze jest wiedzieć, jak umiejętnie upadać i korzystać z uprzęży oraz liny, czego też nauczy Cię przewodnik.
Po Via Ferratach trzeba wspinać się powoli. Nie warto robić tego na czas, zwłaszcza jeśli jest to nasz pierwszy raz. Wyposażeni w liny i kask powinniśmy spokojnie, we własnym tempie i pełnym skupieniu pokonywać każdy odcinek.
Via Ferrata w Polsce?
Via Ferrata Polska? W naszym kraju nie można mówić o Via Ferratach. Nasze przystosowane ścianki, na przykład Orla Perć w Tatrach, nie mają liny poręczowej autoasekuracyjnej. Oznacza to, że nie są to do końca Via Ferraty, chociaż wiele miłośników wspinaczki tak właśnie je nazywa. Na szczęście, jeśli zależy Ci, by mieć możliwość autoasekuracji, z Polski na Via Ferraty nie jest daleko.
Via Ferrata Niemcy
Nasi zachodni sąsiedzi mogą się pochwalić kilkoma ściankami o różnym stopniu trudności. Popularne Via Ferraty to między innymi Nonnensteig w Jonsdorfie oraz specjalnie przygotowana ścianka wspinaczkowa w Górach Łużyckich: Alpiner Grat. Te dwie popularne Ferraty należą również do jednych z najłatwiejszych, stąd ich duże powodzenie wśród turystów.
Via Ferrata Czechy
W Czechach o Via Ferracie można mówić od 2014 roku. Łatwy dostęp do tej Via Ferraty mają również Polacy, ponieważ ścianka znajduje się około 40 km od granicy z Polską. Żelazna Ściana znajduje się w miasteczku Semily i odwiedza ją bardzo wielu Polaków. Vodní Brana jest malowniczo położona i wspinanie się po niej to prawdziwa (chociaż wymagająca) przyjemność. A jeśli ciekawią Cię jeszcze inne Ferraty, koniecznie odwiedź miasteczko Děčin, gdzie zorganizowano aż 16 różnych ekstremalnych ścianek do wspinaczki.
Via Ferrata Włochy
O Via Ferracie wiemy dzisiaj dzięki Włochom, bo to właśnie tam zapoczątkowano tego typu rozrywkę i zabezpieczone ścianki do wspinaczki. We Włoszech działa do kilkudziesięciu Ferrat w jednej okolicy! W celu zdobycia jednej z pierwszych ścianek, warto odwiedzić Dolomity. W tych górach znajduje się wiele ścianek o różnym stopniu trudności. Swoich sił wypróbować mogą zarówno początkujący, jak i doświadczeni wspinacze. W przypadku tak dużego wyboru, należy zasięgnąć informacji przed wspinaczką na wybraną ściankę. Nie każda Żelazna Ściana nadaje się na pierwszą podróż.
Bez względu na to, czy jesteś wyposażony w najlepsze liny, uprząż i cały sprzęt do wspinaczki, to od Ciebie zależy, jakiemu stopniu trudności podołasz. Sprzęt jest ważny, na niektórych Ferratach obecność liny konieczna, ale najważniejsza jest Twoja wytrzymałość i kondycja.
Via Ferrata Francja
We Francji również możemy mówić o wielu Via Ferratach, ponieważ znajdziemy ich tam aż 8. Stopień trudności również wybieramy sami. Ferraty we Francji są określane jako nowoczesne i bardzo urozmaicone. Żelazna Ściana znajdująca się w Sabaudii stanowi piękny punkt widokowy prosto na Mont Blanc! Warto również odwiedzić Chamonix, czyli bardzo popularne górskie miasteczko turystyczne w kraju. W Chamonix czeka Cię sporo atrakcji sportowych i piękne widoki!
Więcej informacji szukaj na stronie Via Ferraty, do której chcesz się udać. W sieci nie brakuje również recenzji na blogach oraz opinii innych podróżników. W ten sposób masz szansę wybrać to miejsce, do którego masz najlepszy dostęp i gdzie znajduje się Ferrata o odpowiednim dla Ciebie stopniu trudności.
Sprzęt do Via Ferraty
Jak wspominaliśmy wyżej, urządzenia do wspinaczki po Via Ferratach wypożyczane są przez przedsiębiorstwa wspinaczkowe, gdzie dostępni są również przewodnicy. Jeżeli wspinasz się często i lubisz korzystać z dobrego, znanego sprzętu, możesz samodzielnie zaopatrzyć się w odpowiednie akcesoria.
- Uprząż jest elementem towarzyszącym przy typowej wspinaczce po ścianie Ferraty. Zadbaj o to, by była w miarę lekka. Dzięki temu nie będzie stanowiła dużego ciężaru i ułatwi wspinaczkę podczas upalnego lata.
- Lina nie jest konieczna na każdej Ferracie i stanowi element większego, bardziej zaawansowanego wyposażenia do wymagających ścianek. Posiadanie liny będzie jednak korzystne zawsze, ponieważ nigdy nie wiadomo tak naprawdę, kiedy może się przydać. Lina do wspinaczki powinna mieć około 30-40 metrów długości.
- Lonża stanowi najważniejszy element zdobywania Via Ferraty. To właśnie lonża amortyzuje i zmniejsza siłę upadku w czasie odpadnięcia od ściany.
- Kask jest elementem, którego nie trzeba chyba dodatkowo wyjaśniać. Przed urazami głowy zawsze trzeba się maksymalnie chronić.
- Wygodny i odpowiedni strój, na który składają się obcisłe, oddychające ubrania. Taki strój zmniejsza ryzyko zahaczenia się o skały. Ułatwia też wspinaczkę podczas silnego wiatru. Dobrym pomysłem są również rękawiczki, które chronią dłonie przed otarciami i ułatwiają wspinaczkę.
- Buty do wspinaczki, które zapewnią dobrą przyczepność i komfort. Ważne jest, by miały twarde podeszwy. Dzięki temu nie będzie groziło nam ryzyko uszkodzenia stopy przez ostre, wystające skałki.
- Dla bardziej zaawansowanych pasjonatów konieczne będzie również wyposażenie się w czekan i raki do wspinaczki wysokogórskiej. Imponujące ścianki wspinaczkowe są położone wysoko w górach, stąd trzeba być przygotowanym na możliwość zalegających warstw śniegu również latem.
- Przydatny będzie również wygodny i pojemny plecak, w którym schowasz wszystkie te rzeczy. Lina i raki nie zawsze będą potrzebne, ale będziesz je mieć ze sobą. Również wodę i jakiegoś batonika energetycznego do zjedzenia na szczycie trzeba gdzieś zapakować.
Via Ferraty są bez wątpienia ogromnym zastrzykiem adrenaliny i bardzo interesującym sportem. W końcu tylko tutaj wysiłek fizyczny połączony jest z niesamowitym widokiem z góry. Dla mniej odpornych na adrenalinę osób polecamy jednak tradycyjną wspinaczkę górską, która również dostarcza wielu emocji.
Wady i zalety wspinaczki na Via Ferracie
Jak wszystko, również wdrapywanie się na Via Ferraty, maswoje wady i zalety. Odmienne warunki panują na każdych dostępnych Via Ferratach, jednak można założyć z góry te elementy, które mogą nam się nie podobać, a które wręcz przeciwnie. Na początek wymienimy sobie wady wspinaczki po Żelaznej Ścianie.
- Chociaż jesteś bezpieczny od śmiertelnego upadku to wciąż jesteś narażony na upadek, który skończy się poważną kontuzją. Na Via Ferraty muszą zatem wspinać się ludzie, którzy są pewni swoich umiejętności.
- Ze względu na to, że Ferraty nie ma w Polsce, musimy zorganizować sobie wakacje za granicą. W tym celu konieczne jest odłożenie większej ilości pieniędzy.
- Po Via Ferratach nie można się wspinać, kiedy pada deszcz. Warunki są wtedy zbyt niebezpieczne, dlatego wystosowano w tym celu oficjalny zakaz. Jeżeli skrupulatnie zaplanowałeś wyjazd, ale masz pecha do pogody, to będziesz musiał odłożyć swój plan wspinaczki z dodatkiem adrenaliny na inny termin.
- Ferraty mogą stanowić duże obciążenie fizyczne, ale również psychiczne. Tak naprawdę nie wiesz, ile jesteś w stanie znieść i dopiero na ściance przekonasz się o tym.
- Via Ferraty są wbrew pozorom całkiem popularne. Oznacza to, że na ściance może wymijać Cię grupka innych ludzi. To może być stresujące i rozpraszające.
Via Ferraty cieszą się coraz większą popularnością z roku na rok. Wygląda na to, że każdy miłośnik wspinaczek wysokogórskich zdobywa się w końcu na to, by osiągnąć szczyt Ferraty. To wyzwanie dla każdego, któremu towarzyszy wielki wysiłek, ale też wiele pozytywnych doświadczeń.
- Nie tylko adrenalinowy zastrzyk, ale również sprawdzenie własnych możliwości oraz piękne krajobrazy dookoła będą źródłem pozytywnej energii i dobrego samopoczucia.
- Poszukując Via Ferraty za granicą, siłą rzeczy zaplanujesz cały urlop w jej okolicy. To doskonała okazja do aktywnego wypoczynku i poznania nowych miejsc.
- Sprawdzian kondycji za pomocą Ferraty to świetny sposób na zobaczenie swoich mocnych i słabych stron. Jeśli wspinaczka naprawdę Cię pasjonuje, w ten sposób masz szansę sprawdzić swoje umiejętności i zdobyć wiedzę o tym, co musisz poprawić.
- Każdy, kto zna Via Ferraty, z pewnością Ci powie, że warto spróbować wspinaczki po Żelaznej Ścianie. W przypadku przejścia całej ścianki odczuwa się niesamowitą satysfakcję i przyjemne zmęczenie. Szeroko uśmiechnięte twarze zdobywców mówią same za siebie.
Wyprawę w celu zdobycia Ferraty często podejmują osoby, które znają i lubią góry. Długie spacery po górach dają dobrą podstawę do mocnej kondycji. Swoich sił warto spróbować najpierw na sztucznych ściankach wspinaczkowych, gdzie najprościej jest również wzmocnić ręce oraz przezwyciężyć lęk przed ekspozycją.