Hrebienok – słowacka gubałówka

Smokowieckie Siodełko – Hrebienok

Położenie Hrebienoka, nazywanego też Smokowieckim Siodełkiem (lub po prostu Siodełkiem) to Tatry Wysokie na Słowacji. Hrebienok leży na wysokości 1285 m n.p.m. Na szczyt, zwany słowacką Gubałówką, dojedziemy kolejką terenowo – linową, a początkiem wycieczki jest Stary Smokowiec. Kolejka to oczywiście dodatkowa atrakcja, ale przy pięknej pogodzie polecamy wybrać się zamiast tego na spacer (niewymagający kondycyjnie), i podziwiać roztaczające się dookoła widoki, m.in. na najwyższy tatrzański szczyt Gerlach. Kolejką na Hrebienok wjedziemy przez cały rok, z wyjątkiem krótkich przerw technicznych na wiosnę i jesień. Czas wjazdu to niecałe 10 minut, przejazd jest płatny w kasie przy stacji, lub przez internet. Odjazd na Hrebienok odbywa się co pół godziny. Kolejka od stacji dolnej na wysokości 1025 m, do stacji górnej na wysokości 1263 m, pokonuje ponad 200 metrów wysokości, długość trasy wynosi ok. 2 km, a średnie nachylenie terenu to 12%.

Nazwę Hrebienok ze słowackiego tłumaczy się jako… siodełko. Jest on płaskim fragmentem w grani Sławkowskiego, miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów. Na górnej stacji kolejki na wierzchołku znajduje się hotel i restauracja, a nieco poniżej słowackie schronisko – Bilíkova chata.

Na wierzchołku krzyżuje się kilka szlaków, m.in. na Sławkowski Szczyt, szlak Tatrzańskiej Magistrali oraz prowadzący do Wodospadów Zimnej Wody. Stąd też w 30 minut możemy dotrzeć do Rainerowej Chaty.

Również zimą Hrebienok to wspaniałe miejsce na odpoczynek. Jednak wyprawa przy niskiej temperaturze zwiększa ryzyko oblodzenia trasy – zwłaszcza jeśli chcemy dojść w okolice Wodospadów Zimnej Wody. Należy zabrać ze sobą raki. Zimowe atrakcje? Po pierwsze, co roku powstaje świątynia wyrzeźbiona w lodzie – do tej pory m.in. Sagrada Familia Antonio Gaudiego w Barcelonie, Bazylika św. Piotra w Watykanie, Katedra Notre- Dame w Paryżu. Zimą miejsce otwarte jest codziennie, a wstęp do świątyni oraz sąsiadującej sali z innymi rzeźbami jest bezpłatny. Dla miłośników pory zimowej, otwarty jest także tor saneczkowy. Hrebienok jest także kurortem narciarskim.

Trasa spacerowa na słowacką gubałówkę

Ze Starego Smokowca kursuje na Hrebienok kolejka linowo – terenowa i to jest najszybszy sposób na zdobycie góry. Wejście zajmuje za to niecałą godzinę i roztacza przepiękne widoki na Tatry Słowackie. Najczęściej, przy chęci wejścia na Hrebienok, zaplanowanie trasy obejmuje też Rainerową Chatę i Wodospady Zimnej Wody. Wycieczka ma charakter spacerowy. W zależności od chęci, czasu i kondycji, można wrócić na Hrebienok – zielonym szlakiem za Wielkim Wodospadem, lub zejść przez Dolinę Zimnej Wody do Tatrzańskiej Leśnej. Do miejsca startu przejedziemy wtedy “elektriczką”.

Stary Smokowiec jest niewielką miejscowością turystyczną, będąca częścią miasta Wysokie Tatry. Podejście na Hrebienok prowadzi zielonym szlakiem ze Starego Smokowca, wzdłuż kolejki. Wiedzie on krętą, asfaltową drogą, zamkniętą dla ruchu samochodowego, lub też – druga opcja – skrótem wzdłuż torów, omijającym górskie serpentyny. Szlak to nieco ponad 2 km trasy. Czas przejścia, niezależnie od wybranego wariantu, jest bardzo zbliżony. Czas wejścia na gubałówkę to ok. 1 godzina, a zejścia – ok. pół godziny.

Przejście leśną ścieżką

Trasę rozpoczynamy w Starym Smokowcu. Od stacji kolejki elektriczki kierujemy się w lewo, przechodząc przez główną ulicę. Po prawej stronie mijamy wizytówki Starego Smokowca – majestatyczny, ponad 100 – letni hotel Grand oraz stary, drewniany kościółek. Za nim skręcamy lekko w prawo i kierujemy się na zielony szlak. Kieruje on w górę, gruntową dróżką, nachylenie jest umiarkowane i nie powinno sprawiać większych trudności. Idziemy cały wzdłuż torów, jakbyśmy jechali kolejką, aż do wejścia na wypłaszczony teren – Hrebienok.

Przejście drogą asfaltową

W tym wariancie również rozpoczynamy wyprawę w Starym Smokowcu. Od przystanku elektriczki, mijając hotel, skręcamy tym razem przed kościołem, lekko w lewo, a po chwili w prawo – cały czas drogą asfaltową. Nachylenie trasy również tutaj nie przysparza sporej zadyszki, ale trasa prowadzi pod górę. Tą trasą podjeżdżają także rowerzyści oraz osoby na hulajnogach (wypożyczalnia znajduje się na górze). Asfaltowa droga prowadzi aż na Hrebienok.

Na górze czeka platforma widokowa – wyasfaltowany taras oraz całe turystyczne zaplecze – wszystko, czego dusza zapragnie! Znajduje się tutaj otwarta dla turystów restauracja, sklepik z pamiątkami turystycznymi oraz dom wczasowy, który jest często miejscem wypadowym na szlaki prowadzące na szczyty Tatr Wysokich. Rozpościerają się tutaj widoki na dolinę Popradu oraz Łomnicę i Pośrednią Grań z drugiej strony. Nie tylko wchodząc możemy podziwiać Hrebienok: kamera, która znajduje się tutaj, relacjonuje 24 / 7 w internecie widoki.

Od tarasu, zaledwie kilka minut marszu dzieli nas od Schroniska Bilíka (Bilíkova Chata), które znajduje się na wysokości 1255 m. Prowadzi do niej szlak zielony, pomiędzy drzewami.

Z siodełka dalej szlak zielony poprowadziłby nas do Rainerowej Chatki – również gęsto odwiedzanego przez turystów punktu. Od Siodełka do Rainerowej Chatki w obie strony przejdziemy w nieco ponad pół godziny. Wytyczona jest również trasa rowerowa.

Z Rainerowej Chaty, zielonym i żółtym szlakiem, można zejść do popularnych od ponad 100 lat słowackich Wodospadów Zimnej Wody (Vodopády Studeného potoka, Studenovodské vodopády. Jest to kilka niewielkich kaskad na potoku Zimna Woda. Idąc dalej od wodospadów i kierując się niebieskimi drogowskazami, możemy dojść do Staroleśniej Polany (Starolesnianska Poĺana) – na której stoi wspomniana Reinerowa Chata.

Od wierzchołka odchodzi również czerwony szlak Tatrzańskiej Magistrali, która prowadzi od Wielickiego Stawu, przez Dolinę Sławkowską na Hrebienok, a z gubałówki na północny zachód do Rainerowej Chatki (powyżej szlaku zielonego) i Schroniska Zamkovskiego.

Dla urozmaicenia, z Hrebienoka, od stacji kolejki, można wrócić… hulajnogami! Lub też sankami w porze zimowej.

Jadąc do Słowacji warto zakupić ubezpieczenie turystyczne, Jeśli byłaby konieczna interwencja górskich służb ratowniczych, nie będziemy wtedy indywidualnie obciążeni kosztami akcji.

Rainerowa Chatka i schronisko Bilíka – miejsca odpoczynku

Rainerowa Chatka jest jednoizbowym, kamiennym starym budynkiem. Najstarszym z zachowanych w Tatrach schronów turystycznych. Wybudowana została przez Jana Juraja Rainera w 1863 roku dla kuracjuszy, którzy regenerowali się w Starym Smokowcu, oraz dla turystów wracających od Wodospadów Zimnej Wody. Obecnie jest to muzeum nosiczów (tragarzy), i można tutaj zobaczyć ich sprzęty oraz zdjęcia. Obok chatki znajduje się luneta, która daje możliwość bliższego spojrzenia na widoczne stąd szczyty. Chatka znajduje się na Staroleśnej Polanie w Dolinie Zimnej Wody i położona jest na wysokości 1301 m.

Schronisko Bilíka zaś to drewniana chatka. Z tarasu budynku rozpościera się przepiękny widok na Łomnicę. Nazywana jest przez polskich turystów schroniskiem pod Siodełkiem. Położona na południowym stoku Sławkowskiego Szczytu i jest to pierwsze schronisko, które wzniosło Towarzystwo Karpackie.

Stary Smokowiec

Miejscowość ta to najstarsze z tatrzańskich miejsc rekreacyjnych. Położona jest u podnóża Tatr Wysokich na wysokości 1010 m. Nieopodal znajdują się nieco mniejsze, siostrzane miejscowości Nowy Smokowiec, Dolny Smokowiec, Górny Smokowiec.

Starego Smokowca założono w XVIII wieku. Obecnie głównym źródłem utrzymania miasteczka jest turystyka – w zimie narciarze i deskarze, w lecie głównie miłośnicy pieszych wycieczek. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych architektonicznie budynków w Starym Smokowcu jest Grand Hotel, stojący tutaj od 1904 roku.

Miasto słynie także ze źródełka, z którego wydobywana jest Smokowska woda mineralna. Jest także doskonałym punktem wypadowym do wypraw w góry i na tatrzańskie szczyty. Latem przyciąga miłośników relaksu, gdyż posiada bardzo rozbudowaną sieć hoteli i ośrodków SPA.

Ze Starego Smokowca prowadzi szereg szlaków turystycznych. Szlak zielony doprowadzi nas oczywiście na Hrebienok i do schroniska pod Siodełkiem w ok. 1 godzinę. Szlak niebieski poprowadzi do rozdroża pod Sławkowskim Szczytem w ok. półtorej godziny. Szlak żółty / zielony poprowadzi do Śląskiego Domu w nieco ponad trzy godziny.

Miasteczko to znajduje się ok. 60 km od Zakopanego i jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Wstęp do słowackiego Parku Narodowego w Tatrach jest bezpłatny.

Wodospady Zimnej Wody

Historyczna nazwa Wodospadów Zimnej Wody to Kolbachowe Wodospady (Kaltbach to po niemiecku zimny). Jest to zespół kilku niesamowicie malowniczych kaskad wodnych, utworzonych na polodowcowych skałach przez potok Zimną Wodę. Wodospady Zimnej Wody osiągają wysokość do 13 metrów, więc niewiele w wodospadowej skali, natomiast są to spore pod względem powierzchni wodospady. Po polskiej stronie Tatr znajdziemy znacznie potężniejszą wizytówkę – wodospad Wielka Siklawa. Kaskady Wodospadów Zimnej Wody spływają po olbrzymich głazach i tworzą głębokie zlewiska. Teren jest bardzo śliski, do tego zazwyczaj (zwłaszcza w sezonie) roi się tutaj od turystów, dlatego też jest to miejsce wielu tragicznych w skutkach wypadków.

Wodospady Zimnej Wody rozciągają się przez ok. 1,5 km spływają z wysokości od 1153 do 1276 m. Ich rozpiętość pionowa wynosi ok. 250 m. Patrząc od dołu, kolejno Wodospady Zimnej Wody to: Długi Wodospad (Dlhý vodopád), Wielki Wodospad (Veľký vodopád), Skryty Wodospad (Skrytý vodopád) oraz Mały Wodospad (Malý vodopád). Według niektórych przewodników, do grupy Wodospadów Zimnej Wody zaliczane są także dwa położone powyżej, na potoku Mała Zimna Woda, wodospady. Są to Wodospad Olbrzymi, który znajduje się tuż przy szlaku Magistrali Tatrzańskiej, oraz mniejszy, Troisty Wodospad, który znajduje się nieco niżej w lesie.

Jednym z najczęstszych wypadów w Tatry Słowackie, również są te właśnie wodospady. Tatry Wysokie po polskiej mogą jednak również pochwalić się niesamowitymi wodnymi kaskadami. Najczęściej kojarzonymi są Wodogrzmoty Mickiewicza, Czarnostawiańska Siklawica, Sikawka czy monumentalna, największa w Polsce Wielka Siklawica.

Jeśli to Wodospady Zimnej Wody są głównym punktem wycieczki na stronę słowacką, trasa zajmie ok. 2,5 do 3 godzin. Po podjeździe kolejką na Hrebienok, od razu czerwonym szlakiem ruszamy w kierunku Olbrzymiego Wodospadu, następnie przechodzimy wzdłuż potoku do wodospadów Wielkiego i Długiego (po drodze znajduje się także Rainerowa Chatka). Następnie z powrotem na Hrebienok.

Tatrzańska Magistrala

Tatrzańska Magistrala (Tatranská magistrála, Turistická magistrála) to wyznaczony w latach 30′, oznakowany czerwonym kolorem szlak turystyczny, który biegnie południowymi zboczami Tatr Wysokich, Jest niesamowicie popularny. Cała długość Tatrzańskiej Magistrali to 72 km! Szlak turystyczny ma długość 46 km i jest to najdłuższy szlak w całych Tatrach – zarówno jeśli chodzi o słowacką, jak i polską stronę. Co prawda trasa Tatrzańskiej Magistrali zaliczana jest do komfortowych i bez większych trudności, lecz z powodu swojej długości, optymalny czas przejścia całej trasy to aż 3–4 dni. Trasa jest niesamowicie atrakcyjna widokowo.

Szlak Magistrali rozpoczyna się (czy też kończy) w miejscowości Jałowiec w Tatrach Zachodnich. Prowadzi przez wyloty Doliny Żarskiej, a następnie Wąskiej i Bystrej. Dalej wiedzie od Podbańskiej do Trzech Źródeł i obok Jamskiego Stawu aż do Szczyrbskiego Jeziora. Następnie prowadzi do Popradzkiego Stawu i na Przełęcz pod Osterwą. Kolejny etap to przejście do Batyżowieckiego Stawu i dalej zboczami Gerlacha schodzi do hotelu górskiego Śląski Dom. Dalej szlak wiedzie stokami Granatów Wielickich i Sławkowskiego Szczytu na Hrebienok (Siodełko) i stąd już do dolnej części Doliny Małej Zimnej Wody. Końcówka to przejście zboczami Łomnickiej Grani do Łomnickiego Stawu i zboczami Huncowskiego Szczytu do Zielonego Stawu i dalej do Białego Stawu, gdzie znajduje się koniec (czy też początek) całej trasy. Zachodnim przedłużeniem Magistrali jest inny popularny szlak – biegnąca u podnóża gór Droga nad Łąkami. Trasa hest bezpieczna, wyjątkiem jest krótkie podejście i zejście z Przełęczy Rakuska Czuba (Sedlo pod Svist’ovku), ggdzie zastosowano zabezpieczenie w postaci łańcucha.

Sławkowski szczyt

Sławkowski szczyt to słowacki dwutysięcznik, położony na wysokości 2452 m. Jego wierzchołek należy do grani bocznej Wysokich Tatr i charakteryzuje go spora wysokość względna – ponad 950 metrów. Sławkowski szczyt należy do Wielkiej Korony Tatr. Wejście na szczyt można rozpocząć w Starym Smokowcu lub też bezpośrednio z wierzchołka Smokowieckiego Siodełka. Nazwa Sławkowski Szczyt pochodzi od znajdującej się nieopodal masywu wsi spiskiej Wielki Sławków.

Elektriczka

Elektriczka kolejna atrakcja, jaka znajduje się w okolicy. Jest ona kolejką w Tatrach po stronie Słowackiej, przebiegającą u podnóży gór. Kolejką dostaniemy się na ok. 20 różnych stacji trzema liniami! Łączy ona wszystkie miasta oraz osady, które są częścią większego miejskiego aglomeratu. Jest doskonałym sposobem na uniknięcie korków i opłat parkingowych przed wyjściem w góry. Dodatkowo, elektriczka zapewnia niesamowite panoramy widokowe z jednej strony, i widoki na majestatyczne tatrzańskie szczyty z drugiej strony.

Dolina Zimnej Wody

Dolina Zimnej Wody jest jednym z najchętniej odwiedzanych rejonów w całych słowackich Tatrach. Popularność tę zapoczątkował Jana Juraj Rainer (był on dzierżawcą Starego Smokowca), i zainicjował stworzenie całej sieci dróg spacerowych, aż do słynnych Wodospadów Kolbachu (dziś Wodospadów Zimnej Wody). Dolina Zimnej wody jest licznie odwiedzana przez turystów ze względu na swą łatwą dostępność – najbliżej i najłatwiej dojść tutaj turystom zakwaterowanym w Smokowcu czy Tatrzańskiej Łomnicy – dwóch największych bazach noclegowych okolicy. Sieć szlaków z czasem coraz bardziej się zagęszczała, obejmując okoliczne wzniesienia i szczyty. Wybudowano także kilka schronisk turystycznych oraz ułatwiono dojazd do wspomnianych miejscowości.

Na wysokości ok. 1300 m Dolina Zimnej Wody dzieli się na dwie części, które oddziela Pośrednia Grań, górująca na wysokości 2440 m. Jedna z nich to Dolina Staroleśna (Velʼká Studená dolina), natomiast znacznie mniejszą nazwano Doliną Małej Zimnej Wody (Malá Studená dolina).

W Tatrach Wysokich po słowackiej stronie

Choć polska strona Tatr to nieopisane piękno, m.in. niesamowite i malownicze Morskie Oko, czy budząca grozę, surowa Orla Perć, strona słowacka to znacznie bardziej rozległe tereny, wyższe szczyty, mniej spenetrowane turystycznie obszary oraz najbardziej zróżnicowane pod względem fauny i flory zakątki. Prawie 80% całej powierzchni Tatr znajduje się właśnie na Słowacji. Pasmo górskie znajduje się w północnej części Słowacji, na granicy z Polską. W połowie zeszłego stulecia zostały ustanowione pierwszym park narodowy na terenie Słowacji (nazwanym TANAP).

Inne atrakcje okolicy

Słowacki Hrebienok to miejsce kilku popularnych po słowackiej stronie wydarzeń: zimą budowana jest tutaj wielka Tatrzańska świątynia lodowa na Hrebienku, natomiast w sezonie letnim – popularny festiwal niedźwiedzi.

Ciekawostka – nawet brytyjska królowa Elżbieta II wjechała kolejką na Hrebienok, podczas swojej oficjalnej wizyty w 2008 roku.

Na gubałówce koniecznie trzeba wypatrywać tatrzańskiego symbolu, czyli niedźwiedzi. Najsłynniejszym misiem jest tutaj ważący ok. 350 kg żelazny niedźwiedź o imieniu Kuba. Oprócz Kuby, od 2015 pojawiło się na Dolnej Łące pięć drewnianych niedźwiedzi.

Do atrakcji Starego Smokowca zaliczyć można szeroko rozsławione mistrzostwa w artystycznym rzeźbieniu w lodzie, nazwane Tatry Ice Master. Zimą także zarówno w dzień, jak i w nocy, otwarty jest tor saneczkowy.

Będąc w okolicy, warto również odwiedzić pobliskie atrakcje takie jak:

• Jaskinię Bielską

Znajduje się ona w Tatrach Bielskich i jest jedyną jaskinią udostępnioną dla turystów. Położona jest na północnym zboczu szczytu Kobyli Wierch, nad Kotliną Tatrzańską. Czas zwiedzania to nieco ponad godzina (długość wytyczonej trasy do 1km). W jaskini napotkamy na ciekawą szatę naciekową oraz liczne, piękne jeziorka. Przygotujmy się na zimno – temperatura panująca w jaskini to ok. 5 – 6 stopni Celsjusza.

• Szczyrbskie Jezioro

Spacer wokół tego jeziora to kolejna atrakcja w okolicy. Ze ścieżki spacerowej rozciągają się widoki na m.in. Kotlinę Liptowską, Kotlinę Popradzką oraz szczyty tatr Niżnych. Otaczający jeziorko las świerkowy został niestety zniszczony podczas huraganu w roku 2004 – ale prowadzona jest jego odnowa. Okolica Jeziora Szczyrbskiego jest uzdrowiskiem klimatycznym.